Eiríkur J. Eiríksson (1911 - 1987).

Merkir Íslendingar - Eiríkur J. Eiríksson

Eiríkur Júlíus Eiríksson, prestur, skólastjóri og þjóðgarðsvörður á Þingvöllum, fæddist  22. júlí 1911 að Ekru í Vestmannaeyjum en fluttist fárra vikna gamall á Eyrarbakka.
 

Faðir hans var Eiríkur Magnússon, trésmiður frá Ölfusi. Hann fluttist til Kaliforníu í Bandaríkjunum, um það leyti sem Eiríkur fæddist, og sneri aldrei aftur. Eiríkur ólst upp hjá einstæðri móður sinni, Hildi Guðmundsdóttur frá Iðu í Biskupstungum, og móðurforeldrum sínum, Guðmundi Guðmundssyni og Jónínu Jónsdóttur.
 

Eiríkur var í barnaskóla á Eyrarbakka og fór svo í MR og varð stúdent þaðan 1932. Hann tók kennarapróf 1934 og guðfræðipróf frá HÍ 1935. Hann fór svo í framhaldsnám til Basel í Sviss.
 

Eiríkur varð kennari á Núpi í Dýrafirði 1935, tók sér árshlé meðan hann kynnti sér skólamál á Norðurlöndunum 1936-1937, fór svo aftur að kenna á Núpi og varð skólastjóri þar 1942 til ársins 1960. Á sama tíma var hann sóknarprestur á Núpi.

Árið 1960 varð hann prestur og þjóðgarðsvörður á Þingvöllum og gegndi þeim stöðum til ársins 1981. Hann hætti þó ekki að sinna skólamálum því hann hafði mikil afskipti af Ljósafossskóla og var m.a. prófdómari þar og sat í skólanefnd.
 

Eiríkur var einn af forustumönnum ungmennafélagshreyfingarinnar. Hann sat í stjórn UMFÍ frá 1936 og var formaður UMFÍ í um 30 ár. Landsmótin voru honum mikið hjartans mál og átti hann þátt í því að endurvekja þau með Landsmótinu í Haukadal 1940. Hann var ritstjóri Skinfaxa, málgagns UMFÍ, um árabil, skrifaði margar greinar í blöð og tímarit og var mikill ræðuskörungur.
 

Kona Eiríks var Kristín Jónsdóttir, f. 5. október 1917, d. 17. febrúar 1999. Foreldrar hennar voru Jón Ólafsson, bóndi á Gemlufalli í Dýrafirði og kona hans, Ágústa Guðmundsdóttir.
 

Eiríkur lést í Félagsheimilinu Borg í Grímsnesi 11. janúar 1987 og hafði þá nýlokið afmælisræðu yfir vini sínum.


 

Eiríkur J. Eiríksson og Kristín Jónsdóttir.

Skráð af Menningar-Bakki.

Sveinbjörn Finnsson (1911 - 1993).

Merkir Íslendingar - Sveinbjörn Finnsson

Svein­björn Finns­son fædd­ist 21. júlí 1911 á Hvilft í Önund­arf­irði.

For­eldr­ar hans voru Finn­ur Finns­son, bóndi þar, f. 1876, d. 1956, og k.h. Guðlaug Jakobína Sveins­dótt­ir, hús­freyja. For­eldr­ar Finns voru Finn­ur Magnús­son, bóndi á Hvilft, og k.h. Sig­ríður Þór­ar­ins­dótt­ir, og for­eldr­ar Guðlaug­ar voru Sveinn Rós­inkr­anz­son, út­vegs­bóndi og skip­stjóri á Hvilft, og k.h. Sig­ríður Svein­björns­dótt­ir, hús­freyja.
 

Svein­björn lauk stúd­ents­prófi frá Mennta­skól­an­um á Ak­ur­eyri árið 1933 og hag­fræðiprófí frá London School of Economics 1939.
 

Hann var verk­smiðju­stjóri Síld­ar­verk­smiðju rík­is­ins á Sól­bakka í Önund­arf­irði 1935-1937, full­trúi í Verðlags­nefnd og Tveggja­manna­nefnd 1939-1941, skrif­stofu­stjóri Viðskipta­nefnd­ar ut­an­rík­is­viðskipta 1941-1942 og fyrsti verðlags­stjóri á Íslandi 1943-1946.
 

Hann var frum­kvöðull humariðnaðar á Íslandi og byggði upp veiðar, frystiaðferðir og markaði 1950-1954.

Hann var hvatamaður að stofn­un Styrkt­ar­fé­lags lamaðra og fatlaðra 1952 og var fram­kvæmda­stjóri þess 1957-1962. Hann átti sæti í fyrstu stjórn Öryrkja­banda­lags­ins.
 

Svein­björn kenndi við Voga­skóla í Reykja­vík 1963-1979 og var yfir­kenn­ari 1978-1979 og gerðist einn brautryðjenda í starfs­fræðslu í skól­um lands­ins.
 

Svein­björn var staðarráðsmaður við Skál­holt 1964-1990, en hann var einn af stofn­end­um Skál­holts­fé­lags­ins sem hef­ur unnið að því að end­ur­reisa Skál­holtsstað.
 

Svein­björn var sæmd­ur Skál­holtsorðunni, til minn­ing­ar um vígslu Skál­holts­kirkju árið 1963, og gullþjón­ustu­pen­ingi með kór­ónu af Dana­drottn­ingu árið 1973.
 

Eig­in­kona Svein­björns var Thyra Finns­son, fædd Fri­is Ol­sen 30.1. 1917, d. 8.8. 1995, frá Slag­el­se í Dan­mörku. Hún var hús­freyja og rit­ari.
Börn þeirra:
Gunn­ar, f. 1940, d. 2014, Arn­dís, f. 1943, Hilm­ar, f. 1949, og Ólaf­ur William, f. 1951.

Svein­björn Finns­son lést 1. apríl 1993.

___________________________________

Í afmælisgrein um Sveinbjörn Finnsson sjötugan þann 21. júlí 1981 skrifaði Ólafur Haukur Árnason m.a. í Morgunblaðinu:

Ekki er á almanna vitorði þáttur Sveinbjörns Finnssonar í sigri okkar í landhelgisdeilunni við Breta þegar fært var út í 12 mílur. Þar munaði heldur betur um verk hans og mun sú saga væntanlega skráð síðar.

Þann dag var einnig í Morgunblaðinu:

Sveinbjörn Finnsson, sæll minn kæri 
senda skal þér kveðju hlýja.
Óskandi þér auðnan færi
ennþá marga daga nýja.

Enn þú heldur austurleiðir,
— ekki bregður vana þínum.
Fagurt Skálholt faðminn breiðir, 
— fagnar einkavini sínum.

Auðunn Bragi Sveinsson.



 

Hvilft í Önundarfirði. Ljósm.: BIB



Skráð af Menningar-Bakki.

Í Skálholti. Þorláksbúð og Skálholtsdómkirkja sem Hörður Bjarnason teiknaði. Ljósm.: Björn Ingi Bjarnason.

20. júlí - Þorláksmessa að sumri

Þorláksmessa á sumri er 20. júlí. Verndardýrlingur Íslendinga er Þorlákur helgi. 

Sumarið 1198 var helgi Þorláks Þórhallssonar samþykkt á Alþingi og bein hans tekin upp og skrínlögð 20. júlí. 

Þorláksmessa á vetur er 23. desember, á dánardegi hans. 

Þorláksmessa á sumar var til siðaskipta einn helsti hátíðisdagur sunnanlands  og þá var haldin mikil samkoma í Skálholti.

Síðustu ár eru einnig til dæmi um skötuveislur þennan dag.

Skráð af Menningar-Bakki.

.

Tíu sækja um Breiðabólsstaðarprestakall

Tíu umsækjendur eru um starf sóknarprests í Breiðabólsstaðarprestakalli en umsóknarfrestur rann út á dögunum.

Umsækjendurnir eru:

Sr. Ásta Ingibjörg Pétursdóttir
Bryndís Böðvarsdóttir, mag.theol
Edda Hlíf Hlífarsdóttir, mag.theol
Guðrún Eggerts Þórudóttir, mag.theol
Sr. María Gunnarsdóttir
Matthildur Bjarnadóttir, mag.theol
Sr. Sigríður Kristín Helgadóttir
Snævar Jón Andrésson, mag.theol
Sr. Sveinn Alfreðsson
Sr. Ursula Árnadóttir

Allar gildar umsóknir fara til þriggja manna matsnefndar sem metur hæfni umsækjenda. Matsnefnd velur að jafnaði fjóra hæfustu umsækjendurna og skilar skýrslu þar að lútandi til biskups. Kjörnefnd prestakallsins kýs síðan sóknarprest úr hópi þeirra sem matsnefndin hefur talið hæfasta og biskup ræður svo í starfið.

Miðað er við að viðkomandi geti hafið störf í síðasta lagi þremur mánuðum eftir að niðurstaða um ráðningu liggur fyrir.
 

Prestur að Breiðabólstað hefur um árabil verið Önfirðingurinn séra Önundur Björnsson.
 

Skráð af Menningar-Bakki.

Hafliði Þórður Magnússon við fossinn Dynjanda í Arnarfirði. Ljósm.: Björn Ingi Bjarnason.

Merkir Íslendingar - Hafliði Magnússon

Hafliði Þórður Magnússon, listamaður frá Bíldudal, var fæddur þann 16. júlí 1935 og í dag eru því 85 ár frá fæðingun hans. 


Systkini Hafliða:
sammæðra Elísabet Matthildur Árnadóttir, f. 1924. Alsystkini: Sigríður, f. 1927, Óskar, f. 1933, tvíburasystir Hafliða, Guðlaug Ásta, f. 1935, Ásdís Guðrún, f. 1940.

Hafliði eignaðist tvær dætur, Björk og Sóldögg.

Hafliði var fæddur í Hergilsey á Breiðafirði. Hann fluttist þaðan 6 ára í Arnarfjörð þar sem fjölskyldan bjó á ýmsum stöðum en lengst af bjó hann á Bíldudal. Hann bjó einnig um tíma í Reykjavík.
 

Hafliði starfaði m.a. sem sjómaður og þá mest á síðutogurum, við fiskvinnslu og einnig kenndi hann sjóvinnu. Þá vann hann við uppbyggingu Mjólkárvirkjunar og endurgerð fæðingarbæjar Jóns Sigurðssonar á Hrafnseyri við Arnarfjörð.
 

Frá árinu 1998 bjó Hafliði síðan á Selfossi ásamt sambýliskonu sinni Evu Þórarinsdóttur frá Suðureyri við Súgandafjörð. Á Selfossi vann hann ýmis störf, síðast hjá SG við trésmíðar þar sem hann lauk hefðbundinni starfsævi árið 2002.
 

En Hafliði Magnússon var fyrst og fremst rithöfundur, ljóðskáld, söngleikjahöfundur og málari. Þá lagði hann mikla rækt við sagnaþætti af ýmsum toga og flest í því tengdist Bíldudal og Arnarfirði. Hann var svo sannarlega margþættur listamaður og þeim störfum helgaði hann sig alfarið eftir að hann hætti störfum hjá SG. 


Hafliði lést þann 25. júní 2011  á heimili sínu á Selfossi.


Minningarathöfn um Hafliða Magnússon fór fram í Laugardælakirkju við Selfoss fimmtudaginn 30 júní 2011.


Hafliði  Magnússon var jarðsunginn frá Bíldudalskirkju laugardaginn 2. júlí 2011.  

Prestur við minningarafhöfnina og útförina var séra Egill Hallgrímsson í Skálholti.



Skráð af Menningar-Bakki.

Skáldastígurinn að Litla-Hrauni á Eyrarbakka. Ljósmynd/BIB

Örugg leið að Litla-Hrauni

Fangelsið að Litla-Hrauni á Eyrarbakka hóf starfsemi þann 8. mars 1929 í húsi sem Eyrbekkingurinn og húsameistari ríkisins Guðjón Samúelsson (1887 – 1950) teiknaði í upphafi sem sjúkrahús. Á síðasta ári var 90 ára afmælis starfseminnar að Litla-Hrauni minnst með ýmsum hætti en þar er nú starfrækt stærsta fangelsi landsins.

Meðal þess sem tengdist 90 ára afmæli Litla-Hrauns á síðasta ári var að Sveitarfélagið Árborg stóð fyrir lagningu veglegrar og öruggrar gangbrautar frá Merkisteini að Litla-Hrauni en fram að því hafði ekki verið gangbraut frá Heiðdalshúsi að Litla-Hrauni. Framkvæmdum lauk þann 8. júní sl. og er nú öryggi Eyrbekkinga á þessari leið til vinnu á Litla-Hrauni eins gott og frekast getur orðið. Sigurður Steindórsson, deilarstjóri á Litla-Hrauni, hefur farið þessa slóð strafsmanna af Eyrarbakka oftast eða daglega í 43 ár.

Hrútavinafélagið Örvar á Suðurlandi, sem er samafl brottfluttra Vestfirðinga og heimamanna á Suðurlandi, hefur barist fyrir framkvæmdinni í áratug og vill á þessari stundu þakka Sveitarfélaginu Árborg hin farsælu framkvæmdalok gangbrautarinnar að Litla-Hrauni. Þess má geta að Tryggvi Ágústsson frá Brúnastöðum í Flóa, staðgengill forstöðumanns á Litla-Hrauni, hefur gefið gangbrautinni nafnið -Skáldastígur-.

Glaðir allir með göngu-braut
geislar fylla vanga.
Sigur er með þrjósku‘ og þraut
þannig málin ganga.

Björn Ingi Bjarnason, forseti
Hrútavinafélagsins Örvars á Suðurlandi


 

. . . . . . Sigurður Steindórsson, deilarstjóri á Litla-Hrauni, hefur farið þessa slóð strafsmanna af Eyrarbakka oftast eða daglega í 43 ár.   Skráð af Menningar-Bakki.

Karvel Pálmason (1936 - 2011).

Merkir Íslendingar - Karvel Pálmason

Karvel Pálmason (Karvel Steindór Ingimar) fæddist í Bolungarvík 13. júlí 1936. Foreldrar hans voru Pálmi Árni Karvelsson sjómaður þar í bæ og Jónína Eggertína Jóelsdóttir ráðskona.

Karvel stundaði fjölbreytt störf í Bolungarvík á árunum 1950-1971. Sjómaður 1950–1958 og síðan verkamaður til 1962. Lögregluþjónn 1962–1971 og jafnframt kennari við barna- og unglingaskólann þar.

Hann var kjörinn á Alþingi árið 1971 fyrir Frjálslynda vinstrimenn. Hann sat á þingi til ársins 1991. Hann var formaður þingflokks Samtaka frjálslyndra og vinstri manna á árunum 1974-1978.

Karvel var formaður Verkalýðs- og sjómannafélags Bolungarvíkur um árabil, varaforseti Alþýðusambands Vestfjarða, sat í miðstjórn Alþýðusambands Íslands og var um tíma varaformaður Verkamannasambands Íslands.

Karvel sat í hreppsnefnd Hólshrepps á árunum 1962-1970, í Rannsóknaráði ríkisins árin 1971-1978 og í stjórn Fiskimálasjóðs frá 1972- 1989. Hann átti sæti í stjórn Byggðastofnunar á árunum 1991-1995 og sat í flugráði um tíma.

Eftirlifandi eiginkona Karvels er Martha Kristín Sveinbjörnsdóttir f. 27. ágúst 1935. Foreldrar hennar Sveinbjörn Rögnvaldsson og kona hans Kristín Hálfdánardóttir.

Karvel og Martha eignuðust fjögur börn:

Pálmi Árni (1952), Kristín Hálfdánar (1953), Steindór (1958), Jónína (1960).

Karvel Pálmason var vaskur maður, jafnan glaður og reifur, og gamansamur í samskiptum við samstarfsfólk. Hann reyndist dugmikill þingmaður og ræktaði gott samband við kjósendur sína. Mest beitti hann sér í sjávarútvegsmálum, samgöngumálum og byggðamálum, og öðrum þeim málum sem vörðuðu hag þess kjördæmis þar sem hann var kosinn. Hann gekk þegar í upphafi þingmennsku sinnar ódeigur til starfa þótt hann hafi ekki stefnt þangað sem ungur maður eða átt sér á þeim tíma drauma um frama í stjórnmálum. Það varð hans hlutskipti eigi að síður og undir því reis hann með sóma.

Er Karvel var um fimmtugt veiktist hann og gekkst undir mikla skurðaðgerð en náði aldrei fullri heilsu á ný. Er hann lét af þingmennsku 1991 hvarf hann á ný á heimaslóðir sínar í Bolungarvík. Hann sinnti áfram opinberum málum, var m.a. í stjórn Byggðastofnunar í fjögur ár og enn fremur um alllangt skeið í flugráði. Að öðru leyti fékkst hann við smíðar, enda hagleiksmaður í þeim efnum. Naut hann þess að hafa hjá sér í „Kallastofu“ vini sína og samferðarmenn til að ræða um landsins gagn og nauðsynjar og glettast við þá.

Karvel lést 23. febrúar 2011.



 

. Karvel Pálmason á góðri stund í Vagninum á Flateyri árið 1991. . . . . . . . . .   . . . .

Skráð af Menninagr Bakki

Opnunarhátíð Vitaleiðarinnar verður laugardaginn 15. ágúst klukkan 13.00 við Stað á Eyrarbakka.

  -Vitaleiðin- 

er ný ferðaleið á Suðurlandi
 

Vitaleiðin er ný ferðaleið niður við suðurströndina. Vitaleiðin nær frá Selvogi í Ölfusi að Knarrarósvita í Árborg og er leiðin um 45-49 km löng, eftir því hvort ekið er eftir vegi eða strandlínan sé nýtt.

Opnunarhátíð Vitaleiðarinnar verður laugardaginn 15. ágúst klukkan 13.00 við Stað á Eyrarbakka.

Vitaleiðin er ferðaleið sem beinir athygli að þorpunum og svæðinu við sjóinn. Á Vitaleiðinni heimsækir þú þrjá bæi, hver með sína sérstöðu, Þorlákshöfn, Eyrarbakka og Stokkseyri.

Vitaleiðin dregur fram þá miklu sögu og menningu sem er til staðar á svæðinu sem og fjölda ólíkra upplifunarmöguleika í afþreyingu og náttúru.

Vitaleiðin er um 45-49 km leið, fer eftir ferðamáta og nær frá Selvogi að Knarrarósvita. 

Sjá þessa slóð:  https://www.south.is/is/thettbyli/vitaleidin     Skráð af Menningar-Bakki.

     „Dáið er alt án drauma“

Í dag, sunnudaginn 12. júlí, kl. 14 og 15, verður næsti viðburður Menningarsumars Bókakaffisins á Selfossi. Að þessu sinni sækir dagskráin yfirskrift sína í kvæði Nóbelskáldsins, enda munu ljóðin svífa yfir vötnum.

Fjögur ljóðskáld koma fram:

Rangæingarnir Brynjólfur Þorsteinsson og Harpa Rún Kristjánsdóttir munu lesa úr væntanlegum ljóðabókum sínum, en árið 2019 hlutu þau bæði verðlaun fyrir ljóð sín, Ljóðstaf Jóns úr Vör og verðlaun Tómasar Guðmundssonar.

Nöfnurnar Steinunn Sigurðardóttir og Steinunn Arnbjörg Stefánsdóttir lesa einnig auk þess sem sú síðarnefnda mun leika og syngja draumkennda tónlist.

Sem fyrr verður dagskráin flutt tvisvar sinnum og takmarkaður sætafjöldi er á viðburðina. Talið verður inn og eru 25 pláss í boði. Síðast komust færri að en vildu svo fólk er hvatt til þess að mæta tímanlega.

Boðið er uppá ókeypis uppáhelling og te meðan á viðburðunum stendur.

Skráð af Menningar-Bakki.

Skúr­in á horni Hafnarstrætis og Ránargötu á Flateyri. Hlut­haf­ar Skúr­inn­ar hitt­ust á stofn­fundi á fimmtu­dag. Ísa­fjarðarbær og Lýðskól­inn á Flat­eyri eru þar á meðal en hlut­haf­ar eru 36 tals­ins. Skúr­in verður eins kon­ar fyr­ir­tækja­hót­el og verður opnuð 1. sept­em­ber 2020. — Ljós­mynd/?Skúr­in

Fyrirtækjahótel stofnað á Flateyri

• Hægt að leigja skrifstofu í Skúrinni

„Mér finnst þetta ótrú­lega spenn­andi og skemmti­legt, að blanda hóp­um sam­an. All­ir þekkj­ast og það verður svo­lít­il stemn­ing á kaffi­stof­unni,“ seg­ir Stein­unn G. Ein­ars­dótt­ir, stjórn­ar­formaður Skúr­inn­ar, nýrr­ar sam­fé­lags­miðstöðvar á Flat­eyri. 

 
Í stjórn voru kjörin Steinunn G. Einarsdóttir formaður, Áslaug Guðrúnardóttir og Teitur Björn Einarsson.

Skúr­in, sem er stytt­ing á kven­kyns­nafn­orðinu beitninga­skúr, verður fyr­ir­tækja­hót­el sem leig­ir út skrif­stofuaðstöðu og frum­kvöðlaset­ur.

Hluthafar í Skúrinni eru 36 talsins sem leggja félaginu til 7 milljónir í hlutafé. Auk Ísafjarðarbæjar, Arctic Fish, Lýðskólans á Flateyri, Litla býlis, Húsa og fólks, Tröppu og Bræðranna Eyjólfssonar leggja 29 einstaklingar fram hlutafé. 

Var mark­miðið að safna 5 millj­ón­um í hluta­fé á móti 11 millj­óna lánsvil­yrði frá Lands­bank­an­um til fjár­mögn­un­ar á fé­lag­inu en Flat­eyr­ing­ar gerðu gott bet­ur og get­ur fé­lagið því lækkað fyr­ir­hugaða lán­töku sem þessu nem­ur, að því er fram kem­ur í frétta­til­kynn­ingu um fé­lagið nýja.

Skúr­in mun hýsa höfuðstöðvar Lýðskól­ans, skrif­stofu Ísa­fjarðarbæj­ar, skrif­stofu fyr­ir hverf­is­ráð Önund­ar­fjarðar og skrif­stofu verk­efna­stjóra rík­is­stjórn­ar­inn­ar um mál­efni Flat­eyr­ar.

Þá verður í Skúr­inni aðstaða fyr­ir fram­kvæmda­stjóra Lána­sjóðs sveit­ar­fé­laga ásamt aðstöðu fyr­ir hin ýmsu fyr­ir­tæki og sjálf­stætt starf­andi ein­stak­linga sem búa á Flat­eyri eða dvelja þar reglu­lega.

Skúr­in er til húsa í gömlu sím­stöðinni á Flat­eyri, á horni Hafnarstrætis og Ránargötu, og vís­ar nafnið, sem er vest­firskt að upp­runa, sem áður seg­ir til beit­inga­skúrs. Skráð dæmi um þessa orðmynd eru þó ein­ung­is tvö, úr árs­riti Ísfirðinga frá 1960 og í grein eft­ir Skúla Thorodd­sen í Þjóðvilj­an­um gamla frá þeim tíma sem hann var sýslumaður Ísa­fjarðar­sýslu skömmu eft­ir alda­mót­in 1900.



Morgunblaðið 11. júlí 2020.

 

Skráð af Menningar-Bakki.