F.v.: Kristján Runólfsson (látinn), Björn Ingi Bjarnason og Jóhann Páll Helgason.

- BIBarinn grúskar í myndasafninu

 BIBarinn grúskar í myndasafninu sem telur í tugþúsundum.

Menningarkakó í Bókakaffinu á Selfossi hver dagurinn er 17. janúar 2014.

Menningarráð Hrútavinafélagsins Örvars. F.v.: Kristján Runólfsson (látinn), Björn Ingi Bjarnason og Jóhann Páll Helgason.
 

Skráð af Menningar-Bakki.

Gísli Halldór Halldórsson.

Já­kvæða hliðin á Kóróna veirunni

Síminn hringdi rétt fyrir hádegi, 18. mars. Sýnið frá deginum áður reyndist jákvætt og ég þar af leiðandi með Covid-19. Læknir á Landspítalanum ræddi við mig dágóða stund og lagði mat á stöðuna. Hann upplýsti svo að ég væri metinn í hæsta áhættuflokki, af þremur, vegna undirliggjandi þátta.

Guði sé lof – og góðu fólki – fyrir heilbrigðiskerfið

Verandi í mesta áhættuhópi fæ ég úrvals þjónustu. Hjúkrunarfræðingar hringja næstum daglega og kanna líðan. Svo má ég hringja ef heilsan versnar snögglega. Hver er ekki þakklátur fyrir að eiga gott heilbrigðiskerfi og dugmikið heilbrigðisstarfsfólk?

Ef allt færi á versta veg þá er ennþá nóg pláss á Landsspítalanum – og lausar öndunarvélar. Guði sé lof fyrir það! Vonandi tekst landlækni, sóttvarnalækni og almannavörnum að halda því þannig – með aðstoð almennings. Nú þarf nefnilega almenning til að halda heilbrigðiskerfinu í toppstandi.

Miðað við hraðann á útbreiðslu veirunnar víða um heim er ljóst að án skipulegra aðgerða yfirvalda getur farsóttin Covid-19 kafsiglt heilbrigðiskerfi. Ítalir hafa ekki verið aðgerðalausir en þeim hefur þó ekki tekist að gera nóg.

Hnitmiðaðar og úthugsaðar aðgerðir sem ákveðnar eru í samvinnu sérfræðinga landlæknis, almannavarna og ráðamanna þjóðarinnar mega sín lítils ef almenningur bregst ekki við og fer eftir þeim í þaula. Það er almenningur sem nú þarf að standa vörð um heilbrigðiskerfið okkar!

Saga frá München

Dagana 20. og 21. janúar síðastliðinn fundaði 33 ára gamall Þjóðverji með viðskiptakonu frá Shanghai. Hann veiktist 24. janúar, fékk yfir 39 stiga hita daginn eftir en hressist svo og fór til vinnu á ný 27. janúar. Hún veiktist í flugvélinni á leiðinni heim og greindist með Covid-19 þann 26. janúar. Hann var þá kallaður til rannsókna í München, þann 27. janúar, og greindist með Covid-19.

Þann 3. mars síðastliðinn var hægt að rekja, með erfðarannsóknum, megnið af öllum tilfellum í Evrópu til ofangreinds atburðar, þar á meðal þau 3000 tilfelli sem þá voru á Ítalíu – frá einu smiti! Þann 20. mars höfðu verið greind 47.021 smit á Ítalíu og 4.032 dauðsföll. Fólkið hér að ofan var algerlega grunlaust á fundum sínum og gat engan veginn varað sig, ekki verður sakast við þau.

Sá Íslendingur sem dreifir smiti, vitandi að hann ætti að vera í sóttkví, eða fer óvarlega og gegn fyrirmælum yfirvalda, hefur enga afsökun. Sá hinn sami gæti leitt af sér 1.000 smit – og e.t.v. 7 dauðsföll. Eitt þessara dauðsfalla gæti verið bróðir, afi eða móðir. Það er eins líklegt að hann muni aldrei heyra um sinn þátt í því.

Þetta lærist fljótt

Í sameiningu getum við kveðið niður þann faraldur sem nú geisar á Íslandi. Ef vel tækist til, með samstilltum viðbrögðum, gætum við aflétt samkomubanni og jafnvel, með ítrustu aðgát, strokið um frjálsara höfuð í nokkra mánuði. Okkar litla og nána samfélag hefur alla burði til þess að kveða niður í fæðingu frekari faraldra sem kunna að brjótast út, en þá þurfa allir Íslendingar að spila með.

Viðfangsefnið sem nýja Kóróna veiran hefur lagt okkur til mun verða heimsbyggðinni langvinn glíma. Gera má ráð fyrir að næstu 18 mánuði verði þjóðir heims á tánum, því að á meðan einhver er enn með veiruna getur faraldur brotist út. Væntanlega mun koma fram bóluefni einhvern tíma á næsta ári, þannig að sigur vinnist á Covid-19.

Allan þann tíma sem verkefnið tekur, hvort sem það verða 6 mánuðir eða 18, munu tilmæli landlæknis og almannavarna taka breytingum, í ljósi aðstæðna hverju sinni. Þá þurfum við að fylgja þeim tilmælum. Tilmælum sem byggja á vísindum og bestu þekkingu og munu hægt en örugglega sigla okkur á milli skers og báru – torsótta leiðina til hafnar.

Við lærum að lifa með höftum sem hverju sinni þarf að setja á samskipti, samkomur og ferðalög. Af æðruleysi finnum við upp nýja siði og venjur sem geta dugað okkur í langri baráttu. Við finnum nýjar leiðir í skólahaldi, heilsurækt, nýsköpun, fjarvinnu, fjarskiptum og mörgu öðru. Við lærum að lifa með ástandinu í öruggri handleiðslu heilbrigðisyfirvalda.

Breytumst til hins betra

Heimurinn verður aldrei aftur eins og hann var fyrir Covid-19. Það er kannski ágætt, hann hefur breyst til hins betra í margar aldir og getur haldið því áfram um langa tíð. Við erum í miklu betri stöðu í dag en nokkurn tíma áður til að takast á við slíka farsótt.

Við eigum enn eftir að útrýma fátækt á Ísland, minnka kolefnislosun, skapa ný störf, í stað annarra sem úreldast, og fleira og fleira. Það er nóg eftir að gera ennþá og ástæðulaust að örvænta þó tækniframfarir eða Covid-19 valdi því að störf breytist – eða jafnvel heilu atvinnugreinarnar. Við brettum upp ermar og tökumst á við ný verkefni, nýjar atvinnugreinar. Fólkið er fjársjóðurinn.

Á næstu mánuðum og árum verður það verkefni okkar allra að enduruppgötva tilveruna – sem hefur reyndar alltaf verið verkefni mannkyns. Við finnum upp nýjar leiðir til að koma að gagni en bíðum ekki þess að gamli tíminn komi aftur. Stjórnvöld geta lagst á árarnar með öllu því fólki sem þarf að finna sér nýja iðju og jafnvel vinna frá heimili í lengri eða skemmri tíma – við nýsköpun og í samhentu átaki að skapa nýja og bjarta framtíð. Stjórnvöld geta stuðlað að hvatningu og tekjumöguleikum fyrir allt þetta skapandi og iðjandi fólk. Fyrirtæki í rekstri geta líka leitað leiða til nýsköpunar og til að virkja mannauðinn með nýjum hætti.

Lífið heldur áfram

Það er allt gott að frétta úr mínum veikindum. Dagurinn í gær, sunnudagur, var reyndar erfiður og maður var örmagna að kvöldi. Í dag er 10. dagur í veikindum og ég er skárri. Annars hef ég verið nokkuð hress lengst af og getað setið við störf alla vikuna. Vegna faraldurs og aðgerða sem honum tengjast er lítill tími til að slaka á. Við erum öll að læra inn á nýjar aðstæður og óþarfi að örvænta þó það taki smá tíma að venjast.

Starfsfólk sveitarfélagsins hefur verið samstillt og tekist vel að vinna úr flóknum verkefnum. Skólafólkið okkar hefur sýnt ótrúlegt æðruleysi og hugmyndaauðgi. Eins og margir aðrir er ég búinn að endurskipuleggja heimaskrifstofuna mína og er bjartsýnn á framhaldið.

Ég reikna með að ganga aftur út úr húsi í apríl og þá vonandi sem ónæmur maður, ónæmur fyrir smiti af nýju Kóróna veirunni. Betur búinn til að takast á við stór verkefni og að búa til betri heim með ykkur hinum.

Gísli Halldór Halldórsson skrifar 23. mars 2020 12:00

Höfundur er bæjarstjóri Árborgar.

www.visir.is

Skráð af Menningar-Bakki.

Brynjólfskirkja í Skálholti.

23. mars 1663 -

Ragnheiður Brynjólfsdóttir biskupsdóttir lést

Ragnheiður Brynjólfsdóttir Sveinssonar frá Holti í Önundarfirði, biskupsdóttir, lést í Skálholti, 21 árs þann 23. mmars 1663.

Við útför hennar var sálmur Hallgríms Péturssonar Um dauðans óvissa tíma (Allt eins og blómstrið eina) líklega fluttur í fyrsta sinn, en hann hefur verið sunginn við flestar jarðarfarir síðan.



Skráð af Menningar-Bakki.

-Vitaleið –

ný gönguleið frá Selvogsvita að Knarrarósvita

Markaðsstofa Suðurlands í samstarfi við Sveitarfélagið Árborg undirbýr nýja afþreyingu fyrir ferðamenn en verkefnið kallast „Vitaleið“. Það er ný ferðamannaleið í mótun sem beinir athygli ferðafólks að nýju svæði í umhverfi Sveitarfélagsins Ölfuss, Eyrarbakka og Stokkseyri.

Þessi leið dregur fram þá miklu sögu og menningu sem er til staðar á svæðinu sem og alla upplifunarmöguleikana í afþreyingu og náttúru.

Vitaleiðin er 45 km leið sem nær frá Selvogi að Knarrarósvita rétt við Stokkseyri í Árborg. Vitaleiðin býður upp á þá skemmtilegu fjölbreytni að ferðalangar geta ekið hana eða nýtt sér strandlengjuna og þá göngustíga, sem búið er að gera, meðfram sjónum til að ganga leiðina eða jafnvel hjólað. Á leiðinni eru þrír þéttbýliskjarnar heimsóttir, sem hver hefur sína sérstöðu, Þorlákshöfn, Eyrarbakki og Stokkseyri. 
 

MHH/Bændablaðið


 

Skráð af Menningar-Bakki

Bjarni Harðarson var í fararbroddi að stofnun Bændablaðsins.

25 ár að baki

Það er dálítið sérstakt að mitt í heimsfaraldri alvarlegs sjúkdóms skuli Bændablaðið standa á þeim tímamótum að eiga 25 ára afmæli. Eðli máls samkvæmt hafa hátíðahöld og lúðrablástur því orðið að víkja, líkt og fleiri merkisviðburðir sem slegið hefur verið á frest í þjóðfélaginu vegna COVID-19 faraldursins. 

Bændablaðið kom fyrst út undir merkjum nýstofnaðra Bændasamtaka Íslands hinn 14. mars árið 1995. Síðan eru komin út 559 tölublöð og auk þess hafa verið gefin út 7 tölublöð af Tímariti Bændablaðsins sem gefið er út í tengslum við Búnaðarþing ár hvert.

Nafn Bændablaðsins á sér samt lengri forsögu. Það var snemmsumars 1987 að nokkrir bændasynir á mölinni með Bjarna Harðarson í fararbroddi komu sér saman um að stofna til blaðaútgáfu fyrir bændur landsins. Blaðið var nefnt Bændablaðið en á bak við það stóð félagið Bændasynir hf. Blað þetta kom út í tæplega 8 ár og skapaði þegar best var 2–3 störf á ritstjórn sem fyrst var til húsa á Skúlagötu í Reykjavík. Það flutti síðar austur að bænum Einarshöfn á Eyrarbakka. Síðasta árið var blaðið gefið út af Jóni Daníelssyni á Tannstöðum í Hrútafirði sem seldi Bændasamtökum Íslands nafnið í árslok 1994. 

Árið 2007 var vef Bændablaðsins, bbl. is, hleypt af stokkunum. Árið 2014 var enn bætt um betur og ný endurhönnuð vefsíða tekin í gagnið sem er í stöðugri þróun.

Tímarits Bændablaðsins kom út í fyrsta skiptið við setningu Búnaðarþings þann 1. mars 2015 þegar Bændablaðið var nýbúið að eiga 20 ára afmæli. Síðan hefur það komið út á hverju ári í tengslum við Búnaðarþing eða ársfundi Bændasamtaka Íslands. Á árinu 2018 kom ritið reyndar út tvisvar og var seinna tölublaðið þess árs tileinkað landbúnaðarsýningu sem haldin var í Laugardalshöll í október 2018.

Í byrjun árs 2020 urðu þau tímamót að hleypt var af stokkunum hlaðvarpi Bændablaðsins sem nefnt hefur verið Hlaðan. Þar láta þáttastjórnendur úr ólíkum áttum ljós sitt skína og hægt er að hlusta á þá þætti þegar fólki hentar í gegnum tengil á vefsíðu Bændablaðsins bbl.is.

Markmið Bændasamtakanna með Bændablaðinu var í upphafi að gefa út blað sem skyldi sent út til allra bænda og vera upplýsandi um málefni stéttarinnar. Því var líka ætlað að kynna fyrir öðrum stefnu Bændasamtakanna og veita gagnlegar upplýsingar um stöðu landbúnaðarins. Eða eins og Jón Helgason, þáverandi formaður Búnaðarfélags Íslands, sagði í fyrsta leiðaranum þann 14. mars árið 1995. 

„Með slíku kynningarstarfi sköpuðust auknir möguleikar á að hafa áhrif á umræðu um landbúnað og gera hana jákvæðari.“

Til að tryggja þetta markmið hafa efnistök blaðsins verið með þeim hætti að ólíkir þjóðfélagshópar finni þar eitthvað við sitt hæfi. Til að staðreyna áhrifamátt blaðsins var á árinu 2012 ákveðið að blaðið tæki þátt í lestrarkönnun Capacent Gallup með stærstu prentmiðlum landsins. Þær kannanir hafa síðan ár eftir ár sýnt það svart á hvítu að markmið útgáfunnar hafa náðst býsna vel. Blaðið hefur náð til breiðs hóps lesenda bæði á höfuðborgarsvæðinu sem og um allt land. Samkvæmt könnunum Gallup hefur Bændablaðið verið öflugasti prentmiðillinn á landsbyggðinni árum saman og er í öðru sæti í heild á landsvísu. Auglýsendur hafa greinilega kunnað að meta þetta. Með liðstyrk þeirra hefur síðan tekist að skapa öflugan tekjugrunn sem tryggt hefur rekstur útgáfunnar. Fyrir þetta og mikla tryggð lesenda við blaðið, erum við öll sem vinnum að útgáfu Bændablaðsins, afar þakklát.

Hörður Kristjánsson 

ritstjóri Bændablaðsins.

 

Bændablaðið fimmtudaginn 19. mars 2020.
 

Skráð af Menningar-Bakki.

Jón Ingi Sigurjónsson (1936 - 2020)

Jón Ingi Sigurjónsson

- Fæddur 23. feb. 1936 - Dáinn 7. mars 2020 - Minning


Jón Ingi Sig­ur­jóns­son, Jonni, fædd­ist í Norður­koti á Eyr­ar­bakka 23. fe­brú­ar 1936. Hann andaðist á Land­spít­al­an­um í Foss­vogi 7. mars 2020.

For­eldr­ar hans voru Guðbjörg Lilja Böðvars­dótt­ir frá Skálm­holts­hrauni í Flóa, f. 9.4. 1914, d. 9.9. 2006, og Sig­ur­jón Valdi­mars­son frá Norður­koti, f. 22.10. 1910, d. 25.8. 1952. Systkini Jóns Inga eru Guðný Erna, f. 14.1. 1937, bú­sett í Kópa­vogi, Böðvar, f. 6.12. 1938, d. 30.9. 2018, Valdi­mar, f. 18.10. 1951, bú­sett­ur á Sel­fossi. Upp­eld­is­bróðir Jóns Inga er Er­lend­ur Ómar, f. 14.1. 1950, bú­sett­ur í Þor­láks­höfn.

Þann 26. nóv­em­ber 1966 gift­ist Jón Ingi Mar­gréti Ólafs­dótt­ur f. 4.2.1943, d. 10.5. 1995, frá Götu­hús­um á Eyr­ar­bakka. For­eldr­ar Mar­grét­ar voru Guðbjörg Magnea Þór­ar­ins­dótt­ir, f. 25.8. 1917, d. 8.2. 1951, og Ólaf­ur Ólafs­son húsa­smiður, frá Þor­valds­eyri á Eyr­ar­bakka, f. 26.2. 1922, d. 16.4. 2001. Þau skildu.

Jón Ingi var bú­sett­ur á Túngötu 63 á Eyr­ar­bakka alla tíð. Hann fór snemma til sjós, vann hjá Raf­magnsveit­um rík­is­ins og síðar við fisk­vinnslu og í pönnu­verk­smiðjunni Alp­an á Eyr­ar­bakka. Jonni söng í kirkju­kór Eyr­ar­bakka­kirkju í 54 ár og með Karla­kór Sel­foss.

Útför Jóns Inga fer fram frá Eyr­ar­bakka­kirkju í dag, 21. mars 2020, klukk­an 13. Vegna aðstæðna í sam­fé­lag­inu fer at­höfn­in fram í kyrrþey.

_________________________________________________________________________________________

 

Minningarorð Svanhildar Guðmundsdóttur

 

Deyr fé,

deyja frænd­ur,

deyr sjálf­ur ið sama;

en orðstír

deyr al­dregi,

hveim er sér góðan get­ur.

(Úr Há­va­mál­um)

Það varð brátt um hann Jonna, hann veikt­ist al­var­lega og var dá­inn eft­ir nokkra daga. Það er mér ljúft og skylt að minn­ast hans með nokkr­um orðum.

Ég man eft­ir hon­um frá æsku­ár­um mín­um á Eyr­ar­bakka, það voru sjö ár á milli okk­ar, hann var eldri.

Þegar hann og Magga frænka mín urðu par þá kynnt­ist ég mann­in­um Jonna frá Norður­koti. Hann var mikið prúðmenni og reglumaður að öllu leyti. Hann var vel að sér í ætt­fræði og grúskaði mikið í þeim fræðum og ekki kom maður að tóm­um kof­un­um þegar maður spurði um menn og mál­efni sem tengd­ust Eyr­ar­bakka.

Jonni átti mikið bóka­safn, hann var vel les­inn og gam­an var að ræða við hann um það áhuga­mál okk­ar beggja.

Kon­an hans Jonna var Mar­grét Ólafs­dótt­ir frænka mín og jafn­aldra. Hún ólst upp hjá ömmu sinni og afa á Þor­valds­eyri en ég hjá ömmu okk­ar og móður­bróður í Götu­hús­um.

Magga og Jonni bjuggu alltaf á Eyr­ar­bakka í hús­inu sem þeir bræður Böðvar og hann byggðu sam­an. Í mörg ár komu þau alltaf til okk­ar hjóna á Strand­ir þar sem við vor­um á hverju sumri í gamla hús­inu á Eyri í Ing­ólfs­firði. Það var mikið gleðiefni að fá þau þangað í fás­innið. Þar var margt brallað, báts­ferðir á Norður-Strand­ir, rekaviðarferðir, berja­ferðir voru vin­sæl­ar og eft­ir­minni­leg­ar. Ekki má gleyma að minn­ast á veiðiferðirn­ar á bátn­um okk­ar „Þyt St-14“. Jonni vakti þá al­menna at­hygli á bryggj­unni í Norðurf­irði þegar hann dró á sig klof­stíg­vél­in sín, en sá út­búnaður hafði þá ekki sést á Strönd­um í mörg ár.

Við rifjuðum upp ánægju­stund­ir við eld­hús­borðið á Eyri. Mat­ar­veisl­urn­ar og söng­stund­irn­ar, þar var Jonni liðtæk­ur, hann var góður söngmaður og söng lengi í kirkju­kór Eyr­ar­bakka­kirkju og um tíma með Karla­kór Sel­foss.

Jonni missti kon­una sína hana Möggu fyr­ir 25 árum, hún var hon­um allt í öllu og söknuður hans mik­ill og okk­ar allra. Nú eru þau von­andi sam­einuð í Sum­ar­land­inu.

Það eru erfiðir tím­ar í heims­byggðinni, ekki sér fyr­ir end­ann á þess­um hræðilega far­aldri. Maður von­ar og biður að brátt sjái til sól­ar, að sum­arið komi og sól­in skíni á okk­ur á ný. Með þess­um orðum þakka ég Jonna vini mín­um sam­fylgd­ina og sendi öll­um ást­vin­um hans inni­leg­ar samúðarkveðjur.

Svan­hild­ur Guðmunds­dótt­ir.

_____________________________________________________________


Minningarorð Írisar Böðvarsdóttur

Það er í meira lagi ein­kenni­legt þegar ein­hver sem hef­ur fylgt manni alla tíð hverf­ur burt svo skyndi­lega eins og nú hef­ur gerst. Jón Ingi, eða Jonni eins og hann var alltaf kallaður, var föður­bróðir minn og bjó ásamt konu sinni Mar­gréti Ólafs­dótt­ur eða Möggu á efri hæðinni á æsku­heim­ili mínu, Túngötu 63 á Eyr­ar­bakka.

Alla mína æsku fór ég reglu­lega upp á efri hæðina þar sem ég tefldi við Jonna eða horfði á sjón­varpið með þeim Möggu. Svo var drukkið kaffi og spjallað. Þegar ég flutt­ust svo aft­ur á bakk­ann árið 2003 tók við nýr kafli í líf­inu hjá okk­ur Jonna. Hann hafði þá verið ekk­ill í átta ár og árið áður hafði móðir mín lát­ist og bræðurn­ir, pabbi og Jonni orðnir ein­ir á Túngöt­unni. Ein þeir voru al­deil­is ekki ein­ir.

Í á ann­an ára­tug voru þeir heima­gang­ar á heim­ili mínu og fylgdu okk­ur í ferðalög, á ýmsa viðburði og sam­kom­ur. Jonni var mjög hæg­lát­ur og regluf­ast­ur maður. Hann hafði yndi af því að hitt­ast og ekki var verra ef góður mat­ur og gott rauðvín var í boði.

Hann var söng­elsk­ur og söng lengi með Karla­kór Sel­foss og yfir 50 ár með kór Eyr­ar­bakka­kirkju. Bók­hneigður var hann með ein­dæm­um og byrjaði barn­ung­ur að liggja með nefið í bók­um og las þá allt sem hann komst yfir. Í seinni tíð má segja að nán­asta fjöl­skylda hafi verið hon­um allt. Hann fylgd­ist ein­stak­lega vel með ætt­ingj­um sín­um, hann var svo stolt­ur þegar þeim gekk vel og fylgd­ist vel með börn­um mín­um og fór á tón­leika, leik­rit og flesta viðburði sem tengd­ust þeim.

Í tutt­ugu ár hef­ur þú haldið jól með okk­ur og við verið sam­an flest ára­mót. En nú er bleik brugðið, kallið kom óvænt því þrátt fyr­ir háan ald­ur varstu ein­stak­lega hress og hugsaðir um þig sjálf­ur á all­an hátt. Þú varst eini maður­inn sem opnaðir dyrn­ar hjá mér án þess að banka. Það þykir mér vænt um og lýs­ir hversu vel kom á með okk­ur. Í síðustu Vest­mann­eyja­ferð okk­ar í sum­ar sem var ein­stak­lega vel heppnuð í frá­bæru veðri varstu svo glaður þegar þú kvadd­ir okk­ur að kvöldi að þú sagðir „mikið er gott að eiga góða vini og þekkja gott fólk“. Þrátt fyr­ir að mér finn­ist að þú hljót­ir að vera á leiðinni og dyrn­ar opn­ist þá er það ekki svo.

Nú hafa aðrar dyr opn­ast. Þú varst mjög trúaður maður og ég óska þess að dyrn­ar hafi opn­ast til Möggu þinn­ar sem þú misst­ir allt of snemma. Ég mun setja Ilmskúf­inn á leiði ykk­ar og í beðið fyr­ir fram­an eld­hús­glugg­ann og kart­öfl­urn­ar munu fara niður.

Elsku kæri frændi minn, blessuð sé minn­ing þín góði dreng­ur.

Sástu suð´r í Flóa

sum­arskrúðið glóa,

þegar græn­ust gróa

grös um Ísa­fold?

Sástu vítt um vengi

vagga stör á engi?

Sástu djarfa drengi

dökka rækta mold?

(Frey­steinn Gunn­ars­son)

Þín frænka og vin­ur,

Íris.
 

Morgunblaðið laugardagurinn 21. mars 2020


Skráð af Meningar-Bakki

   Vorjafndægur 2020
 

               Forsíða Morgunblaðsins 20. mars 2020



Skráð af Menningar-Bakki.

Jafndægur að vori 20. mars 2020

Jafndægur að vori eru á morgun, 20. mars 2020.

Þá er sólin beint yfir miðbaug jarðar og um það leyti er dagurinn um það bil jafn langur nóttunni hvar sem er á jörðinni.

Í Skáldskaparmálum Snorra-Eddu segir um vorið að það sé frá jafndægri að vori til fardaga, en þá taki við sumar til jafndægris á hausti.

Vorið nær því samkvæmt því frá 19. til 21 mars og fram að fardögum sem voru á fimmtudegi í 7. viku sumars eða á bilinu 31. maí til 6. júní.


 

Skráð af Menningar-Bakki.

F.v.: Anna Guðrún Bjarnardóttir (1933 - 2019), Holti við Stokkseyri, Hafliði Magnússon (1935 - 2011), frá Bíldudal en bjó á Selfossi nokkur ár, og Hörður Sigurgrímsson (1924 - 2011), Holti við Stokkseyri

BIBarinn grúskar í myndasafninu

BIBarinn grúskar í myndasafninu sem telur í tugþúsundum.

Ein af mínum uppáhaldsmyndum. Manngæskuþrenna framan við Sunnlenska bókakaffið á Selfossi þann 4. september 2008.

F.v.: Anna Guðrún Bjarnardóttir (1933 - 2019), Holti við Stokkseyri, Hafliði Magnússon (1935 - 2011), frá Bíldudal en bjó á Selfossi nokkur ár, og Hörður Sigurgrímsson (1924 - 2011), Holti við Stokkseyri. Blessuð sé minnig þeirra.



Skráð af Menningar-Bakki.

Draga línuna á Dritvíkurgrunni 

Páll Jónsson GK, nýi Vísisbáturinn, reynist vel og veiðin er ágæt. Með 40.000 króka á sjó sagði Gísli Jónsson sína sögu en hann hefur verið til sjós í alls 54 ár. Starfið segir hann hafa breyst mikið.

„Þorskurinn bítur ekki á agnið eins og við vildum, því nú er loðna um allan sjó,“ segir Gísli Jónsson, skipstjóri á Páli Jónssyni GK 7. Landað var úr bátnum í Grindavík í gærmorgun og var aflinn um 70 tonn; þorskur sem fékkst á Skerjadýpi suður af Reykjanesi, á Eldeyjarbanka en að stærstum hluta á Dritvíkurgrunni úti af Snæfellsnesi.

„Þó að loðnan finnist ekki í veiðanlegum mæli er nóg af henni samt, og hún þá mikilvægt æti fyrir þann gula og annan fisk sem er ofar í fæðukeðjunni. Sama var uppi á teningnum í fyrra en þegar loðnan hvarf var líka fínt fiskirí. Sama býst ég við að gerist á næstunni.“

Alltaf á þriðjudögum

Hinn nýi Vísisbátur, Páll Jónsson GK, er 45 metra langur, 10,5 metra breiður og fyrsta nýsmíðin af þessari stærð sem Vísir hf. fær í rúmlega 50 ára sögu fyrirtækisins. Báturinn kom til landsins 21. janúar. Róðrarnir síðan þá eru orðnir fjórir. Aflinn sem fékkst á línuna í þremur fyrstu túrunum var um 100 tonn, en hver bátur í útgerð Vísis hefur sinn fasta löndunardag. Er þriðjudagurinn jafnan merktur Páli Jónssyni, sem kemur inn í bítið og fer út aftur um kvöldið. Miðað er við að á bátnum séu fiskuð um 4.000 tonn á ári, en sú tala þarf að haldast og hráefni að berast í réttum skömmtum svo að jafnvægi haldist í vinnslu og sölu afurða.

„Báturinn hefur nú í upphafinu reynst vel í alla staði og reynslan er góð. Reyndar er eftir að fínstilla nokkur smáatriði og koma einstaka tækjum og búnaði fyrir á sínum rétta stað; nokkuð sem ég vil kalla að setja þurfi sálina í skipið, sem er alveg bráðnauðsynlegt,“ segir Gísli og heldur áfram:  

24 eru í hópnum

„Aðbúnaður í bátnum er allur eins og best verður á kosið, svo sem á dekki, vinnslurými, í vél, vistarverum skipverja og borðsal. Allt íburðarlaust en flott. Svo erum við líka með allan nýjasta og besta skipstjórnarbúnaðinn sem býðst, en hvernig honum var komið fyrir í brúnni var nokkuð sem ég fékk að vera með í ráðum um við og hönnun smíði bátsins. Annað sáu sérfræðingarnir um. “

Alls eru fjórtán í áhöfn á Páli Jónssyni GK, en menn róa til skiptis svo í hópnum öllum eru alls 24 karlar. Allt dugnaðarforkar, rétt eins og þarf til sjós og á línunni – en sú sem skipverjarnir á Páli settu í sjó og drógu á Dritvíkurgrunni í vikunni var 54 kílómetrar og krókarnir um 40.000 talsins.

Gísli segir góða og skemmtilega tilfinningu fylgja því að vera skipstjóri á nýjum bát. Einn af hápunktum á ferlinum sem spannar 54 ár, þar af skipstjóri síðan 1973. Fyrst var Gísli á bátum frá Stokkseyri og byrjaði fimmtán ára. Var seinna austur á landi. Bjó þrjátíu ár í Þorlákshöfn og var á bátum sem gerðir voru þaðan út. Árið 1996 réði hann sig síðan til Vísis hf. í Grindavík og munstraðist svo þegar fram liðu stundir á bátinn Pál Jónsson GK – hinn fyrri.

Dagur sem markaði skil í söguni

„Við héldum út í fínu veðri og settum út fyrstu lögnina og þetta var 11. september 2001, dagur sem átti eftir að marka skil í sögunni,“ segir Gísli, en á sínum 19 árum á Páli Jónssyni fyrri fiskuðust alls 60 þúsund tonn, sem hlýtur að teljast ansi gott þegar allt er saman lagt eftir tvo áratugi. „Ég var og er vissulega ekki einn í þessu harki og alltaf með góðan mannskap með mér. Við Ingibergur Magnússon, jafnaldri minn og æskufélagi frá Stokkseyri, erum búnir að vera saman til sjós nánast alla tíð og þá hefur Valgeir Sveinsson frá Eyrarbakka verið með mér síðan 1996. Á nýjum Páli Jónssyni og fimm síðustu ár á þeim fyrri hefur Benedikt Páll Jónsson verið stýrimaður og skipstjóri á móti mér. Á þessum bát ætlum við að hafa fyrirkomulagið þannig að ég tek tvo túra og hann aðra tvo. Það kemur ágætlega út. Orðinn sjötugur finnst mér allt í lagi að slá aðeins af og taka mér lengri frí. Yngri menn sem leggja sjómennskuna fyrir sig gera slíkt raunar líka og kjósa að eiga líf utan vinnunnar, sem ég skil vel,“ segir Gísli að síðustu. 



Sigurður Bogi Sævarsson

sbs@mbl.is



Skráð af Menningar-Bakki.