Jón Sigurðsson (1811 - 1879).

Hvað sagði Jón Sigurðsson?

Eins og allir vita, sendir Jón forseti Sigurðsson alþingismönnum og þjóðinni allri óbein, táknræn skilaboð með einni saman nærveru sinni í standmynd sem steypt er í eir á Austurvelli fyrir framan Alþingishúsið. Og á dögunum var rædd á fundi hreppsnefndar Auðkúluhrepps eftirfarandi bein hugvekja frá forsetanum. Sendist hún alþjóð hér með á öldum ljósvakans:

Virðing Alþingis

“Það er skylda þingmanna, bæði við landið og þjóðina, við þingið og við sjálfa sig, að þola enga ósiðsemi á þeim stað, eða neitt, sem getur rýrt tign eða álit þingsins meðal alþýðu, og þetta ætla ég muni vera hægt, eins á Íslandi og annars staðar.” (1845).


 Fréttaritari vor í Auðkúluhreppi símar.


Skráð af Menningar-Staður.

Jól í Hallskoti 16. des. 2018

Skógræktarfélag Eyrarbakka vill bjóða ykkur að koma og taka þátt í yndislegri aðventustemmningu í dag, sunnudaginn 16. desember 2018 milli klukkan 13-17.

Við bjóðum uppá fjölskylduvæna dagskrá með ýmsum uppákomum ætluð öllum aldurshópum en börn eru sérstaklega velkomin!

Heitt kakó, jólagluggi Árborgar, handverk frá ströndinni, heimalagað gjafagúmmelaði, bræðurnir og rithöfundarnir Guðni Líndal og Ævar Þór koma og lesa uppúr nýjustu bókum sínum, vinnustofur í snjókarlagerð ef veður leyfir, jólatónar og 83% líkur á jólasveinum.

Hallskot er skógræktarsvæði Eyrarbakka staðstett 6 km frá Eyrarbakka.

Eyrarbakkasól 16. desember 2018. Ljósm.: Elín Birna.



Skráð af Menningar-Staður.

Jón Sigurðsson (1811 - 1879) og Ingibjörg Einarsdóttir (1804 - 1879).

16. desember 1879 - Ingibjörg Einarsdóttir lést

Ingibjörg Einarsdóttir, eiginkona Jóns Sigurðssonar forseta, lést í Kaupmannahöfn, 75 ára þann 16. desember 1879.

 
Ingibjörg Einarsdóttir var fædd 9. október 1804.  Þau voru gefin saman 4. september 1845. Foreldrar Imbu voru Einar Jónsson, föðurbróðir Jóns, og kona hans Ingveldur Jafetsdóttir. Foreldrar Jóns voru Sigurður Jónsson fæddur 2. janúar 1777, látinn 31. október 1855, sóknarprestur á Hrafnseyri og kona hans Þórdís Jónsdóttir prestdóttir frá Holti í Önundarfirði fædd 1772, látin 28. ágúst 1862, húsmóðir.

Ingibjörg var jarðsett í Reykjavík 4. maí 1880 ásamt Jóni Sigurðsinsi manni sinum, sem lést 7. desember 1879.

Í bókinni Frá Bjargtöngum að Djúpi 5. hefti, sem kom út árið 2012, er ítarleg frásögn eftir Einar Sigurbjörnsson af útför Jóns Sigurðsson og Ingibjargar Einarsdóttir frá Dómkirkjunni í Reykjavík 4. maí 1890.

Skráð af Menningar-Staður.

Lóurnar syngja jólalög í Húsinu

Sönghópurinn Lóurnar syngur nokkur falleg jólalög í dag, laugardaginn 15. desember 2018 kl. 15:00 í Húsinu á Eyrarbakka.

Söngkonurnar sem skipa Sönghópinn eru:

Halla Dröfn Jónsdóttir, Elín Gunnlaugsdóttir, Halla Marínósdóttir, Kolbrún Hulda Tryggvadóttir, Halldóra Steindórsdóttir og Elísabet Hermundardóttir og munu þær sannarlega fylla Húsið af fögrum jólatónum.

Allir velkomnir, enginn aðgangseyrir og aðventukaffi í boði Hússins.

Skráð af Menningar-Staður.

Ragnar Ásgeirsson (1911 - 1981).

Merkir Íslendingar - Ragnar Ásgeirsson

Ragn­ar Ásgeirs­son fædd­ist á Sól­bakka á Flat­eyri við Önund­ar­fjörð hinn 14. desember 1911.

For­eldr­ar hans voru Ásgeir Torfa­son, skip­stjóri og verk­smiðju­stjóri á Sól­bakka, og k.h., Ragn­heiður Ei­ríks­dótt­ir hús­freyja.

Ásgeir var bróðir Guðrún­ar, ömmu Ein­ars Odds Kristjáns­son­ar, alþing­is­manns og for­stjóra á Flat­eyri. Ásgeir var einnig bróðir Sig­ríðar, móður Esra Pét­urs­son­ar geðlækn­is og Maríu Pét­urs­dótt­ur sem var formaður Hjúkr­un­ar­kvenna­fé­lags Íslands. Ásgeir var son­ur Torfa Hall­dórs­son­ar, skip­stjóra, út­gerðar­manns og skóla­stjóra fyrsta stýri­manna­skól­ans á Íslandi, sem oft hef­ur verið nefnd­ur faðir Flat­eyr­ar, og Maríu Öss­ur­ar­dótt­ur, en Ragn­heiður var dótt­ir Ei­ríks Sig­munds­son­ar, bónda á Hrauni á Ingj­aldssandi, og Sig­ríðar Jóns­dótt­ur hús­freyju.

Bróðir Ragn­ars lækn­is var Önund­ur Ásgeirs­son, for­stjóri Olíu­versl­un­ar Íslands, faðir Páls Torfa Önund­ar­son­ar yf­ir­lækn­is en son­ur hans er Ragn­ar lækn­ir, og faðir Ragn­ars, fv. banka­stjóra. Ann­ar bróðir Ragn­ars lækn­is var Har­ald­ur Ásgeirs­son, for­stjóri Rann­sókn­ar­stofn­un­ar bygg­ing­ariðnaðar­ins.

Eig­in­kona Ragn­ars lækn­is var Lauf­ey Marías­dótt­ir en börn þeirra Ragn­heiður Ása, hús­freyja í Texas; María, sjúkra­liði í Reykja­vík; Ei­rík­ur Guðjón fé­lags­ráðgjafi og Þórir Sturla lækn­ir.

Ragn­ar lauk stúd­ents­prófi frá MA 1933, embætt­is­prófi í lækn­is­fræði frá HÍ 1940 og fékk al­mennt lækn­inga­leyfi 1942.

Ragn­ar var héraðslækn­ir í Reykjar­fjarðar­héraði til 1943, í Flat­eyr­ar­héraði 1943-50, á Ísaf­irði 1950-66, í Hafnar­f­irði skamma hríð en.var aft­ur héraðslækn­ir á Ísaf­irði 1966-76. Þá þjónaði hann ýms­um öðrum lækn­is­héruðum í af­leys­ing­um.

Ragn­ar sat í hrepps­nefnd Flat­eyr­ar­hrepps 1946-50, var odd­viti á Flat­eyri á sama tíma og sat í stjórn Kaup­fé­lags Ísfirðinga.

Ragn­ar lést 16. maí 1981


Morgunblaði.


Skráð af menningar-Staður.

Ingibjörg H. Bjarnason (1867 - 1941).

Merkir Íslendingar - Ingibjörg H. Bjarnason

Ingi­björg H. Bjarna­son fædd­ist á Þing­eyri við Dýra­fjörð 14. desember 1867.

Hún var dótt­ir Há­kon­ar Bjarna­son­ar, út­gerðar­manns og kaup­manns á Bíldu­dal og Þing­eyri, og k.h., Jó­hönnu Krist­ín­ar Þor­leifs­dótt­ur.

Há­kon var son­ur Bjarna Gísla­son­ar, pr. á Sönd­um, og k.h., Helgu Árna­dótt­ur, en Jó­hanna Krist­ín var dótt­ir Þor­leifs Jóns­son­ar, pró­fasts í Hvammi í Hvamms­sveit, og k.h., Þor­bjarg­ar Hálf­dán­ar­dótt­ur. Meðal bræðra Ingi­bjarg­ar voru Lár­us H. Bjarna­son, sýslumaður, bæj­ar­fóg­eti og hæsta­rétt­ar­dóm­ari, og Ágúst H. Bjarna­son, doktor í heim­speki, rektor HÍ og fyrsti for­seti Vís­inda­fé­lags Íslend­inga, faðir Há­kon­ar Bjarna­son skóg­rækt­ar­stjóra.

Ingi­björg var í námi hjá Þóru, konu dr. Þor­vald­ar Thorodd­sens nátt­úru­fræðings og dótt­ur Pét­urs Pét­urs­son­ar bisk­ups. Þá stundaði hún nám í Kaup­manna­höfn 1884-85 og 1886-93. Auk þess dvaldi hún er­lend­is 1901-1903 og kynnti sér þá m.a. skóla­hald í Þýskalandi og Sviss.

Ingi­björg var fyrsta kon­an sem kjör­in var á Alþingi. Hún sat á þingi 1922-30, fyrst fyr­ir Kvenna­list­ann eldri, þá fyr­ir Íhalds­flokk­inn og loks Sjálf­stæðis­flokk­inn frá stofn­un hans 1929. Hún var öfl­ug­ur mál­svari kvenna og kvenna­sam­taka á þingi, barðist öt­ul­lega fyr­ir vel­ferðar­mál­um og rétt­ind­um kvenna, barna og ekki síst þeirra sem höll­um fæti stóðu í sam­fé­lag­inu.

Högg­mynd af Ingi­björgu, eft­ir Ragn­hildi Stef­áns­dótt­ur mynd­höggv­ara, var af­hjúpuð við Skála Alþing­is á kvennadag­inn 19. júní árið 2015.

Ingi­björg kenndi við Kvenna­skól­ann í Reykja­vík frá 1903 en þá var hann enn til húsa hjá Þóru Mel­sted í Thor­valds­senstræti, í húsi sem síðar var nefnt Sjálf­stæðis­hús eða Sig­tún og loks Nasa. Er skól­inn flutti í nýtt hús­næði við Frí­kirkju­veg 1906 tók Ingi­björg við stjórn skól­ans og stýrði hon­um til æviloka.

Ingi­björg lést 30. október 1941.

Morgunblaðið.

 

Dýrfirðingurinn Ingibjörg H. Bjarnason (1867-1941) var fyrsta íslenska konan til

að taka sæti á Alþingi.

19. júní 2015 var afhjúpuð við Alþingishúsið höggmynd Ingibjörgu H. Bjarnason.

Skráð af Menningar-Staður.

Aðsóknarmet í Bókakaffinu

Aðsóknarmet var slegið á upplestrarvöku fimmtudaginn 22. nóvember sl. í Bókakaffinu á Selfossi þegar 76 manns mættu. Fyrra metið var frá 24. nóvember 2016 þegar 73 mættu og þar áður frá 3. desember 2014 þegar 70 mættu.

Bókakaffið hefur verið með upplestrarkvöld frá árinu 2007 og mætingametin fyrstu árin voru 2008 og 2009 þegar rúmlega 60 manns mættu á svokölluð og margfræg Vestfirðingakvöld.

Eftirtalin lásu upp í Bókakaffinu þann 22. nóvember sl.:

Jón Hjartarson og Áslaug Ólafsdóttir úr bókinni Kambsmálið er segir frá atburðum sem urðu á bænum Kambi í Árneshreppi árið 1953 þegar til stóð að sundra fátækri fjölskyldu í kjölfar andláts bóndans,

Lilja Magnúsdóttir las úr bókinni Svikarinn sem ástarsaga og saga úr íslenskum samtíma,

Gunnar Sæmundsson frá Hrútatungu las úr sjálfsævisögu sinni, Genginn ævivegur en Gunnar var lengi í forystusveit bænda og kom að margvíslegum félagsmálum í heimahéraði og á landsvísu

og Bjarni Harðarson las úr 18. aldar skáldsögunni Í Gullhreppum þar sem segir frá Skálholtsstól og þjóðsagnapersónunni Þórði í Reykjadal.

Menningarráð Hrútavinafélagsins Örvars á Suðurlandi

var á upplestrarkvöldinu nú þann 22. nóv. eins og svo oft áður. Fyrir upplesturinn áttu þeir í ráðinu minnigarspjall um Kristján Runólfsson í Hveragerði sem lést þann  17. október sl. Hann var í Menningarráðinu og mætti manna best á upplestrarkvöldin í Bókakaffinu alla tíð.

Þetta fært til ljóðs í minningu Kristjáns:

Minning Kristjáns mýkir stund
margt er þar af góðu.
Menningarráðið mætt á fund
mærum hann í ljóðu.

Björn Ingi Bjarnason færði aðsóknarmetið í Bókakaffinu til myndar.

Héraðsfréttablaðið Suðri fimmtudaginn 13. desember 2018.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Skráð af Menningar-Staður.

Skúli Magnússon (1711 - 1794).

Merkir Íslendingar - Skúli Magnússon

Skúli Magnússon landfógeti fæddist að Keldunesi í Kelduhverfi, N-Þing., 12. desember 1711. Foreldrar hans voru Magnús Einarsson, prestur á Húsavík, og k.h., Oddný Jónsdóttir húsfreyja.

Kona Skúla var Steinunn Björnsdóttir en meðal barna þeirra voru Jón aðstoðarlandfógeti og Rannveig, kona Bjarna Pálssonar landlæknis.

Skúli hóf skólanám hjá Þorleifi Skaftasyni, prófasti í Múla í Aðaldal, 1727. Faðir Skúla drukknaði 1728 en móðir hans giftist þá Þorleifi sem útskrifaði Skúla með stúdentspróf. Hann stundaði nám við Hafnarháskóla í tvö ár án þess að ljúka prófi, sneri aftur til Íslands 1734, varð sýslumaður í Austur-Skaftafellssýslu og landskrifari fyrir Odd Magnússon, var skipaður sýslumaður í Skagafjarðarsýslu 1737 og bjó þá lengst af á Stóru-Ökrum. Skúli hafði forsjá Hólastóls 1739-46, lenti þá í útstöðum við Bjarna Halldórsson, sýslumann á Þingeyrum, sem samdi úttekt staðarins og kærði Skúla fyrir vanskil. Á endanum var Skúli þó hreinsaður af sök.

Í Skagafirði tókst Skúli á við einokunarkaupmenn, hafði andúð á viðurlögum fyrir brot á lögum um einokunarverslun, kærði danskan kaupmann á Hofsósi fyrir viðskiptasvik, lenti því í málaferlum þar sem Bjarni Halldórsson var málsvari kaupmanns en Skúli vann málið og hlaut af vinsældir almennings.

Skúli var skipaður landfógeti, fyrstur Íslendinga, árið 1749, settist að á Bessastöðum 1750, barðist fyrir umbótum í landbúnaðarmálum og iðnaði og var áhugamaður um þilskipaútgerð. Hann stofnaði Innréttingarnar ásamt íslenskum embættismönnum á Þingvöllum 1751. Verksmiðjunum var valinn staður í Reykjavík og er Skúli því oft nefndur „faðir Reykjavíkur“.

Viðeyjarstofa var reist sem bústaður hans 1753-55 og hann lét reisa þar Viðeyjarkirkju, enda trúrækinn.

Skúli Magnússon lést 9. nóvember 1794 og hvílir í Viðey.

Morgunblaðið.
 

Skráð af Menningar-Staður.

Vestfirðingar til sjós og lands 2. bók

Hjá Vestfirska forlaginu var að koma úr prentvélunum bókin Vestfirðingar til sjós og lands 2. hefti. Bókin sú arna hefur að geyma ýmsar frásagnir af Vestfirðingum, lífs og liðnum. Bæði í gamni og alvöru.

Meðal höfunda í þessari Vestfjarðabók eru Guðbjartur Gunnarsson úr Súgandafirði, Björn Ingi Bjarnason og Guðmundur St. Gunnarsson úr Önundarfirði, Gunnlaugur Júlíusson af Rauðasandi, Hafliði Jónsson frá Eyrum, Guðrún Björnsdóttir, Jón Strandberg og Bjarni G. Einarsson úr Dýrafirði og Sigurður Þórðarson frá Laugabóli í Djúpi, auk Hallgríms ritstjóra.

    Um hvað eru þau að skrifa? Jú til dæmis um Alla á Laugabóli, Ástar-Brand, Öskubuskur og fyrsta kossinn, búferlaflutning yfir Glámu, Antonov vélina á Hnjóti, Proppé bræður, hljómsveitina Æfingu 50 ára, Þóru Pálsdóttur, sem hjúkraði Jóni Sigurðssyni síðustu stundirnar og Vigdísi Finnbogadóttur í Hrafnseyrarkapellu 3. ágúst 1980, svo eitthvað sé nefnt. 

Skráð af Menningar-Staður.

Fríða Á. Sigurðardóttir (1940 - 2010).

Merkir Íslendingar-  Fríða Á. Sigurðardóttir

Fríða Áslaug Sig­urðardótt­ir fædd­ist á Hesteyri í Sléttu­hreppi í N-Ísa­fjarðar­sýslu 11. desember 1940. For­eldr­ar henn­ar voru Sig­urður Sig­urðsson, bóndi í Hæla­vík og síðar sím­stöðvar­stjóri á Hesteyri, og kona hans, Stef­an­ía Hall­dóra Guðna­dótt­ir hús­freyja.

Fríða átti 12 systkini, m.a. Jakobínu Sig­urðardótt­ur rit­höf­und.

Fríða var gift Gunn­ari Ásgeirs­syni og eru syn­ir þeirra Ásgeir og Björn Sig­urður.

Fríða lauk cand.mag.-prófi í ís­lensku frá HÍ 1979. Hún var bóka­vörður á Há­skóla­bóka­safni og Am­er­íska bóka­safn­inu frá 1964-70, var deild­ar­full­trúi við heim­speki­deild HÍ frá 1971-73 og stunda­kenn­ari við HÍ og KHÍ 1973-75 en sinnti al­farið ritstörf­um frá 1978.

Fyrsta bók Fríðu, smá­sagna­safnið Þetta er ekk­ert al­var­legt, kom út árið 1980. Hún sendi síðan frá sér tvö önn­ur smá­sagna­söfn, Við glugg­ann (1984) og Sum­ar­blús (2000). Þriðja skáld­saga henn­ar, Meðan nótt­in líður (1990), hlaut Íslensku bók­mennta­verðlaun­in 1991 og Bók­mennta­verðlaun Norður­landaráðs 1992. Í um­sögn dóm­nefnd­ar Norður­landaráðs seg­ir:

„Fríða lýs­ir í ljóðræn­um texta þess­ar­ar bók­ar þörf okk­ar fyr­ir sögu og frá­sögn um leið og bók­in lýs­ir hve erfitt það er að kom­ast að ein­gild­um sann­leika um líf og list.“ Meðan nótt­in líður hef­ur verið þýdd á Norður­landa­mál og ensku.

Skáld­saga henn­ar, Í lukt­um heimi, var til­nefnd til Íslensku bók­mennta­verðlaun­anna 1994. Aðrar skáld­sög­ur Fríðu eru Sól­in og skugg­inn (1981), Eins og hafið (1986), Maríu­glugg­inn (1998) og síðasta verk henn­ar, Í húsi Júlíu, sem kom út í októ­ber 2006.

Einnig ritaði Fríða grein­ar um bók­mennt­ir í blöð og tíma­rit og sendi frá sér rit­gerð um leik­rit Jök­uls Jak­obs­son­ar auk þýðinga á er­lend­um rit­um.

Fríða Á. Sig­urðardótt­ir lést í Reykja­vík 7. maí 2010.

Morgunblaðið 11. desember 2018.
 

Skráð af Menningar-Staður.