Kjartan Sveinsson (1926 - 2014).

Merkir Íslendingar - Kjartan Sveinsson

Kjart­an Sveins­son fædd­ist á Búðareyri við Reyðarfjörð 4. sept­em­ber 1926.

For­eldr­ar hans voru hjón­in Guðný Páls­dótt­ir hús­freyja, f. á Kleif í Fljóts­dal, S- Múl. 1906, d. 1997, og Sveinn Jóns­son versl­un­ar­maður, f. í Prest­bakka­koti á Síðu,. V-Skaft., 1896, d. 1989.

Fjöl­skyld­an flutti til Ak­ur­eyr­ar þegar Kjart­an var fjög­urra ára,. til Ólafs­fjarðar þegar Kjart­an var sjö ára og tólf ára þegar fjöl­skyld­an flutti til Reykja­vík­ur.

Kjart­an lauk gagn­fræðaprófi 1945 og tók próf upp í 3. bekk Mennta­skól­ans í Reykja­vík og náði því. Vegna bágr­ar fjár­hags­stöðu fjöl­skyld­unn­ar varð ekk­ert úr því námi. Á ár­un­um 1946-1950 lærði hann húsa­smíði hjá Tóm­asi Vig­fús­syni, 1950 fór hann á lýðhá­skóla í Svíþjóð í boði Nor­ræna fé­lags­ins og 1952-1955 var hann í námi í bygg­ing­ar­tækni­fræði við Katr­in­eholms tekn­iske skole í Svíþjóð.

Að loknu námi hóf hann störf á teikni­stofu Húsa­meist­ara Reykja­vík­ur og starfaði þar í sex ár. Hann hóf síðan rekst­ur eig­in teikni­stofu 1961 og rak hana í 43 ár. Eft­ir hann liggja teikn­ing­ar af u.þ.b. 5.000 ein­býl­is­hús­um og raðhús­um og 10.000 íbúðum í fjöl­býl­is­hús­um. Þá teiknaði hann einnig Hót­el Örk í Hvera­gerði ásamt fjölda af bygg­ing­um fyr­ir skrif­stof­ur, iðnað, skóla og versl­an­ir.

Hann rak bílaþvotta­stöð í Sól­túni 3 um 37 ára skeið ásamt Hrefnu eig­in­konu sinni og stjórnaði hún rekstri stöðvar­inn­ar alla tíð. Árið 2006 seldu þau fyr­ir­tækið.

Hinn 22.12. 1961 kvænt­ist Kjart­an eft­ir­lif­andi eig­in­konu sinni, Hrefnu Kristjáns­dótt­ur, f. 10. desember 1928.

Dæt­ur Hrefnu og Kjart­ans eru;

Álf­heiður, f. 1963, og Arn­dís, f. 1965.

Syn­ir Kjart­ans frá fyrri hjóna­bönd­um:

Þór­ar­inn, f. 1956, móðir Vil­borg Ásgeirs­dótt­ir, f. 1926, og Sveinn, f. 1957, d. 2000, móðir Krist­ín Árna­dótt­ir, f. 1939. Fóst­ur­dótt­ir Kjart­ans, dótt­ir Hrefnu og Þóris Jóns­son­ar, er Sig­fríð Þóris­dótt­ir, f. 1953.

Kjart­an lést 27. sept­em­ber 2014.

 

Hótel Örk í Hveragerði.

Morgunblaðið.


Skráð af Menningar-Staður.

30 ár frá opnun Óseyrarbrúar við Eyrarbakka

Óseyrarbrú skal hún heita.

Mikill mannfjöldi fylgdist með opnun brúarinnar yfir Ölfusárósa. 

"Til hamingju Árnesingar með Óseyrarbrú, Óseyrarbrú skal hún heita," sagði Þorsteinn Pálsson forsætisráðherra og fyrsti þingmaður Sunnlendinga í upphafi máls síns þegar hann opnaði brúna yfir Ölfusárósa formlega fyrir umferð á laugardag, 3. september. Mikill mannfjöldi var saman kominn við eystri brúarsporðinn til að fylgjast með opnun brúarinnar og fagna tilkomu hennar.

Snæbjörn Jónsson vegamálastjóri lýsti mannvirkinu og afhenti það formlega til Matthíasar Á. Mathiesens samgöngumálaráðherra. Matthías flutti ávarp, lýsti mikilvægi brúar gerðarinnar fyrir Árborgarsvæðið, rifjaði upp brúargerðina yfir Ölfusá við Selfoss og lagði áherslu á mikilvægi samgöngumála við mótun byggðastefnu í landinu.

Þorsteinn Pálsson forsætisráðherra minnti á það meðalannars í ávarpi sínu að mikilvægt væri að byggðarlögin næðu að hagnýta sér brúna sem best. Þannig næði framkvæmdin markmiði sínu.

Með tilkomu Óseyrarbrúar hefst umferð um Ölfusárósa eftir að hafa legið niðri í hartnær hundrað ár. Við Óseyrarnes var ferjustaður sem lagðist af með tilkomu Ölfusárbrúar við Selfoss.

Margir baráttumenn fyrir brúargerðinni höfðu á orði á opnunardaginn að lokið væri fjörutíu ára baráttu og þetta væri því mikill hátíðisdagur. Reyndar er mun lengra síðan fyrst var haft á orði að brúar væri þörf yfir ósinn. Opnuð var sýning í Stað á Eyrarbakka þarsem saga baráttunnar fyrir brúnni var rakin. Þar var einnig borið fram hátíðakaffi í tilefni dagsins.

Sjómenn á Eyrarbakka og Stokkseyri hafa lagt áherslu áað brúin geri þeim auðveldara um vik að sækja sjóinn frá Þorlákshöfn. Áhersla þeirra undirstrikar þýðingu brúarinnar fyrir Árborgarsvæðið sem atvinnulegrar heildar.

Að lokinni opnun brúarinnar bauð samgönguráðherra til hófs í Hótel Selfossi. Þar voru gestir ríflega þrjú hundruð. Flutt voru ávörp þar sem þýðing brúarinnar var undirstrikuð og tilkoma hennar lofuð. Brúarverktakarn ir þökkuðu fyrir sig með því að afhenda vegamálastjóra litmynd af brúnni og einnig oddvita Eyrarbakkahrepps. Í hófinu var tveggja baráttumanna sérstaklega getið, þeirra Sigurðar Óla Ólafssonar fyrrum alþingismanns og Vigfúsar Jónssonar fyrrum oddvita á Eyrarbakka.

Eftir opnun brúarinnar var strax mikil umferð um hana og stöðugur straumur bifreiða var með ströndinni fram eftir degi. Þýðing brúarinnar í hugum manna er mikil og möguleikarnir margir sem hún er talin opna íbúum svæðisins í félagslegu og atvinnulegu tilliti. Hringvegurinn um Árborgarsvæðið er 3 kílómetrar og nú er jafn langt til Reykjavíkur frá Eyrarbakkaog frá Selfossi.

 

- Sig. Jóns.

Morgunblaðið mánudagurinn 6. september 1988 - Sigurður Jónsson á Selfossi.



Skráð af Menningar-Staður.

Vetrarglæður – Hagyrðingakveld í Hveragerði

Ljóðasetur Hveragerðis heldur hagyrðingakveld miðvikudaginn 5. september nk. kl. 20:00 í Skyrgerðinni (gamla hótelið í bænum). Þetta er í þriðja sinn sem Ljóðasetur Hveragerðis stendur fyrir hagyrðingakveldi.

Sex bráðsmellnir hagyrðingar munu kasta á milli sín vísum, ferskeyttum og yrkja um hin ýmsu mál, sem efst eru á baugi í samfélaginu ásamt ýmsu öðru, svo sem að yrkja vísur um stuttar gamansögur sem sagðar verða. Og allt þetta verður gert á gamansömum og fyndnum forsendum.

Hagyrðingarnir sem fram koma eru;

sr. Hjálmar Jónsson, fyrrv. dómkirkjuprestur,

Sigurjón Jónsson kenndur við Skollagróf,

Sigrún Haraldsdóttir,

Jón Ingvar Jónsson

og svo Hvergerðingarnir;

Kristján Runólfsson

og Hjörtur Benediktsson.

Ljóðasetur Hveragerðis er nú á sínu þriðja ári og markmið þess er að stuðla að aukinni ljóðlist, iðkun hennar og auknum áhuga fyrir henni í Hveragerði.

Forsala aðgöngumiða er í Shellskálanum og bókasafni Hveragerðis í Sunnumörk. Miðar verða svo seldir við innganginn meðan húsrúm leyfir. Takmarkað miðaframboð er svo vissara er að tryggja sér miða í tíma. Miðaverð er 2.000 kr. (athugið ekki posi).

Einnig er hægt að forpanta miða á netfanginu: sblond@hveragerdi.is. Vinsamlegast skráið nafn og símanúmer. Hagyrðingakveldið er styrktarverkefni og verður styrþeginn tilnefndur þessa kveldstund.
 

Skráð af Menningar-Staður

Á Þingvöllum. Harald og Stefanía stödd við Flosagjá sem Kjarval málaði mynd af og nefndi Fjallamjólk. Þau búa á Eyrarbakka.

Hóf listaferilinn fyrir rúmum sextíu árum

Harald G. Haralds fæddist 1. september 1943 í Reykjavík og ólst þar upp.

Hann var í Miðbæjarskólanum, Hlíðardalsskóla, lauk landsprófi frá Gagnfræðaskólanum í Vonarstræti, stundaði nám við Leiklistarskóla Leikfélags Reykjavíkur og lauk þaðan prófum 1969.

Harald söng með ýmsum danshljómsveitum frá 1958-64 og byrjaði ferilinn á því að syngja opinberlega á tónleikum aðeins fjórtán ára gamall. „Það var hálfgert áfall fyrir mig þegar ég stóð allt í einu frammi fyrir fullu húsi af fólki og átti að fara að syngja, en það bráði af mér og mér skilst að ég hafi komist vel frá þessu. Haukur Morthens hafði heyrt af mér því ég hafði komið fram á skólaskemmtun og fékk mig til að syngja á þessum tónleikum í Austurbæjarbíói. Við spiluðum alvöru rokk eins og Elvis Presley og Little Richard gerðu og ég hreifst af.“ Meðal hljómsveita sem Harald söng með voru unglingahljómsveitin Diskó-Sextett, KK-Sextettinn, Hljómsveit Andrésar Ingólfssonar, Hljómsveit Finns Eydals og loks Hljómsveit Guðmundar Ingólfssonar píanósnillings.

Harald var jafnframt verslunarmaður við reiðhjólaverslunina Örninn frá því á unglingsárunum og til 1960, starfaði við Innkaupastofnun Reykjavíkurborgar 1962-65, við Landsbanka Íslands 1965-69, var verslunarmaður í Erninum 1970-75, var framkvæmdastjóri í Erninum 1979-90, var innkaupastjóri fyrirtækisins 1990-2000 og hefur auk vinnu við ýmis leiklistarstörf stundað þýðingar og unnið við markaðssetningu. Harald hefur verið aðstoðarmaður Jóhanns Sigurðssonar útgefanda hjá Saga forlagi frá 2002 við útgáfu og dreifingu fimm binda heildarútgáfu Íslendingasagna og þátta á ensku, dönsku, norsku og sænsku og nú síðast fimm binda heildarútgáfu Íslendingasagna og þátta á íslensku í tilefni aldarafmælis fullveldis Íslands.

Harald var lengst af fastráðinn leikari hjá Leikfélagi Reykjavíkur 1969-84, leikari hjá LR, Þjóðleikhúsinu og ýmsum öðrum leikhúsum, s.s. Alþýðuleikhúsinu og Kaffileikhúsinu frá 1984, hefur leikið í fjölda útvarpsleikrita, í sjónvarpi og kvikmyndum, stundað talsetningu fyrir kvikmyndir og auglýsingar. Hann tók þátt í fjölda skemmtana á vegum Leikfélags Reykjavíkur, í tónlistaruppákomum og í revíum. Hann hefur leikið vel á sjöunda tug sviðshlutverka, m.a., Dátann, í Sögunni af dátanum, eftir Charles Ramuz og Igor Stravinsky; Hemma, í Hemma, eftir Véstein Lúðvíksson; Natan, í Skáld-Rósu, eftir Birgi Sigurðsson; Garry, í Garry Kvartmilljón, eftir Allan Edwald, Gvendó, í Dúfnaveislunni, eftir Halldór Laxness; Magnús í Bræðratungu, í Íslandsklukkunni, eftir Halldór Laxness; sögumanninn, í Blóðbræðrum, eftir Willy Russell; Jason, í Medeu, eftir Evripídes, og Macduff í Macbeth o.s.frv.

„Áhugamálin eru ansi mörg, þar á meðal leiklist, góðar bíómyndir og bækur, allt sem snertir góðar sögur og túlkun á þeim. Svo hlusta ég mikið á tónlist, fer oft á tónleika og er með frekar víðfeðman smekk, frá rokki yfir í klassík og allt þar á milli. Til að halda heilsu sæki ég sundstaði og reyni að njóta útiveru eins og ég get og nýt í leiðinni dýralífs og náttúru.“ 

Fjölskylda

Vinkona Haralds er Stefanía Erlingsdóttir, móttökuritari hjá Heilbrigðisstofnun Suðurlands, f. 28. júní 1953, og búa þau á Eyrarbakka.

Dóttir Haralds er Helga Kristín Haraldsdóttir, f. 24.3. 1968, verkefnastjóri hjá Jónsson og Le’Macks, búsett í Hafnarfirði, og sonur hennar er Óðinn, f. 1.11. 2008. Börn Haralds og fyrrv. eiginkonu hans, Guðnýjar Daníelsdóttur, eru Daníel Ágúst Haraldsson, f. 26.8. 1969, tónlistarmaður í Reykjavík, en dóttir hans og Gabrielu Friðriksdóttur listamanns er Daníela, f. 2.12. 1989. Dóttir Daníelu er Una Guðný, f. 13.7. 2007; Sara Haraldsdóttir, f. 17.4. 1971, leikskólakennari í Reykjavík. Dóttir Söru og Jóhanns Arnar Geirdal er Álfrún Freyja, f. 2.11. 2000, og sonur þeirra er Óðinn Örn, f. 9.3. 2006. Dóttir Söru er Margrjet, f. 30.7. 1996. Sonur Haralds er Georg Haraldsson, f. 8.12. 1976, forstöðumaður viðskiptastýringar hjá Iceland Travel, búsettur í Reykjavík, en kona hans er Hjördís Jónsdóttir, viðskiptafræðingur og dóttir þeirra er Elísa, f. 6.8. 2011 og synir Jón Sölvi, f. 17.6. 2013 og Ólíver, f. 19.10. 2016. Sonur Georgs og Hjördísar Bjarnþórsdóttur er Róbert Smári, f. 12.3. 2005.

Hálfbróðir Haralds, samfeðra, er Grímur Örn Haraldsson, f. 18.12. 1938, vélsmiður í Garðabæ. Alsystkini Haralds eru Sólveig Haraldsdóttir Hart, f. 9.2. 1946, húsmóðir í Birmingham á Englandi; Sigríður Haraldsdóttir, f. 23.10. 1947, húsmóðir í Kópavogi. Foreldrar Haralds voru hjónin Haraldur S. Guðmundsson, f. 9.1. 1917, d. 20.9. 1979, stórkaupmaður í Reykjavík, og k.h., Sigurbjörg Bjarnadóttir, f. 20.10. 1924, d. 30.7. 2010, húsmóðir og verslunarmaður.


Morgunblaðið laugardagurinn 1. september 2018.


Skráð af Menningar-Staður.

  Þér hrútar

Hér skal skeytt kvæðinu  -Þér hrútar-  sem Guðmundur Ingi Kristjánsson bóndi og skáld á Kirkjubóli í Bjarnardal í Önundarfirði orti fyrir um nítíu árum.

Varla hefur nokkur maður kveðið betur eða meira um íslenskan landbúnað og lífið og starfið í sveitum.

Athygli einhverra kann að vekja, að skáldið þérar hrútana sína.

   Þér hrútar

Þér hrútar, ég kveð yður kvæði.

Ég kannast við andlitin glöð,

er gangið þér allir á garðann

að gjöfinni, fimmtán í röð.

Í heyinu tennurnar hljóma

við hornanna leikandi spil.

Það bylur í jötunnar bandi

og brakar við stein eða þil.

Í hóp yðar stöðvast ég stundum

og stend yður dálítið hjá.

Ég hallast við bálkinn og horfi

í hrútsaugun skynug og blá.

Ég bökin og bringurnar spanna

og blíðlega strýk yfir kinn.

Þér heilsið með hornum og vörum.

Hver hrútur er félagi minn.

Ég veit yðar látbragð og leiki,

er losuð er fjárhúsavist.

Þá gangið þér greiðir í túnið

og gleðjist við atlögur fyrst.

og margur er merktur og særður,

en minnstur sá hrútur, er veik.

Og hugfanginn horfði ég löngum

á hornanna blóðuga leik.

Svo fylgi ég ferlinum lengra.

Þá fagnið þér vorlífsins hag,

er fetið þér snöggir til fjalla

einn farsælan góðviðrisdag.

Í háfjalla hlíðum og drögum

er hrútanna kjarnmikla beit.

Og sælt er að standa uppi á stalli

og stara yfir kyrrláta sveit.

Er sólríku sumrinu hallar,

þá sést yðar útigangsbragð.

Þér komið af öræfum allir

með aurugan, blaktandi lagð.

Þótt gott væri hnjúkinn að gista

við gróður og útsýni hans,

þá lutuð þér herskáum hundum

og hrópyrðum smölunarmanns.

Þar komið þér kátir og feitir.

Ég kannast við andlitin glöð,

er haldið þér allir sem hópur

að húsunum, fimmtán í röð.

Á veggjunum villist þér ekki,

en vitið um hurðir og þil.

Svo heilsið þér herbergjum yðar

með hornanna leikandi spil.


 

Skráð af Menningar-Staður.

Guðmundur Ingi Kristjánsson (1907 - 2002).

Merkir Íslendingar - Guðmundur Ingi Kristjánsson

Guðmundur Ingi fæddist á Kirkjubóli í Bjarnardal í Önundarfirði 15. janúar 1907.

Foreldrar hans voru Kristján Guðjón Guðmundsson, bóndi á Kirkjubóli, og k.h., Bessabe Halldórsdóttir.

Systir Kristjáns var Guðrún, amma Gests Ólafssonar skipulagsfræðings og langamma Þórunnar Valdimarsdóttur, rithöfundar og sagnfræðings. Kristján var sonur Guðmundar Pálssonar, bónda á Kirkjubóli, bróður Hákonar, langafa Sigurjóns Péturssonar heitins, sem var forseti borgarstjórnar.

Systir Bessabe var Friðrikka, amma Einars Odds Kristjánssonar alþm. f. 1942 - d. 2007.

Systkini Guðmundar Inga voru Ólafur, skólastjóri í Hafnarfirði, faðir Kristjáns Bersa skólameistara og afi Ólafs Harðarsonar stjórnmálafræðings, Jóhanna á Kirkjubóli, og Halldór, rithöfundur og alþm.

Eiginkona Guðmundar Inga var Þuríður Gísladóttir frá Mýrum í Dýrafirði og stjúpsonur hans Sigurleifur Ágústsson. Þuríður var fædd þann 6. júlí 1925 og hún lést síðast liðið haust þann 30. október 2016.

Guðmundur Ingi ólst upp á Kirkjubóli, var þar heimilisfastur alla tíð og bóndi þar frá 1944. Hann stundaði nám við eldri deild Alþýðuskólans á Laugum og eldri deild Samvinnuskólans í Reykjavík. Guðmundur Ingi var kennari í Mosvallahreppi af og til um langt árabil og auk þess skólastjóri heimavistarskólans í Holti 1955-74.

Guðmundur Ingi sat í stjórn ungmennafélagsins Bifröst, Héraðssambands ungmennafélaga Vestfjarða, stjórn Kaupfélags Önfirðinga, Búnaðarfélags Mosvallahrepps, var formaður Búnaðarsambands Vestfjarða, oddviti Mosvallahrepps um langt árabil og sýslunefndarmaður, sat í skólanefnd hreppsins og Héraðsskólans á Núpi og var þrisvar í framboði til Alþingis fyrir Framsóknarflokkinn.

Ljóðabækur Guðmundar Inga eru:

Sólstafir 1938, 
Sólbráð 1945, 
Sóldögg 1958, 
Sólborgir 1963 
og Sólfar 1981. 

Síðan heildarljóðasafn Sóldagar 1993 og 2007 með viðauka.

Hann var sæmdur riddarakrossi 1984 og var heiðursborgari Mosvallahrepps og Ísafjarðarbæjar.

Guðmundur Ingi lést 30. ágúst 2002.

Hjónin Þuríður Gísladóttir (1925 - 2016) og Guðmundur Ingi Kristjánsson (1907 - 2002). Ljósm.: Björn Pálsson.   Kirkjuból í Bjarnardal í Önundarfirði. Ljósm.: Björn Ingi Bjarnason.

Skráð af Menningar-Staður

Kvöldsólarstund við Önundarfjörð.  Ljósm.: Björn Ingi Bjarnason.

Höfuðdagurinn - 29. ágúst 2018

Í dag er höfuðdagur og samkvæmt gamalli veðurtrú segir að veðurfar muni batna með Höfuðdegi og haldast þannig í þrjár vikur.

Höfuðdagurinn er samkvæmt gildandi tímatali 29. ágúst. Þann dag á Heródes konungur að hafa látið eftir konu sinni að Jóhannes skírari skyldi hálshöggvinn.

Á Vísindavefnum kemur fram að árið 1700 hafi tímatali verið breytt. Þá fluttist „gamli“ höfuðdagurinn yfir á 9. september og trúðu ýmsir á veðrabreytingar þann dag. Nú er dagurinn ávallt tengdur 29. ágúst. Trúnni á höfuðdaginn fylgdi bæði von og ótti. Mikilvægt þótti að hafa lokið heyskap fyrir höfuðdag ef tíð var góð en einnig lifðu margir í þeirri von að úr rættist við höfuðdag ef sumarið hafði verið vætusamt. 

Vísindavefurinn upplýsir ennfremur að íslenska heitið höfuðdagur virðist fyrst koma fyrir í bréfi frá 15. öld en þó þannig að nafnið var tengt Jóhannesi skírara, það er ákveðinn verknaður fór fram „á höfuðdaginn Johannis baptiste“. Þessi siður hélst lengi.

Liðið var fram á 19. öld áður en farið var að nefna daginn án tilvísunar til Jóhannesar.


Skráð af Menningar-Staður.

Ef eftirsótt rit er ekki til á heimabókasafninu þá lánar Landsbókasafn út á land. Nýtt sameinað bókasafn, Landsbókasafn Íslands – Háskólabókasafn, var opnað við hátíðlega athöfn í Þjóðarbókhlöðunni fimmtudaginn 1. desember 1994.

LANDSBÓKASAFN ÍSLANDS 200 ÁRA

Landsbókasafn Íslands – Háskólabókasafn er 200 ára um þessar mundir, en opinber afmælisdagur er talinn 28. ágúst.

Safnið er því ein af elstu stofnunum landsins. Haldið er upp á afmælið allt árið og stendur safnið fyrir margvíslegum viðburðum, auk þess að taka þátt í viðburðum vegna 100 ára afmælis fullveldis Íslands.

Á afmælisdaginn er almenningi sérstaklega boðið að koma og skoða safnið og húsakynni þess og einnig að heimsækja hina fjölmörgu vefi safnsins sem má sjá á https://landsbokasafn.is/

 

Saga Landsbókasafnsins er þannig að 28. ágúst 1818 barst Árna Helgasyni dómkirkjupresti og forseta Reykjavíkurdeildar Hins íslenska bókmenntafélags bréf frá Geir Vídalín biskup þar sem hann segist munu biðja danska kansellíið um fjárstyrk fyrir húsnæði fyrir bókasafn á dómkirkjuloftinu. Þessi dagur, 28. ágúst 1818, er talinn stofndagur Stiftsbókasafnsins, eins og Landsbókasafnið hét fyrstu áratugina. Safnið er því 200 ára þennan dag.

Upphaf safnsins má rekja til þess að þann 30. mars 1818 var kynnt í stjórn Hafnardeildar Hins íslenska bókmenntafélags, sem stofnað hafði verið tveimur árum fyrr, bréf frá danska fornfræðingnum og liðsforingjanum Carli Christiani Rafn sem fól í sér tillögu um að stofnuð skyldi nefnd til að „yfirvega, hvörnig alment bókasafn verði bezt stiftað á Íslandi“ ásamt boði um bókagjöf. Bjarni Thorsteinsson forseti deildarinnar þakkaði Rafni frumkvæðið, skrifaði Reykjavíkurdeild félagsins og fól henni að ræða við stiftsyfirvöld. Rafn kom aldrei til Íslands og heimsótti því aldrei safnið sem hann fóstraði af alúð í áratugi. Metnaður Rafns takmarkaðist ekki við Ísland, hann átti einnig stóran þátt í stofnun bókasafna í Óðinsvéum, Kaupmannahöfn, Grænlandi, Færeyjum, Aþenu, Odessa í Úkraínu og í Ástralíu.

Jón Árnason, sem þekktastur er fyrir þjóðsagnasöfnun sína, var ráðinn sem fyrsti bókavörður við Landsbókasafnið árið 1848 og gegndi því starfi þar til hann fór á eftirlaun árið 1887.

Safnið var á dómkirkjuloftinu til 1881 þegar það var flutt í hið nýreista Alþingishús og hlaut þá nafnið Landsbókasafn Íslands. Landsbókasafnið fluttist svo í nýbyggt Safnahús við Hverfisgötu 1909 og var þar í sambýli við önnur söfn lengst af, til 1994 þegar flutt var í Þjóðarbókhlöðuna ásamt Háskólabókasafninu.

Háskólabókasafnið var formlega stofnað árið 1940, en forsaga þess teygir sig nær öld lengra aftur í tímann, eða allt til þess er stofnaður var Prestaskóli árið 1847. Bæði hann og Læknaskólinn (stofnaður 1876) og Lagaskólinn (stofnaður 1908) komu sér upp bókasöfnum sem urðu eign viðkomandi háskóladeilda eftir að Háskóli Íslands var stofnaður 1911.

Nýtt sameinað bókasafn, Landsbókasafn Íslands – Háskólabókasafn, var opnað við hátíðlega athöfn í Þjóðarbókhlöðunni fimmtudaginn 1. desember 1994. Þar með varð til stórt og öflugt bókasafn með góðri vinnuaðstöðu fyrir almenning og nemendur við Háskóla Íslands.

Þann 18. apríl 2018 var opnuð sýningin Tímanna safn sem fjallar um sögu safnsins í 200 ár. Á sýningunni er stiklað á stóru í helstu áföngum í sögu safnsins, allt frá hugmynd til þróunar safnsins á hinum ýmsu stöðum eins og Dómkirkjuloftinu, í Alþingishúsinu, Lærða skólanum og Safnahúsinu til Þjóðarbókhlöðunnar og sameiningar við Háskólabókasafnið.


Skráð af Menningar-Staður.

Finnur Magnússon (1781 - 1847).

Merkir Íslendingar- Finnur Magnússon

Finnur Magnússon fæddist 27. ágúst 1781 í Skálholti.

Faðir Finns var Magnús Ólafsson lögmaður úr Svefneyjum og föðurbróðir Finns var Eggert Ólafsson náttúrufræðingur og skáld. Móðir Finns var Ragnheiður dóttir Finns Jónssonar biskups.
 

Finnur var í fóstri hjá Hannesi biskupi Finnssyni móðurbróður sínum og nam hjá honum skólavísindi og fór síðan til náms í Kaupmannahöfn. 

Finnur sneri til Íslands þegar faðir hans lést og árið 1806 var hann settur málafærslumaður við landsyfirréttinn í Reykjavík og var í því starfi þangað til Jörundur hundadagakonungur svipti hann embætti. Finnur fór þá til Kaupmannahafnar en þegar Jörundur var hrakinn frá völdum tók hann aftur við embætti sínu.

Árið 1812 fór hann aftur til Kaupmannahafnar.
 

Finnur varð prófessor og forstöðumaður leyndarskjalasafnsins í Kaupmannahöfn. Hann var etatsráð en það er tignarheiti án embættis. Finnur gegndi oft stöðu forseta eða varaforseta Kh. deildar Hins ísl. bókmenntafélags, hann var varaforseti Fornfræðafélagsins og fulltrúi Íslands á stéttaþingum. Hann var í miklu áliti meðal samtíðarmanna sinna og segir Benedikt Gröndal hann hafa verið frægan um öll lönd og hafa ekið með Alexander Humboldt og Jakob Grimm þegar þeir komu til Kaupmannahafnar.
 

Finnur rannsakaði það sem hann taldi rúnir í Runamo í Blekinge í Svíþjóð. Honum hugkvæmdist að lesa þær afturábak gegnum spegil og gat þannig lesið vísu. Hann skrifaði 750 blaðsíðna rit um rúnirnar í Runamo, en fékk mikla gagnrýni fyrir það verk og varð honum til aðhlátursefnis. Jarðvísindamenn telja að risturnar í Runamo séu jökulrákir.
 

Finnur kvæntist 6. nóvember 1821 Nikolínu Barböru Frydensberg, dóttur landfógeta en þau skildu 1836. Gröndal segir að Finni „létu betur vísindalegar rannsóknir og bókagrufl heldur en það praktíska líf“.
 

Finnur lést á aðfangadag 1847.

Morgunblaðið.

 

Skálholt, vatnslitamynd John Cleveley yngri frá 1772. Meðal mynda frá ferðum hans með Joseph Banks um Ísland.

Skráð af Menningar-Staður.

Hljómsveitin NilFisk í Samkomuhúsinu Gimli á Stokkseyri sumarið 2003.

Gimli er við hliðina á veitingahúsinu -Fjöruborðið- þar sem Foo Fighters

voru í mat og heyrðu tóna frá æfingu NilFisk í Gimli. Þeir fóru yfir til þeirra

og tóku lagið með þeim þar.
F.v.: Sigurjón Dan Vilhjálmsson, Jóhann Vignir Vilbergsson,

Sveinn Ásgeir Jónsson og Víðir Björnsson.

15 ár frá tónleikum Foo Fighters og NilFisk

Fimmtán ár voru nákvæmlega í gær, 25. ágúst 2018, síðan hin heimsþekkta bandaríska rokkhljómsveit Foo Fighters, með Dave Grohl í fararbroddi, hitti hljómsveitina NilFisk í Samkomuhúsinu Gimli á Stokkseyri og bauð þeim að spila með sér á tónleikum.

 

Félagar í Foo Fighters heilluðust af tónlist hinna ungu pilta í NilFisk, sem voru á grunnskólaaldri á þessum tíma, og buðu þeim að spila með sér á tónleikum daginn eftir. Þeir þáðu boðið og léku fyrir rúmlega sex þúsund manns í Laugardalshöll þann 26. ágúst árið 2003. 

Hljómsveitina NilFisk skipuðu fimm drengir úr Barnaskólanum á Eyrarbakka og Stokkseyri:

Jóhann Vignir Vilbergsson, Víðir Björnsson, Sveinn Ásgeir Jónsson, Sigurjón Dan Vilhjálmsson og Karl Magnús Bjarnarson.

NilFisk starfaði nákæmlega í fimm ár; frá 10. mars 2003 til 10. mars 2008. 
 

Hljómsveitin NilFisk fyrir framan Laugardalshöllina þann 26. ágúst 2003.

F.v.: Sigurjón Dan Vilhjálmsson, Víðir Björnsson,
Jóhann Vignir Vilbergsson og Sveinn Ásgeir Jónsson



Skráð af Menningar-Staður.