Dóra Þórhallsdóttir og Ásgeir Ásgeirsson.

Merkir Íslendingar - Dóra Þórhallsdóttir

Frú Dóra Þórhallsdóttir forsetafrú fæddist í Reykjavík 23.febrúar 1893.

Foreldrar hennar voru Þórhallur Bjarnarson, prófastur í Reykholti, forstöðumaður Prestaskólans, alþm. og biskup Íslands, og k.h., Valgerður Jónsdóttir húsfreyja.

Þórhallur var sonur Björns Halldórssonar, prófasts í Laufási, og k.h., Sigríðar Einarsdóttur, en Valgerður var dóttir Jóns Halldórssonar, hreppstjóra á Bjarnastöðum, og Hólmfríðar Hansdóttur.

Systkini Dóru:

Tryggvi forsætisráðherra, kvæntur Önnu Klemenzdóttur, Svava húsfreyja, gift Halldóri Vilhjálmssyni, skólastjóra Bændaskólans á Hvanneyri og Björn, sem lézt árið 1916.

Dóra giftist 3.10. 1917 Ásgeiri Ásgeirssyni, guðfræðingi, alþm., forsætisráðherra og öðrum forsta íslenska lýðveldisins 1952-68. Hann var sonur Ásgeirs Eyþórssonar, kaupmanns og bókhaldara, og Jensínu Bjargar Matthíasdóttur.

Börn Dóru og Ásgeirs:

Þórhallur ráðuneytisstjóri, Vala forsætisráðherrafrú og Björg sendiherrafrú.

Frú Dóra ólst upp í Reykjavík, lengst af í Laufási við Laufásveg, á gestkvæmu menningarheimili. Hún var tvítug er hún missti móður sína og tók þá við stjórn heimilisins og stýrði því í fjögur ár. Hún og Ásgeir hófu sinn búskap í Laufási og bjuggu þar til 1932, er hann varð forsætisráðherra. Þá fluttu þau í Ráðherrabústaðinn við Tjarnargötu.

Dóra sótti fundi ungmennafélaga á uppvaxtarárum sinum, sat í stjórn Lestrarfélags kvenna, í skólanefnd Kvennaskóla Reykjavíkur og sóknarnefnd Dómkirkjusafnaðarins. Henni var umhugað um kirkjusókn og málefni Þjóðkirkjunnar og lagði gjarnan áherslu á að rækt yrði lögð við söngkennslu í skólum. Hún var auk þess mikil hannyrðakona og lætur eftir sig fjölda fallegra muna.

Frú Dóra þótti glæsilegur fulltrúi þjóðar sinnar, virðuleg í fasi og klæddist gjarnan íslenska þjóðbúningnum við hátíðlegar athafnir.

Dóra lést 10. september 1964.

Morgunblaðið.

 

Skráð af Menningar-Staður.

Jóhann G. Jóhannsson (1947 - 2013).

Merkir Íslendingar - Jóhann G. Jóhannsson

Jóhann fæddist í Keflavík 22. febrúar 1947.

Foreldrar hans voru Jóhann Georg Runólfsson, bóndi og síðar bifreiðarstjóri í Keflavík, og Lovísa Aðalheiður Guðmundsdóttir, en seinni maður Lovísu og fósturfaðir Jóhanns var Reynir Ólafsson, sjómaður og verkstjóri.
 

Börn Jóhanns eru Alma Dögg, Ívar Jóhann og Halldóra. Sambýliskona Jóhanns í 27 ár er Halldóra Jónsdóttir en dætur hennar eru Fríða og Jóhanna Methúsalemsdætur.
 

Jóhann stundaði nám við Samvinnuskólann að Bifröst 1963-65 og naut leiðsagnar Hrings Jóhannessonar í myndlist.
 

Jóhann var rytmagítar- og bassaleikari, söngvari, laga- og textasmiður og upptökustjóri, lék m.a. með Óðmönnum I, Musica Prima, Óðmönnum II, Töturum, Náttúru og Póker, en hóf sólóferil 1972.
 

Jóhann sinnti einkum lagasmíðum, myndlist og vann ötullega að réttindum tónlistarfólks. Hann hélt fjölda myndlistarsýninga, gaf út ljóðabókina Flæði, samdi rúmlega 200 lög og texta sem komu út á plötum, þ.ám. til stuðnings ýmsum málefnum, s.s. lagið Hjálpum þeim. 

Helstu hljómplötur hans eru: 
Óðmenn 1970, Langspil 1974, Mannlíf 1976, Kysstu mig – Íslensk kjötsúpa 1978, Myndræn áhrif 1988, Gullkorn JGJ 2003, Á langri leið 2009 og Jóhann G – In English 2010. 

Jóhann var framkvæmdastjóri Gallerys Lækjartorgs, síðar Listamiðstöðvarinnar 1980-85, einn af stofnendum Samtaka alþýðutónskálda og textahöfunda 1979 og Félags tónskálda og textahöfunda 1983 og sat í stjórn FTT 1983-89. Hann var upphafsmaður Músíktilrauna 1982 ásamt Ólafi Jónssyni, forstöðumanni Tónabæjar, rak Tónlistarbarinn Púlsinn 1990-93 og sat í stjórn Samtaka um byggingu tónlistarhúss.
 

Jóhann var félagi í SÍM og var gerður að heiðursfélaga FTT árið 2003.
 

Jóhann lést 15. júlí 2013.

Morgunblaðið.


Skráð af Menningar-Staður.

Ólafur Óskarsson skipstjóri.

Eyrbekkingur á Íslands­met

Góð afla­brögð eru eng­in ný­mæli fyr­ir Eyrbekkinginn Ólafi Óskars­syni, sem hef­ur verið til sjós í ára­tugi. Í októ­ber 2016 var hann skip­stjóri á Jó­hönnu Gísla­dótt­ur GK og fiskaði þá 710 tonn. Eng­inn línu­bát­ur á Íslandi hef­ur nokkru sinni komið með meiri afla að landi í einu mánuði. Ein lönd­un­in var 153,9 tonn, seg­ir á mbl.is

„Þarna gát­um við beitt okk­ur eins og við vild­um, því sjó­manna­verk­fall var yf­ir­vof­andi og skall á rétt síðar. Við vor­um á þess­um tíma fyr­ir norðan, þar sem allt var vaðandi í þorski. Og ef ekki væri kvót­inn væri sjálfsagt hægt að nálg­ast þetta met aft­ur núna. Þar kem­ur til að hér við sunn­an- og vest­an­vert landið er mikið af fiski núna og við á nýj­um bát sem er bæði lip­ur og öfl­ug­ur,“ seg­ir Ólaf­ur Óskars­son.

Morgunblaðið 14. febrúar 2019.
 

Skráð af Menningar-Staður

Torfi Halldórsson (1823 - 1906).

Merkir Íslendingar - Torfi Halldórsson

Torfi Halldórsson sem oft er nefndur faðir Flateyrar fæddist í Arnarnesi við Dýrafjörð þann 14. febrúar 1823 og ólst þar upp.

Foreldrar hans voru Halldór Torfason, bóndi í Arnarnesi, og k.h., Svanfríður Jónsdóttir húsfreyja. Torfi, afi Torfa var sonur Mála-Snæbjarnar.
 

Eiginkona Torfa var María Júlíana Össurardóttir úr Súgandafirði. Meðal barna þeirra voru Guðrún, húsfreyja í Hólmum, móðir Maríu Jóhannsdóttur, móður Einars Odds Kristjánssonar alþingismanns. Sonur Torfa og Maríu var Ásgeir, faðir Haraldar sem var forstjóri Rannsóknarstofnunar byggingariðnaðarins, Ragnars læknis og Önundar, fyrrv. forstjóra OLÍS, föður Ragnars, viðskiptafræðings og fyrrv. bankastjóra.
 

Torfi fór ungur til sjós og var orðinn skipstjóri á þilskipinu Boga og meðeigandi Magnúsar Einarssonar á Hvilft fyrir þrítugt. Hann sigldi til Danmerkur árið 1851 og nam skipstjórnarfræði í Flensborg. Vorið eftir sigldi hann heim á eigin skútu, Lovísu, og settist að á Ísafirði.
 

Ört vaxandi þilskipaútgerð upp úr miðri 19. öldinni, gat nú sótt mun dýpra en íslenskir sjómenn höfðu gert á opnum bátum um aldaraðir. Menntaðir skipstjórnarmenn urðu því bráðnauðsynlegir við þessar nýju aðstæður.

Að undirlagi annars ungs skipstjóra og athafnamanns, Ásgeirs Ásgeirssonar, og ýmissa þilskipaeigenda, var Torfi fenginn til að veita forstöðu sjómannaskóla haustið 1852. Skólinn var starfræktur á Ísafirði 1852-57 var fyrsti sjómannaskólinn á landinu og fyrsti starfsskóli landsins.
 

Torfi flutti til Flateyrar 1857, festi kaup á Flateyrareignum ári síðar, stundaði síðan útgerð, landbúskap og verslun á Flateyri um langt árabil, lengst af í samstarfi við Hjálmar Jónsson kaupmann. Eftir að Torfi flutti til Flateyrar tók hann til sín unga pilta á veturna og kenndi þeim skipstjórnarfræði.
 

Torfi Halldórsson lést 23. september 1906.

Morgunblaðið.

Skráð af Menningar-Staður.

Safnaðarfundur í Eyrarbakkakirkju

19. febrúar 2019

Safnaðarfundur Eyrarbakkakirkju verður haldinn þriðjudaginn 19. febrúar 2019 kl. 20:00 

Efni fundarins:

Kynning og umræður á tillögu biskupsfundar um sameiningu prestakalla á svæðinu.

Sóknarnefnd Eyrarbakkakirkju

Skráð af Menningar-Staður

Djúpt snortn­ar. Celia Harri­son og Sesselja Jónas­ar­dótt­ir, stofn­end­ur og stjórn­end­ur List­ar í ljósi, ásamt El­izu Reid for­setafrú, sem af­henti Eyr­ar­rós­ina í Garði í gær, og Vig­dísi Jak­obs­dótt­ur, stjórn­anda Lista­hátíðar í Reykja­vík.

Ljósahátíðin List í ljósi hlaut Eyrarrósina í ár

• Þriðja menningarverkefnið á Seyðisfirði

til að hreppa viðurkenninguna

Hátíðin  -List í ljósi-  á Seyðis­firði hlaut í gær Eyr­ar­rós­ina 2019, en viður­kenn­ing­in er veitt ár­lega fyr­ir af­burðamenn­ing­ar­verk­efni utan höfuðborg­ar­svæðis­ins. Var þetta í 15. sinn sem hún er af­hent. El­iza Reid for­setafrú, sem er vernd­ari Eyr­ar­rós­ar­inn­ar, af­henti þeim Celiu Harri­son og Sesselju Jónas­ar­dótt­ur viður­kenn­ing­una en þær eru stofn­end­ur og stjórn­end­ur List­ar í ljósi.

Af­hend­ing­in fór fram við hátíðlega at­höfn í Garði síðdeg­is í gær en sú hefð hef­ur skap­ast á und­an­förn­um árum að verðlauna­af­hend­ing­in fari fram í sveit­ar­fé­lagi verðlauna­hafa síðasta árs en mynd­list­art­víær­ing­ur­inn Fersk­ir vind­ar í Garði hreppti Eyr­ar­rós­ina 2018. Frá upp­hafi hafa Lista­hátíð í Reykja­vík, Byggðastofn­un og Air Ice­land Conn­ect staðið sam­an að verðlaun­un­um.

List í ljósi hlaut fjár­styrk, tvær millj­ón­ir króna, auk verðlauna­grips.

Að auki hlutu leik­list­ar- og lista­hátíðin Act Alone á Suður­eyri og stutt­mynda­hátíðin Nort­hern Wave / Norðan­átt­in í Snæ­fells­bæ form­lega til­nefn­ingu til Eyr­ar­rós­ar­inn­ar og 500 þúsund króna verðlauna­fé hvort.

Ný­næmi í menn­ing­unni

Í um­sögn val­nefnd­ar um List í ljósi seg­ir meðal ann­ars að hátíðinni sem fer fram nú í vet­ur í fjórða sinn hafi vaxið ásmeg­in ár frá ári og laði nú að sér breiðan hóp lista­fólks og gesta til þátt­töku í metnaðarfullri og fjöl­breyttri dag­skrá. „Sér­stök ljósal­ista­hátíð er ný­næmi í ís­lensku menn­ing­ar­lands­lagi og er List í ljósi þegar far­in að hafa áhrif langt út fyr­ir Seyðis­fjörð, til að mynda með áhuga­verðu sam­starfi við Vetr­ar­hátíð í Reykja­vík,“ seg­ir þar og einnig að ein­stak­lega ánægju­legt sé að sjá lista­verk­efni á lands­byggðinni taka leiðandi hlut­verk á landsvísu á sínu sviði.

List í ljósi er viku­löng hátíð og nú vill svo til að hún hófst fyr­ir síðustu helgi og nær há­marki með kvöld­dag­skrá og göngu um Seyðis­fjörð nú á föstu­dags- og laug­ar­dags­kvöld; þá verða öll ljós slökkt í stutta stund og kveikt á lista­verk­un­um sem komið hef­ur verið fyr­ir víða um bæ­inn. 65 lista­menn taka þátt í ár, um helm­ing­ur­inn er­lend­ir og koma sér­stak­lega til land­ins að taka þátt og sýna.

Gríðarleg­ur heiður

Sesselja seg­ir Eyr­ar­rós­ina hafa afar mikla þýðingu fyr­ir List í ljósi og að þær Celia séu djúpt snortn­ar eft­ir að hafa tekið við viður­kenn­ing­unni. „Þetta er mjög ung hátíð og það verður gam­an að koma með þriðju Eyr­ar­rós­ina heim til Seyðis­fjarðar,“ seg­ir hún en áður hafa Lunga-hátíðin og menn­ing­armiðstöðin Skaft­fell hlotið viður­kenn­ing­una.„Við eig­um ekki orð og þetta er gríðarleg­ur heiður.“

Hún seg­ir fjár­styrk­inn koma sér vel. Hátíðin hafi stækkað hratt og það hafi gengið mis­vel að safna fé til að starf­rækja hana, þótt það hafi gengið vel í ár. „Hátíðin er opin öll­um og þátt­tak­end­ur þurfa ekki að borga fyr­ir neitt þannig að við erum háð góðum styrkt­araðilum.

Í ár erum við til að mynda með nýtt pró­gramm, „Heimal­ist í ljósi“, sem bygg­ir á lista­bú­setu þar sem lista­menn frá öll­um Norður­lönd­un­um búa hjá okk­ur í tvo mánuði og vinna sam­an að verk­um fyr­ir hátíðina. Þar fyr­ir utan koma þekkt­ir ljósal­ista­menn er­lend­is frá, til að búa til ljósal­ista­verk, en hátíðin er ann­ars opin öll­um list­form­um. Við lýs­um verk­in upp en það er hægt að gera þau í alls kyns form­um.“

Hug­mynd­in að List í ljósi kviknaði fyr­ir rúm­um fjór­um árum þegar Celia, sem er frá Nýja-Sjálandi og var þá í vinnu­stofu á Seyðis­firði, og Sesselja voru að spjalla sam­an en Celia hafði komið að svipaðri hátíð í heima­land­inu. „Við ákváðum að stofna hátíðina og halda í fe­brú­ar, á já­kvæðan og spenn­andi hátt, til að fagna komu sól­ar eft­ir fjóra langa dimma mánuði,“ seg­ir Sesselja.

Hátíðin í ár hófst með kvik­mynda­hátíð í síðustu viku og svo er boðið upp á alls kyns gjörn­inga, fyr­ir­lestra lista­manna og vinnu­stof­ur.

„Hápunkt­ur­inn er síðan á föstu­dag, ganga ut­an­dyra frá klukk­an 18 til 22 og end­ur­tek­in á laug­ar­dags­kvöldið. Við slökkv­um þá öll ljós í bæn­um, götu­ljós sem ljós á hús­um, og í smá­stund verður kol­dimmt áður en við kveikj­um á verk­un­um sem lýsa upp bæ­inn bæði kvöld­in,“ seg­ir Sesselja.

Morgunblaðið.


Skráð af Menningar-Staður.

                Jón Trausti
Guðmundur Magnússon (1873 - 1918).

Merkir Íslendingar - Jón Trausti

Guðmund­ur Magnús­son, þekkt­ast­ur und­ir höf­und­ar­nafn­inu Jón Trausti, fædd­ist 12. fe­brú­ar 1873 á Rifi á Mel­rakka­sléttu.

For­eldr­ar hans voru í hús­mennsku þegar hann fædd­ist en þau voru Magnús Magnús­son, f. 1837, d. 1877, frá Daðastöðum í Núpa­sveit, og Guðbjörg Guðmunds­dótt­ir, f. 1834, d. 1913, frá Sig­urðar­stöðum á Sléttu. Þau fluttu vorið 1873 að heiðarbýl­inu Hraun­tanga í Öxar­fjarðar­heiði.

Þegar faðir Jóns Trausta lést var Jóni komið fyr­ir á bæn­um Skinnalóni þar sem hann dvald­ist í fimm ár. Móðir hans gift­ist aft­ur og hóf bú­skap á jörðinni Núpskötlu við Rauðanúp. Þangað fór Jón Trausti 10 ára gam­all og var þar fram yfir ferm­ingu.

Eft­ir það var hann fyrst í vinnu­mennsku en hóf svo prent­nám hjá Skafta Jós­efs­syni, rit­stjóra blaðsins Austra á Seyðis­firði. Sum­arið 1895 fór hann til Reykja­vík­ur og var við prentstörf í Ísa­fold­ar­prent­smiðju. Jón Trausti fór svo til Kaup­manna­hafn­ar haustið 1896 og var þar í tvö ár í prent­námi.

Árið 1899 kom út fyrsta kvæðasafn hans, Heima og er­lend­is, með ljóðum sem flest voru ort á Kaup­manna­hafn­ar­ár­um hans og árið 1903 kom út önn­ur ljóðabók hans, Íslands­vís­ur, sem prýdd er mynd­um eft­ir hann sjálf­an og Þór­ar­in B. Þor­láks­son list­mál­ara. Í þeirri bók eru ljóðin Íslands­vís­ur sem hefjast á ljóðlín­unni  -Ég vil elska mitt land- og -Draumalandið- (Draumalandið eftir Eyrbekkinginn Sigfús Einarsson) en þau ljóð hafa orðið vin­sæl söng­lög.

Hann sneri sér síðan að skáld­sagna­gerð og eru þekkt­ustu skáld­sög­ur hans Heiðarbýlið, Anna frá Stóru­borg og Halla, en auk þeirra skrifaði hann fjöl­marg­ar smá­sög­ur og styttri skáld­sög­ur. Með þessu vann Jón Trausti fulla vinnu sem prent­ari. Sum verka hans voru þýdd á er­lend tungu­mál.

Eig­in­kona Jóns Trausta var Guðrún Sig­urðardótt­ir, 6.4. 1868, d. 9.10. 1941, hús­freyja. Þau bjuggu á Grund­ar­stíg 15 sem þau byggðu. Þau voru barn­laus.

Jón Trausti lést úr spænsku veik­inni 18. nóv­em­ber 1918.


Morgunblaðið.

 

Skráð af Menningar-Staður.

Siggeir Ingólfsson, yfirstrandvörður og staðarhaldari á Stað.

Alþýðuhúsið á Eyrarbakka 11. febrúar 2019

Vinir alþýðunnar

Hrútavinafélagið ÖRVAR á Suðurlandi 20 ára - 2019.


 

. . . . . . . . . . Skráð af Menningar-Staður.

Eyrarrósin 2019 verður afhent í Garðinum

Listi yfir  þau sex  verkefni sem eiga möguleika á

því að hljóta Eyrarrósina í ár.

Frá árinu 2005 hafa Byggðastofnun, Air Iceland Connect  og  Listahátíð í Reykjavík  veitt viðurkenningu í nafni Eyrarrósarinnar til afburða menningarverkefna utan höfuð borgarsvæðisins.  Eyrarrósinni er ætlað að  beina  sjónum að og hvetja til menningarlegrar fjölbreytni, nýsköpunar og uppbyggingar á sviði menningar og lista.

Alls bárust 30 umsóknir um Eyrarrósina 2019 hvaðanæva af landinu en sex þeirra hafa nú verið valin á Eyrarrósarlistann og eiga þar með möguleika á að hljóta tilnefningu til sjálfra verðlaunanna í ár.

Á Eyrarrósarlistanum 2019 birtast nöfn þeirra  sex verkefna sem eiga möguleika á að hljóta  verðlaunin í ár. Sjálfri Eyrarrósinni fylgir tveggja milljón króna verðlaunafé en að auki munu tvö verkefnanna hljóta 500 þúsund króna verðlaun.

Eyrarrósarlistinn 2019:

- Act Alone leiklistar- og listahátíð, Suðureyri

- Gamanmyndahátíð Flateyrar

- List í ljósi, Seyðisfirði

- Alþjóðlega kvikmyndahátíðin Norðanáttin (Nothern Wave), Snæfellsbæ 

- LungA skólinn, Seyðisfirði

- Plan-B listahátíð, Borgarnesi

Eyrarrósin  verður  afhent við hátíðlega athöfn  á morgun  12. febrúar 2019 í Garði, Suðurnesjabæ, heimabæ alþjóðlegu listahátíðarinnar  Ferskra Vinda  sem er handhafi Eyrarróasarinnar frá síðasta ári. Frú Eliza Reid, verndari Eyrarrósarinnar mun afhenda verðlaunin.



Skráð af Menningar-Staður.

Vöfflukaffi Framsóknar i miðopnu Suðra.

Vöfflukaffi Framsóknar i Suðra

 

Framsóknarfólk í Sveitarfélaginu Árborg standa fyrir aðdáunarverðu félagsstarfi sem eru „Vöfflukaffin“  síðdegis á föstudögum vetrarmánuðina í Framsóknarsalnum við Eyraveg á Selfossi.

Upphafsfólk og umsjónarmenn þessa mannlífs- og menningarauka eru hjónin Vilhjálmur Sörli Pétursson og Fjóla Ingimundardóttir.

Fyrsta Vöfflukaffið var þann 13. nóvember 2015 og eru þau um 20 á hverjum vetri og verða orðin um 80 talsins eftir þennan vetur. Framsögumenn hafa komið úr ýmsum geirum samfélagsins á Suðurlandi eða á landsvísu.

Allir eru velkomnir á Vöfflukaffin og hafa þau verið mjög vel sótt öll árin með málefnalegum og fjörugum umræðum.

Framsögumenn vetrarnins 2018/19 hafa verið:

- 19. okt. Gísli Halldór Halldórsson, bæjarstjóri Sveitarfélagsins Árborgar

- 26. okt. Pétur Pétursson, slökkviliðsstjóri Brunavarna Árnessýslu

– 2. nóv. Magnús Hlynur Hreiðarsson, fréttamaður

– 9. nóv. Gissur Jónsson, framkvæmdastjóri Ungmennafélags Selfoss

-  16. nóv. Jón Björn Hákonarson,  ritari Framsóknarflokksins

– 23. nóv. Gunnar Þorgeirsson, formaður Samtaka garðyrkjubænda

– 30. nóv. Valgeir Ómar Jónsson, sagnfræðingur og Willum Þór Þórsson, alþingismaður og formaður fjárlaganefndar  Alþingis

– 7. des. Herdís Gunnarsdóttir, forstjóri Heilbrigðisstofnunar Suðurlands

– 14. des. Helgi Sigurður Haraldsson, forseti bæjarstjórnar Sveitarfélagsins Árborgar

-  18. jan. Sigurður Ingi Jóhannsson, formaður Framsóknarflokksins,  samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra og ráðherra norrænna samstarfsmála

– 25. jan. Þorsteinn Hjartarson, fræðslustjóri  Sveitarfélagsins Árborgar

-  1. feb. Sigurður Böðvarsson, sérfræðingur í krabbameinslækningum á Heilbrigðisstofnun Suðurlands.  

 

Húsfyllir var í Vöfflukaffinu þann 18. janúar sl. þegar Sigurður Ingi Jóhannsson var framsögumaður.

Björn Ingi Bjarnason á Eyrarbakka færði samkomuna til myndar.

Skráð af Menningar-Staður.