Eftir heiðrunina á Stokkseyrarbryggju þann 14. júlí 2006. F.v.: Stefán Muggur Jónsson, Páll Sigurgeirsson, Valdimar Jónsson og Einar Helgason.

Ljósm.: Björn Ingi Bjarnason.

Gamla og góða fréttin

 - 15. júlí 2006 -



Af: www.stokkseyri.is

Skráð af Menningar-Bakki.

Við eðli­leg­ar aðstæður renn­ur yf­ir­borðsvatn yfir heit­ar klapp­irn­ar á þess­um stað. Nú eru læk­ir þornaðir upp og baðgest­ir grípa í tómt. Ljósm.: mbl.is/?Sig­urður Bogi

Hruna­laug stend­ur tóm

Mik­illa þurrka á Suður­landi að und­an­förnu sér stað með ýmsu móti og í Hruna­manna­hreppi vek­ur at­hygli að svo­nefnd Hruna­laug, skammt frá Flúðum, er horf­in.

Þannig ber til að í laug­ina fell­ur yf­ir­borðsvatn sem renn­ur yfir heita klöpp þar sem baðstaður­inn er. Þar sem lítið sem ekk­ert hef­ur rignt í upp­sveit­um Árnes­sýslu í tals­verðan tíma er þar vatns­skort­ur og læk­ur­inn við Hruna­laug, sem er í landi jarðar­inn­ar Áss, er horf­inn. Fólk sem kem­ur á staðinn til þess að baða sig gríp­ur því í tómt þegar gengið er frá bíla­stæði yfir lág­an ás að nátt­úru­laug­inni, sem er vin­sæl.

Aðstæður eru víða lík­ar því sem nú ger­ist í Hruna­laug. Sveit­ar­fé­lög á Suður­landi hafa meðal ann­ars gefið út þau til­mæli til bænda að fara spar­lega með neyslu­vatn. Hef­ur það skapað nokk­urn vanda, til dæm­is hjá bænd­um og í garðyrkj­unni, að því er fram kem­ur í Morg­un­blaðinu í dag.

 

Morgunblaðið 12. ágúst 2019.

Skráð af Menningar-Bakki

Örn Óskars­son líf­fræðing­ur og fram­halds­skóla­kenn­ari á Sel­fossi.

Örn fékk Umhverfis- verðlaun Árborgar

Örn Óskars­son líf­fræðing­ur og fram­halds­skóla­kenn­ari á Sel­fossi fékk um­hverf­is­verðlaun Sveit­ar­fé­lags­ins Árborg­ar, sem voru í fyrsta sinn veitt á bæj­ar­hátíðinni  -Sum­ar á Sel­fossi-  um helg­ina.

Margt var til­tekið í rök­stuðningi bæj­ar­stjórn­ar fyr­ir af­hend­ingu verðlaun­anna. Þar má nefna kennslu­störf hans, vinnu við skóg­rækt­ar­svæði bæj­ar­ins í Hell­is­skógi og marg­vís­leg­ar fram­kvæmd­ir þegar hann sá um vinnu­skól­ann á Sel­fossi. Einnig hef­ur Örn verið öt­ull sem nátt­úru­ljós­mynd­ari - og held­ur meðal ann­ars úti síðu með mynd­um af fugl­um. Einnig er hann um­sjón­ar­maður heimasíðu um Veiðivötn; nátt­úruf­ar þar, afla­brögð og fleira slíkt.

sbs@mbl.is

Morgunblaðið 12. ágúst 2019.

 

Skráð af Menningar-Bakki.

Halla Eyjólfsdóttir (1866 - 1937). Halla bjó nær öll sín fullorðinsár á Laugabóli í Ísafirði í Ísafjarðardjúpi.

Merkir Íslendingar - Halla Eyjólfsdóttir

Í dag, 11. ágúst 2019, eru 153 ár frá fæðingu Hallfríðar Eyjólfsdóttur, eða Höllu á Laugabóli eins og hún er betur þekkt. Halla var á sínum tíma þekkt ljóðskáld, gaf út tvær ljóðabækur; Ljóðmæli sem komu út árið 1919, og Kvæði sem komu út árið 1940, þremur árum eftir andlát hennar. 

Halla fæddist 11. ágúst 1866 í Múla við Gilsfjörð, Austur-Barðastrandarsýslu. Vorið 1886 kvaddi Halla æskustöðvarnar við Gilsfjörðinn tæplega tvítug og hélt norður yfir heiði þar sem hún réðst sem vinnukona að Laugabóli við Ísafjörð innst í Ísafjarðardjúpi. Fáum árum síðar giftist hún Þórði Jónssyni, f. 5.4. 1858, d. 18.10. 1914, syni hjónanna þar Jóns Halldórssonar og Guðrúnar Þórðardóttur. Halla og Þórður eignuðust fjórtán börn en þrjú þeirra misstu þau úr barnaveiki sumarið 1904. 
Þórður og Halla reistu sér fyrst bú á Kirkjubóli í Laugardal 1892 en fimm árum seinna tóku þau við búi foreldra hans á Laugabóli. 

Sumarið 1910 var ungur læknir, Sigvaldi Stefánsson, skipaður héraðslæknir í Nauteyrarhéraði. Kom hann vestur þá um sumarið með fjölskyldu sína og settist að á Ármúla, innst í Ísafjarðardjúpi, rétt við Kaldalón. Sigvaldi tók sér síðar nafnið Kaldalóns og varð þjóðþekktur sem tónskáld. Kynni tókust með fjölskyldu Sigvalda og fjölskyldunni á Laugabóli og varð mikil og hlý vinátta þar á milli.

Í erindi Hlyns Þór Magnússonar sagnfræðings um Höllu segir: 

„Óhætt er að segja að samband þeirra Höllu og Sigvalda hafi verið einstakt enda leiddi það til sköpunar sönglaga sem teljast verða perlur í íslenskri tónlist. Bæði voru þau óþekktir listamenn þegar leiðir þeirra lágu saman en bæði voru þjóðþekkt er leiðir skildu. Verk þeirra hafa lifað fram á þennan dag, hjartkær íslensku þjóðinni í tímalausri fegurð sinni. Það hlýtur að hafa verið töfrastund þegar örlögin leiddu saman þessar tvær manneskjur í afskekktri sveit norður á hjara veraldar.“ 

Af sönglögum Sigvalda við ljóð Höllu má nefna -Ég lít anda liðna tíð- og -Svanurinn minn syngur-. 

Þórður lést árið 1914 eftir erfið veikindi og Halla sá um búið en árið 1921 giftist hún Gunnari Steini Gunnarssyni frá Hvítanesi í Skötufirði. Þau héldu áfram búskap á Laugabóli til 1935 þegar Sigurður, sonur hennar, tók við. 

Halla lést í Reykjavík árið 1937, liðlega sjötug að aldri. 

Árið 2008 kom út úrval ljóða Höllu í bók sem nefnist Svanurinn minn syngur. Guðfinna Hreiðarsdóttir sagnfræðingur á Ísafirði gaf út bókina og í henni er einnig æviágrip um þessa merku konu. 

 Nánar um lífshlaup Höllu 

Höfundur og útgefandi er Guðfinna M. Hreiðarsdóttir sagnfræðingur á Ísafirði

Skráð af Menningar-Bakki.

Útiguðsþjónusta

í  Arnarbæli 11. ágúst 2019



Skráð af Menningar-Bakki

Konungsskipið Birma á Flateyrarhöfn þann 10. ágúst 1907.

 10. ágúst 1907

– Friðrik VIII kemur til Flateyrar við Önundarfjörð

Friðrik VIII. konungur Danmerkur og Íslands kom siglandi hingað til lands frá Færeyjum á konungsskipinu Birma ásamt fríðu föruneyti. Þar á meðal var forsætisráðherra Dana, embættismenn og foringjar úr danska hernum. Auk þess var gufuskipið Atlanta með í för, en innanborðs voru 40 ríkis- þingmenn á danska þinginu, blaðamenn og fleiri gestir. Auk þess fylgdu skipunum tvö beitiskip danska hersins, Geysir og Hekla.

Eftir nokkurra daga dvöl í Reykjavík og ferðalag austur á Þingvöll, að Geysi og Gullfossi, var siglt út Faxaflóa, fyrir Snæfellsnes og til Vestfjarða.

Það var laugardaginn 10. ágúst 1907. Að kvöldi þess dags kasta skipin akkerum inni við Flateyri á Önundarfirði og höfðust þar við um nóttina.

Tveir danskir ritstjórar gáfu út bók um Íslandsferð konungs 1907 og þar segir: „Auðn og fásinni réðu ríkjum á þessum stað. Gróðurlaus fjöll og þungbúin risu á allar hliðar, svo að ekki sást í neinar áttir nema út á Íshaf, úfið og grátt. Undiraldan drundi í síðasta ljósgliti sólar, og timburhúsin á grýttum tanganum sýndust óhugnanleg og veðurbitin. Enginn trjágróður eða graslendi fjörgaði hjóstrugt umhverfi. Þarna ólu menn aldur frá vöggu til grafar, við fjöll og sæ, sanda og grjót ...“.

Og lifðu á þorskinum sem þeir drógu á seglskútum og árabátum og verkuðu í saltfisk. Auk þess höfðu Norðmenn (Hans Ellefsen) reist hvalveiðistöð á Sólbakka, en nú var hún farin og fátt að sjá nema stór hvalbein sem minntu á þau miklu umsvif sem hvalstöðinni fylgdu.

Friðrik konungur og Hannes Hafstein ráðherra Íslands, sem slóst í för með konungi frá Reykjavík, gengu á land á Flateyri. Var það eini viðkomustaður konungs hér á landi sem ekki ver beinlínis á dagskrá. Gengu þeir saman um þorpið og heilsuðu heimafólki, enda Hannes kunnugur á Flateyri, þar sem hann hafði verið sýslumaður Ísfirðinga nokkru áður.

Flateyringar stóðu fyrir utan hús sín, karlmenn, konur og börn og heilsuðu aðkomufólki blátt áfram og hjartanlega. Það var ekki á hverjum degi sem konungurinn og ráðherrann spásseruðu um fiskiþorp á Vestfjörðum.

Síðar í kvöldkyrrðinni á Önundarfirði gerðist nokkuð óvænt: „Þegar gengið var út á þilfar að máltíð lokinni, sáust allt í einu oss til mikillar undrunar stórir logar blossa við himin, uppi á háum fjallstindi. Þótti það stórfengleg sjón.“ Héldu menn í fyrstu að um eldgos væri að ræða, en slíkt gerist nú ekki á Vestfjörðum.

Hér voru á ferðinni ungir Flateyringar sem tóku sig til um kvöldið og drógu saman eldiviðarköst uppi á Klofningsheiði og kveiktu bál til heiðurs konungi og fylgdarliði hans. Vakti þetta óskipta athygli.

Héraðsblaðið Skutull á Ísafirði í janúar 2008.

 

Skráð af Menningar-Bakki.

Listasafn Árnesinga í Hveragerði.

Listasafn Árnesinga -

Sýningarstjóraspjall og leiðsögn með Kristínu G. Guðnadóttur

Sunnudaginn 11. ágúst 2019 kl. 15:00 mun Kristín G. Guðnadóttir listfræðingur og sýningarstjóri sýningarinnar ganga með gestum um hana og ræða um þau verk sem þar eru og gjöf Eyrbekkingsins Ragnars Jónssonar í Smára sem lagði grunninn að Listasafni ASÍ.

Á sýningunni má sjá mörg öndvegisverk íslenskrar listasögu þar á meðal Fjallamjólk Kjarvals ásamt verkum eftir frumkvöðlana Ásgrím Jónsson, Þórarinn B. Þorláksson, Jón Stefánsson og síðari kynslóð listamanna eins og Gunnlaug Scheving, Jón Engilberts, Júlíönu Sveinsdóttur, Nínu Tryggvadóttur, Svavar Guðnason, Þorvald Skúlason og fleiri listamenn sem eru meðal þekktustu myndlistarmanna þjóðarinnar frá öndverðri síðustu öld.

Sýningin er samstarfsverkefni safnanna, Listasafns ASÍ og Listasafns Árnesinga og til sýnis eru 52 málverk af alls 147 verkum sem Ragnar gaf Listasafni ASÍ. Samtímis sýningunni gaf Listasafns ASÍ út veglega bók með sama nafni um stofngjöf Ragnars.

Kristín G. Guðnadóttir er mikilsvirtur fræðimaður um íslenska myndlist og hefur verið sýningarstjóri fjölmargra listsýninga og var safnstjóri Listasafns ASÍ á árunum 1997 - 2016. Hún er höfundur viðamikilla bóka um Kjarval annars vegar og Svavar Gunason hinsvegar auk fleiri bóka og greina um íslenska myndlist. í bókinni Gjöfin til Íslenzkrar alþýðu ritar Kristín um velgjörðarmanninn Ragnar í Smára og listaverkasafnið hans. Ritstjóri bókarinnar er Elísabet Gunnarsdóttir núverandi safnstjóri Listasafns ASÍ.

Sem fyrr eru allir velkomnir á sýninguna og aðgangur að safninu er ókeypis, líka á spjall og leiðsögn Kristínar. Sýningin mun standa til 15. september.

Kristín G. Guðnadóttir listfræðingur.

 


Skráð af Menningar-Bakki

Magnús Guðmundsson (1916 - 2014).

Merkir Íslendingar - Magnús Guðmundsson 

Árni Magnús Guðmundsson, flugstjóri og flugeftirlitsmaður, fæddist 9. ágúst 1916 á Ísafirði.

Foreldrar hans voru Guðmundur Árnason, sjómaður og verkamaður á Ísafirði, f. 20.10. 1883, d. 13.12. 1986, og k.h., Una Magnúsdóttir, verkakona og húsmóðir.
 

Foreldrar Guðmundar voru Árni Sigurðsson, sjómaður á Hafursstöðum á Skagaströnd, og k.h., Steinunn Guðmundsdóttir, og foreldrar Unu voru Magnús Kristjánsson, sjómaður á Ísafirði, og k.h., Margrét Gunnlaugsdóttir.
 

Magnús lauk sveinsprófi í rafvirkjun frá Iðnskóla Akureyrar 1938 og atvinnuflugmannsprófi frá Flugskóla Konna Jóhannessonar í Winnipeg í Manitoba í Kanada 1943. Hann öðlaðist bandarísk flugstjóraréttindi að loknu námskeiði hjá Pan American í New York í Bandaríkjunum 1952.
 

Magnús starfaði sem rafvirki árin 1938-1942. Hann var flugstjóri hjá Flugfélagi Íslands hf. 1945-1947 og hjá Loftleiðum hf. 1947-1973. Þá starfaði hann sem flugstjóri hjá Flugleiðum hf. frá 1973, þar til hann lét af störfum sökum aldurs 1979. Hann hafði flugskírteini númer 9.
 

Magnús rak flugskólann Cumulus ásamt Smára Karlssyni og Jóhannesi Snorrasyni 1948-1950. Hann var flugstjóri á Douglas Skymaster DC-4-vélinni Geysi, sem týndist á Bárðarbungu í september 1950. Sex dagar liðu áður en björgunarsveit komst á staðinn til að bjarga áhöfninni sem komst öll lífs af. Magnús starfaði sem flugeftirlitsmaður hjá Flugmálastjórn 1979-1986.
 

Eiginkona Magnúsar þann 20. apríl 1946 varð Agnete Simson ljósmyndari, fædd 9. september 1923 á Ísafirði, dáin 23. janúar 2018. Agnete var alin upp á Ísafirði og lærði þar ljósmyndun í iðnskólanum og hjá föður sínum. Um tvítugt flutti hún til Reykjavíkur og fór að vinna á ljósmyndastofu Sigurðar Guðmundssonar. Foreldrar hennar voru Martinus K.P. Simson, ljósmyndari á Ísafirði og fjölleikalistamaður, f. á Jótlandi í Danmörku, og Guðný V. Gísladóttir.

Magnús og Agnete eignuðust þrjú börn, Guðnýju, Guðmund og Unu, en fyrir hjónaband átti Magnús soninn Braga.

Magnús lést 27. apríl 2014.

 

Skráð af Menningar-Bakki.

Í Alþingishúsinu er málverk Gunnlaugs Blöndal frá Þjóðfundinum.

Þetta gerðist - 9. ágúst 1851 -

"Vér mótmælum allir"

Þegar fulltrúi konungs sleit Þjóðfundinum þann 9. ágúst 1851, sem staðið hafði í Reykjavík í rúman mánuð, reis Jón Sigurðsson upp og mótmælti því „í nafni konungsins og þjóðarinnar.“ 

Þá risu þingmenn upp og sögðu flestir í einu hljóði: „Vér mótmælum allir!“ 

Einni öld síðar var afhjúpuð minningartafla um fundinn í hátíðarsal Menntaskólans í Reykjavík, þar sem fundurinn var haldinn.
 

Skráð af Menningar-Bakki.

Sigurgeir Sigurðsson (1890 - 1953).

Merkir Íslendingar - Sigurgeir Sigurðsson

Sigurgeir Sigurðsson, fæddur þann 3. ágúst árið 1890 í Túnprýði á Eyrarbakka.

 Foreldrar hans voru Sigurður Eiríksson regluboði og Svanhildur Sigurðardóttir hafnsögumanns á Eyrarbakka.
 

Sigurgeir var biskup íslensku þjóðkirkjunnar frá 1939 til dauðadags. Hann tók við embætti af Jóni Helgasyni, biskup og rithöfundi. Áður hafði Sigurgeir verið prófastur í Norður-Ísafjarðarprófastsdæmi frá 1927.

Sigurgeir  var stúdent frá MR í júní 1913, cand. theol. frá HÍ febrúar 1917 og stundaði nám í Danmörku, Svíþjóð og Englandi síðar.

Í biskupsembættinu var Sigurgeir virkur í félags- og trúnaðarstörfum. Hann ferðaðist víða um heim sem fulltrúi íslenskrar prestastéttar, einkum hafði hann sterk tengsl til Vesturheims. Hann var gerður heiðursdoktor hjá Háskólanum í Norður-Dakota í Bandaríkjunum og Wagner-háskóla í New York. Þá var hann heiðursfélagi Þjóðræknisfélags Íslendinga í Vesturheimi.

Sigurgeir var sonur Sigurðar Eiríkssonar, regluboða Góðtemplarareglunnar, organleikara og dannebrogsmanns á Eyrarbakka og síðar í Reykjavík, og Svanhildar Sigurðardóttur, húsfreyju á Eyrarbakka og síðar í Reykjavík.


17. nóvember 1917 kvæntist Sigurgeir Guðrúnu Pétursdóttur bónda í Hrólfsskála á Seltjarnarnesi.Þeirra börn voru Pétur biskup, Sigurður deildarstjóri í sparisjóði Út vegsbankans, dáinn 8. nóvember 1986, Svanhildur deildarstjóri í ut anríkisráðuneytinu, og Guðlaug næringarráðgjafi.

Sonur Sigurgeirs, Pétur, var biskup yfir Íslandi frá 1981- 1989. Pétur lést 2010.

Sigurgeir Sigurðsson lést þann 13. október 1953, aðeins 63 ára gamall.




Skráð af Menningar-Bakki.