Sigfús Einarsson (1877 - 1939). Draumalandið - http://www.youtube.com/watch?v=UHqzjNK5524

Merkir Íslendingar - Sigfús Einarsson

Sigfús Einarsson tónskáld fæddist á Eyrarbakka 30. janúar 1877. Foreldrar hans voru Einar Jónsson, kaupmaður á Eyrarbakka, og Guðrún Jónsdóttir frá Hafnarfirði.

Einar var af Bergsætt eins og frændur hans, þeir organistar, Bjarni, Jón og Ísólfur Pálssynir, synir Ísólfs, dr. Páll, tónskáld og dómorganisti, og Sigurður, organisti í Fríkirkjunni í Reykjavík, og sonur Bjarna, Friðrik, tónskáld og organisti í Hafnarfirði.

Eiginkona Sigfúsar var Valborg Inger Elisabeth Hellemann, dönsk söngkona og píanóleikari, en þau eignuðust tvö börn, Elsu Sigfúss söngkonu, og Einar Sigfússon, tónlistarkennara og fiðluleikara við sinfóníuhljómsveitina í Árósum.

Sigfús lauk stúdentsprófi frá Latínuskólanum 1898. Hann lærði söng í Kaupmannahöfn hjá Valdemar Lincke óperusöngvara og hljómfræði hjá August Enna, fékk styrk hjá Alþingi og hóf að kynna sér íslenzk þjóðlög og raddsetja þau.

Útsetningar á íslenskum þjóðlögum og hrífandi sönglög við ættjarðarljóð skáldanna voru þá veigamikill þáttur í þjóðfrelsisvakningu þessara ára en þá stemmingu má vel merkja í ýmsum lögum Sigfúsar, s.s. Þú álfu vorrar yngsta land og Rís þú unga Íslands merki. Síðan þekkja allir Íslendingar lagið Draumalandið eftir Sigfús.

Sigfús og Valborg giftu sig 1906 og settust þá að í Reykjavík. Þau lifðu fyrst á einkasöngkennslu, en Sigfús kenndi síðan söng við Kennraskólann frá stofnun, 1908, varð dómorganisti og söngkennari Menntaskólans 1913 og kenndi guðfræðistúdentum tón- og sálmasöng 1911-29. Auk þess stjórnaði Sigfús fjölda kóra um árabil og var skipaður söngmálastjóri fyrir Alþingishátíðina 1930. Hann stofnaði Hljómsveit Reykjavíkur, ásamt Jóni Laxdal, 1925 og stjórnaði henni fyrstu tvö árin. Þá endurskoðaði hann kirkjusöngsbók Jónasar Helgasonar og gaf út sína eigin, vann að útgáfu Sálmasöngsbókar og gaf út Íslenzkt sönglagasafn I og II svo fátt eitt sé nefnt.

Sigfús lést 10. maí 1939.
 

Skráð af Menningar-Bakki.

Séra Arnaldur Bárðarson í Eyrarbakkakirkju í dag.

Vestfirðingur í Eyrarbakkaprestakall

Umsóknarfrestur um Eyrarbakkaprestakall í Suðurprófastsdæmi rann út 18. desember 2019 og sótti einn um, sr. Arnaldur Bárðarson. Auglýst var eftir sóknarpresti til þjónustu við prestakallið frá og með 1. febrúar 2020.

Kjörnefnd kaus sr. Arnald til starfans og hefur biskup Íslands, sr. Agnes M. Sigurðardóttir, staðfest ráðningu hans.

Í samræmi við þær breytingar sem nú hafa orðið á starfsmannamálum þjóðkirkjunnar er sr. Arnaldur ráðinn ótímabundið í starfið með hefðbundnum uppsagnarfresti.

Í Eyrarbakkaprestakalli eru þrjár sóknir, Eyrarbakka-, Stokkseyrar- og Gaulverjabæjarsókn og kirkja er í hverri sókn. Íbúafjöldi í prestakallinu eru 1.443. Prestakallið er í tveimur sveitarfélögum og nær yfir þann hluta Árborgar sem næst er sjó og syðsta hluta Flóahrepps. Einn sóknarprestur starfar í prestakallinu, en umtalsvert samstarf er við presta Selfossprestakalls.

Arnaldur Bárðarson er fæddur 2. júní 1966 á Akureyri og ólst þar upp. Hann var við nám í Menntaskólanum á Akureyri 1982-1985 og lauk stúdentspróf frá Fjölbrautaskólanum við Ármúla 1989. Kandídatsprófi í guðræði lauk hann frá Háskóla Íslands 1995. Stundaði nám í uppeldis- og kennslufræðum við Háskólann á Akureyri 1996 og lauk meistarapróf í menntunarfræðum frá Háskólanum á Akureyri 2012. Sr. Arnaldur stundaði framhaldsnám í kennimannlegri guðfræði við norska háskóla á meistarastigi um árs skeið. Þá hefur hann leyfisbréf sem grunn- og framhaldsskólakennari.

Sr. Arnaldur var fræðslufulltrúi kirkjunnar á Norðurlandi frá hausti 1992 til febrúar 1996. Hann stundaði kennslu við Gagnfræðaskóla Akureyrar, Grunnskólann á Raufarhöfn, Stórutjarnaskóla, Hlíðarskóla á Akureyri, Framhaldsskólann á Laugum og Hadsel Videregående skole.

Sr. Arnaldur var sóknarprestur í Raufarhafnarprestakalli frá í febrúar 1996 og vígður 25. febrúar s.á. Sóknarprestur í Ljósavatnsprestakalli frá júní 1997 til vors 2003. Prestur við Glerárkirkju á Akureyri frá 2003 til ársloka 2009. Sóknarprestur í norsku kirkjunni frá ársbyrjun 2010 til aprílloka 2017. Var við hótelrekstur í Hafnarfirði frá 2017 til 2019. Hefur verið afleysingarprestur í Breiðabólstaðar-, Bústaðar-, Þorlákshafnar- og Eyrarbakkaprestaköllum.

Eiginkona sr. Arnalds er sr. Ingibjörg Jóhannsdóttir áður prestur í norsku kirkjunni og menntunarfræðingur. Þau eiga fimm syni.

Rætur Arnaldar í föðurætt eru á Ísafjörð og í móðurætt á Akureyri.

Messa var í Eyrarbakkakirkju í morgun 26. janúar 2020 og Björn Ingi Bjarnason færði til myndar.

 

. . . . . .

Skráð af Menningar-Bakki.

Varðskipið Óðinn við bryggju á Flateyri á sjómannadeginum árið 1996. Ljósm.: BIB

Óðinn 60 ára

 Í dag sunnudaginn 26. janúar 2020 er haldið upp á að 60 ár eru liðin frá komu Óðins til landsins, en hann kom 27. janúar 1960.

Hollvinasamtök Óðins bjóða til afmælisveislu um borð við Sjóminjasafnið við Grandagarð í Reykjavík frá kl. 15:00 til 17:00 í dag og verða kaffi og með því á boðstólum.

Ýmsu merku fólki hefur verið boðið og eru allir velkomnir sem vilja koma og fagna þessum áfanga með Hollvinum.

Svo stendur til að gangsetja vélar hans á morgun, mánudag 27. jnúar 2020, afmælisdaginn og verður Óðinn dreginn út á Ytrihöfn og vélarnar gangsettar. Þetta fer að vísu eftir veðri og aðstæðum.
 

Hollvinasamtök Óðins.

Önfirðingurinn og Eyrbekkingurinn, Vilbergur Magni Óskarsson, skipherra á Óðni á brúarvæng er skipið leggur að bryggju á Flateyri.

Skráð af Menningar-Bakki

Eyrarbakkakirkja. Ljósm.: Ingvar Magnússon.

Eyrarbakkaprestakall 26. janúar 2020

Í dag, sunnudaginn 26. janúar 2020 eru tvær messur í Eyrarbakkaprestakalli.

Í Eyrarbakkakirkju kl. 11:00 og í Gaulverjabæjarkirkju kl. 14:00.

Kórar kirknanna á sínum stað og Haukur Arnarr Gíslason organisti og sr. Arnaldur A. Bárðarson prestur.

Guðspjallið er um svein Hundraðshöfðingjans sem Jesús læknaði.

Verið velkomin.




Skráð af Menningar-Bakki

        Bakkablót 2020

 Samkomuhúsið Staður

     1. febrúar 2020




 

Þorri hefst 24. janúar 2020 - Bóndadagur

Mánuðurinn þorri hefst í 13. viku vetrar, nú 19. til 25. janúar, en 9. til 15. janúar í gamla stíl fyrir 1700. Mánaðarnafnið er kunnugt frá 12. öld en uppruni þess er óviss.

Þorri er persónugerður sem vetrarvættur í sögnum frá miðöldum. Þar er einnig getið um þorrablót, en þeim ekki lýst. Vetraröldungurinn Þorri er algengt yrkisefni á 17. – 19. öld og um fagnað eða sérstaka siðvenju við upphaf þorra eru heimildir frá öndverðri 18. öld. Líklegt er að slíkar venjur séu allmiklu eldri.

Upphaflega virðist húsfreyja hafa boðið þorra velkomin enda er ljóst að fyrsti dagur þorra hefur verið tileinkaður húsbóndanum. Er hvorttveggja til að honum hafi verið veitt sérstaklega í mat og að hann hafi þá átt að gera vel við sitt fólk. Bóndadagsheitið er þó ekki kunnugt fyrr en í þjóðsögum Jóns Árnasonar frá miðbiki 19. aldar. Þar er einnig minnst á hlaup bónda kringum bæ sinn, en óljóst er hversu almennur slíkur siður hefur verið og hver er uppruni hans. Vera kann að þar sé um að ræða leifar af eldra þorrafagnaði.

Á síðarihluta 19. aldar fóru mennta- og embættismenn að tíðka samkomur sem þeir kölluðu “Þorrablót” að fornum hætti, matar- og drykkjarveislur þar sem sungin voru ný og gömul kvæði og drukkin minni Þorra og heiðinna goða. Einkum var Þór tengdur þorranum. Þessar veislur lögðust af eftir aldamótin 1900 í kaupstöðum en þá hafði þorrablótssiðurinn borist í sveitirnar, fyrst á Austurlandi og í Eyjafirði, og hélt þar áfram.

Um miðja 20. öld hófu átthagasamtök á höfuðborgarsvæðinu síðan þorrablótin aftur til vegs og virðingar í þéttbýli, og buðu þá “íslenskan” mat sem nú var orðinn sjaldséður í kaupstöðum.

Veitingamaður í Naustinu í Reykjavík (Halldór Gröndal sem á ættir til Hvilftar í Önundarfirði) hafði síðan sérstakan þorramat á boðstólum frá þorranum 1958. 

Síðan hafa þorrablót ýmissa samtaka með íslenskan mat verið fastur liður í skemmtanalífi um allt land.

Um 1980 hófust blómagjafir eiginkvenna til eiginmanna undir áhrifum frá konudegi.

Heimild: Saga daganna eftir Árna Björnsson. 


 

.

Skráð af Menningar-Bakki.

Einar Benediktsson (1864 - 1949).

Merkir Íslendingar - Einar Benediktsson

80 ára ártíð Einars Benediktssonar 21. janúar 2020

Einar Benediktsson, skáld og athafnamaður, fæddist að Elliðavatni 31.október 1864, sonur Benedikts Sveinssonar, yfirdómara og alþm., og Katrínar Einarsdóttur.

Einar lauk stúdentsprófi í Reykjavík 1884 og lögfræðiprófi 1892. Hann var með föður sínum á Héðinshöfða 1892-94, stofnaði Dagskrá 1896, fyrsta íslenska dagblaðið, var málflutningsmaður í Reykjavík og síðan sýslumaður á Stóra-Hofi í Rangárvallasýslu frá 1904 en fór utan 1907 og var búsettur í Noregi, Edinborg, Kaupmannahöfn og í Lundúnum til 1921, stundaði kaupsýslu og beitti sér fyrir nýtingu íslenskra auðlinda. Hann var búsettur í Reykjavík frá 1921 en bjó tólf síðustu æviárin í Herdísarvík.

Ljóðabækur Einars eru:

Sögur og kvæði, 1897;

Aldamótaljóð, 1900;

Hafblik, 1906;

Hrannir, 1913;

Vogar, 1921;

Hvammar, 1930;

Ólafs ríma Grænlendings, 1930,

og Alþingishátíðarljóð, 1930.

Einar var fullþroskað skáld í sinni fyrstu ljóðabók sem er í senn í anda raunsæis og nýrómantíkur. Skáldskapur hans varð tilkomumeiri eftir því sem á leið. Hann varð skáld hinna löngu hástemmdu setninga um algilda visku og æðstu sannindi – heimspekilega þenkjandi og hallur undir algyðistrú.

Um Einar varð snemma til fjöldi sagna, um stórlyndi hans, höfðingsskap og tröllaukna drauma um stóriðju og verksmiðjuframkvæmdir. Ljóð hans eru þess eðlis að aðdáendur hans nánast dýrkuðu hann og töluðu þá gjarnan um Skáldið með stóru essi. Þórbergur Þórðarson var á tímabili ritari hans og undir miklum áhrifum frá honum og til eru sagnir af fundum hans með ungum skáldum, s.s. Tómasi Guðmundssyni, Halldóri Laxness og Steini Steinarr. Ýmsir hafa skrifað um Einar en ítarleg og stórskemmtileg ævisaga hans, eftir Guðjón Friðriksson sagnfræðing, kom út í þremur bindum á árunum 1997-2000.

Einar lést 21. janúar 1940 og var jarðsettur, fyrstur Íslendinga, í heiðursgrafreit á Þingvöllum.
Í gær var því 80 ára ártíð hans.



Eitt bros - getur dimmu í dagsljós breytt, 
sem dropi breytir veig heillar skálar. 
Þel getur snúist við atorð eitt. 
Aðgát skal höfð í nærveru sálar. 
Svo oft leyndist strengur í brjósti sem brast 
við biturt andsvar, gefið án saka. 
Hve iðrar margt líf eitt augnakast, 
sem aldrei verður tekið til baka.

 

. Herdísarvík. .

Skráð af Menningar-Bakki.

Jón úr Vör (1917 - 2000)

Merkir Íslendingar - Jón úr Vör

Jón úr Vör Jónsson skáld fæddist á Vatneyri við Patreksfjörð 21. jan. 1917. Hann lést á Landspítalanum 4. mars 2000.

Foreldrar hans voru Jón Indriðason skósmiður, f. 20.5. 1884, d. 17.2. 1974, og Jónína Guðrún Jónsdóttir húsmóðir, f. 3.10. 1885, d. 20.3. 1961.

Jón úr Vör var á þriðja ári sendur í fóstur hjá Þórði Guðbjartssyni verkamanni á Patreksfirði og konu hans Ólínu Jónsdóttur og ólst upp hjá þeim ásamt fóstursystkinunum Einari, Sigurði, Guðbjarti, Halldóru og Andrési.

Systkini Jóns úr Vör voru 13:

Sigurður, f. 1905, dó innan árs, Sigurður Kristinn, f. 3.8. 1906, d. 17.11. 1968, Rannveig, f. 28.11. 1908, dó innan árs, Rannveig Lilja, f. 17.1. 1910, d. 17.12. 1950, Marta, f. 14.6. 1911, d. 4.2. 1999, Þorgerður, f. 5.11. 1913, d. 16.6. 1962, Indriði, f. 9.7. 1915, d. 30.4. 1998, Sigrún, f. 8.9. 1918, d. 24.4. 1988, Sólveig, f. 28.11. 1919, Gunnar, f. 9.8. 1922, d. 20.12. 1992, Hafliði, f. 20.10. 1923, Fjóla, f. 8.7. 1925, d. 18.5. 1996, Björgvin, f. 26.8. 1929.

Þann 7. september 1945 kvæntist Jón Bryndísi Kristjánsdóttur frá Nesi í Fnjóskadal, f. 17. 8. 1922. Foreldrar hennar voru Kristján Jónsson bóndi og búfræðingur, f. 22.3. 1880 Nesi, d. 27.5. 1962, og kona hans Guðrún Stefánsdóttir rjómabústýra frá Selalæk á Rangárvöllum, f. 18.4. 1885, d. 26.11. 1983.

Synir Jóns og Bryndísar eru:
1) Karl, f. 9.12. 1948, kvæntur Katrínu Valgerði Karlsdóttur, þeirra börn eru Sigrún Erla, Jón Egill og Fanney Magna,
2) Indriði, f. 5.11. 1950, kvæntur Valgerði Önnu Þórisdóttur, þeirra börn eru Stefán Örn og Bryndís Ylfa, átti áður synina Orra Frey og Þóri Valdimar, sonur Þóris og Maríu Hrundar Guðmundsdóttur sambýliskonu hans er Hafþór Örn,
3) Þórólfur, f. 3.10. 1954, kvæntist Kerstin Almqvist, þeirra dætur eru Helga Guðrún Gerða og Anna Sólveig, skilin, sambýliskona Þórólfs er Lilja Markúsdóttir.

Jón úr Vör stundaði nám við Unglingaskóla Patreksfjarðar, Héraðsskólann á Núpi, Brunnsviks folkhögskola í Svíþjóð og Nordiska folkhögskolan í Genf. Hann var ritstj. Útvarpstíðinda 1941-45 og 52. Hann var starfsmaður Bókaútgáfu Pálma H. Jónssonar 1947-51, sá um útgáfu tímaritsins Stjörnur, ritstj. þess o.fl. Jón var fornbókasali í Rvík 1952-62. Jafnframt bókavörður í Kópavogi frá 1952 og hafði það að aðalstarfi frá 1. okt 1962. Hann átti þátt í stofnun Rithöfundasambands Íslands og var í stjórn þess fyrstu árin.

Ljóðabækur:

Ég ber að dyrum 1. og 2. útg. 1937 3. útg. 1966,

Stund milli stríða 1942,

Þorpið 1946, endurskoðuð útg. 1956, 3. útg. 1979, 4. útg. 1999, sænsk þýðing, Isländsk kust 1957,

Með hljóðstaf 1951,

Með örvalausum boga 1951,

Vetrarmávar 1960,

Maurildaskógur 1965,

100 kvæði, úrval 1967,

Mjallhvítarkistan 1968,

Stilt vaker ljoset , ljóðaúrval á norsku 1972,

Vinarhús 1972,

Blåa natten över havet, ljóðaúrval á sænsku útg. í Finnlandi 1976,

Altarisbergið 1978,

Regnbogastígur 1981,

Gott er að lifa 1984.
 

Jón var heiðursfélagi Rithöfundasambands Íslands, hann var sæmdur riddarakrossi hinnar íslensku fálkaorðu og hlaut heiðurslaun listamanna frá 1986.

Skráð af Menningar-Bakki.

Séra Sigrún Óskarsdóttir. 

Nýr fangaprestur

Starf fangaprests þjóðkirkjunnar var auglýst laust til umsóknar fyrir nokkru og rann umsóknarfrestur út 6. nóvember og sóttu átta um starfið.

Umsóknir fóru til matsnefndar svo sem reglur gera ráð fyrir og skilaði hún niðurstöðu sinni til biskups.

Biskup Íslands hefur ráðið sr. Sigrúnu Óskarsdóttur sem fangaprest þjóðkirkjunnar. Hún er fyrsta konan sem gegnir því starfi en áður hafa þrír karlar sinnt því. Sérstakt fangaprestsembætti var sett á laggirnar um áramótin 1970.

Sr. Sigrún Óskarsdóttir er fædd í Reykjavík árið 1965. Hún lauk stúdentsprófi frá Menntaskólanum að Laugarvatni 1985 og guðfræðiprófi frá Háskóla Íslands 1991. Síðar lauk  hún sálgæslunámi frá Loviseninstituttet í Ósló.

Sr. Sigrún var vígð árið 1991 til Laugarnessprestakalls sem aðstoðarprestur, leysti af sem sjúkrahúsprestur á Landspítalinum um hríð. Framkvæmdastjóri Æskulýðssambands kirkjunnar i Reykjavíkurprófastsdæmum frá 1994-1995. Hún var prestur í norsku kirkjunni 1996-1997 og ráðin síðan sem prestur íslenska safnaðarins í Ósló frá 1997 til 2001. Síðan var hún skipuð prestur í Árbæjarsókn í Reykjavík árið 2001 og lét af þeim störfum árið 2015. Þá rak hún um skeið ásamt öðrum sælkeraverslun á Selfossi, Fjallkonuna, en verslunin seldi meðal annars matvöru beint frá býli. Undanfarin ár hefur hún verið starfsmaður Útfararstofu kirkjugarðanna.

Eiginmaður hennar er Einar Már Magnússon, byggingatæknifræðingur.

Starf fangaprests er eitt sérþjónustuprestsstarfa þjóðkirkjunnar og lýtur tilsjónar prófasts Reykjavíkurprófastsdæmis vestra. Í samræmi við þær breytingar sem nú hafa orðið á starfsmannamálum þjóðkirkjunnar er sr. Sigrún ráðin ótímabundið í starfið með hefðbundnum uppsagnarfresti.

Nýr fangaprestur þjóðkirkjunnar mun taka til starfa innan tíðar.



Skráð af Menningar-Bakki.

Séra Arnaldur Bárðarson.

Arnaldur ráðinn í Eyrarbakkaprestakall

Umsóknarfrestur um Eyrarbakkaprestakall í Suðurprófastsdæmi rann út 18. desember og sótti einn um, sr. Arnaldur Bárðarson. Auglýst var eftir sóknarpresti til þjónustu við prestakallið frá og með 1. febrúar 2020.

Kjörnefnd kaus sr. Arnald til starfans og hefur biskup Íslands, sr. Agnes M. Sigurðardóttir, staðfest ráðningu hans.

Í samræmi við þær breytingar sem nú hafa orðið á starfsmannamálum þjóðkirkjunnar er sr. Arnaldur ráðinn ótímabundið í starfið með hefðbundnum uppsagnarfresti.

Í Eyrarbakkaprestakalli eru þrjár sóknir, Eyrarbakka-, Stokkseyrar- og Gaulverjabæjarsókn og kirkja er í hverri sókn. Íbúafjöldi í prestakallinu eru 1.443. Prestakallið er í tveimur sveitarfélögum og nær yfir þann hluta Árborgar sem næst er sjó og syðsta hluta Flóahrepps. Einn sóknarprestur starfar í prestakallinu, en umtalsvert samstarf er við presta Selfossprestakalls.

Arnaldur Bárðarson er fæddur 2. júní 1966 á Akureyri og ólst þar upp. Hann var við nám í Menntaskólanum á Akureyri 1982-1985 og lauk stúdentspróf frá Fjölbrautaskólanum við Ármúla 1989. Kandídatsprófi í guðræði lauk hann frá Háskóla Íslands 1995. Stundaði nám í uppeldis- og kennslufræðum við Háskólann á Akureyri 1996 og lauk meistarapróf í menntunarfræðum frá Háskólanum á Akureyri 2012. Sr. Arnaldur stundaði framhaldsnám í kennimannlegri guðfræði við norska háskóla á meistarastigi um árs skeið. Þá hefur hann leyfisbréf sem grunn- og framhaldsskólakennari.

Sr. Arnaldur var fræðslufulltrúi kirkjunnar á Norðurlandi frá hausti 1992 til febrúar 1996. Hann stundaði kennslu við Gagnfræðaskóla Akureyrar, Grunnskólann á Raufarhöfn, Stórutjarnaskóla, Hlíðarskóla á Akureyri, Framhaldsskólann á Laugum og Hadsel Videregående skole.

Sr. Arnaldur var sóknarprestur í Raufarhafnarprestakalli frá í febrúar 1996 og vígður 25. febrúar s.á. Sóknarprestur í Ljósavatnsprestakalli frá júní 1997 til vors 2003. Prestur við Glerárkirkju á Akureyri frá 2003 til ársloka 2009. Sóknarprestur í norsku kirkjunni frá ársbyrjun 2010 til aprílloka 2017. Var við hótelrekstur í Hafnarfirði frá 2017 til 2019. Hefur verið afleysingarprestur í Breiðabólstaðar-, Bústaðar-, Þorlákshafnar- og Eyrarbakkaprestaköllum.

Eiginkona sr. Arnalds er sr. Ingibjörg Jóhannsdóttir áður prestur í norsku kirkjunni og menntunarfræðingur. Þau eiga fimm syni.
 

Skráð af Menningar-Bakki