Starfslokateiti á Litla-Hrauni

 

 

Yfirstjórn Litla-Hrauns bauð fimmtudaginn  28. desember 2017  til kaffistundar með kræsingum til heiðurs fangavörðunum Guðjóni Stefánssyni og Haraldi Arngrímssyni. Þeir létu af störfum fyrr á árinu vegna aldurs. Guðjón hóf störf á Litla-Hrauni árið 1979 og Haraldur árið 1994.

 

Halldór Valur Pálsson, forstöðumaður Litla-Hrauns, stýrði samkomunni og ávarpaði Guðjón og Harald og þakkaði þeim farsæl störf á starfstímanum. Í lokin færði hann þeim gjöf frá Litla-Hrauni sem þakklætisvott.

 

Síðan kallaði Halldór Valur til Björn Inga Bjarnason hjá Ljóðasetri Litla-Hrauns sem flutti meðfylgjandi ljóð og skýrði tilurð þess:

 

Áratugi áttuð hér

eftirsjá í köppum.

Farsæld ykkar fögnum vér

fyrir þeim nú klöppum.

 

Björn Ingi Bjarnason og Ingvar Magnússon færðu strafslokastundina til myndar.

 

.      Úr blaðinu -Suður- fimmtudaginn 25. janúar 2018. Skráð af Menningar-Staður

 

 

Að vera í takt við tímann og umhverfið

 

Það er okkur holt að taka í huganum skref aftur á bak, horfa á samfélagið og velta fyrir okkur hvað er og hvert við viljum fara.

 

Suðurland er ólíkt Suðurnesjum, Eyrarbakki er ólíkur Selfossi, uppsveitir Árnessýslu eru ólíkar Ölfusinu. Við eyðum því miður of oft miklum tíma, peningum og sköpum ágreining þegar við hættum að virða sérkenni staða.

 

Suðurland og Suðurnes eru ólík svæði og eiga fátt annað sameiginlegt en að hafa sömu þingmennina. Væri það hagur beggja ef kjördæmaskipan væri breytt, þannig að Suðurland og Suðurnes væru á ný sitt hvort kjördæmið?

 

Á síðasta ári fluttu um 1.000 manns í Árborg og ekki er ástæða til að ætla annað en að á næstu árum haldi áfram að fjölga og enn meira þegar búið verður að sameina sýsluna í eitt sveitarfélag. Það virðast í grunninn tveir hópar fólks sem eru að flytja í Árborg. Það er ungt fólk sem á oftar en ekki erfitt með að komast inn á fasteignamarkaðinn á höfuðborgarsvæðinu. Býr í Árborg en sækir vinnu á höfuðborgarsvæðið. Hinn hópurinn er eldra fólk í kringum lífeyrisaldur, sem losar eign á höfuðborgarsvæðinu, sækir þannig fé og kaupir minna húsnæði í Árborg. Höfuðstaður okkar Árnesinga er að breytast hratt. Flugvöllur sem var langt frá byggð fyrir aðeins nokkrum árum er í dag í jaðri byggðar og áfram vex byggðin og færist nær og nær þorpunum við ströndina. Þjónustuhlutverk Selfoss gagnvart íbúum uppsveita, ferðamönnum og stjórnsýslu minni sveitarfélaga eykst með hverju árinu.

 

Erum við að skipuleggja almenningssamgöngur m.t.t. þessara breytinga, er skipulag hins umdeilda miðbæjar á Selfossi að mæta þessum breytingum, er væntanleg staðsetning á nýrri brú heppileg m.t.t. sameinaðs sveitarfélags Árnessýslu? Erum við að styðja nægjanlega vel við framhalds- og iðnmenntun hjá okkar þannig að skólarnir eigi auðveldar með að koma fram með ný tækifæri og spennandi ögranir fyrir unga fólkið okkar? Háskólanám er að breytast, hvað ætlum við að gera til að nýta þau tækifæri sem bjóðast og ef tækifærin bjóðast ekki, ætlum við þá að fara og sækja þau?

Hvernig verjum við og verndum Suðurland sem áfangastað fyrir þá ferðamenn sem munu koma til landsins eftir 15 ár? Að óbreyttu verður búið að „yfirkeyra“ Árnessýslu sem áfangastað. Meira af þeim tekjum sem verða til vegna ferðamanna sem fara um Árnessýslu þurfa að renna til nærsamfélagsins. Fé þarf að renna til uppbyggingar, til nýsköpunar, til að vernda náttúruna og gera hana aðgengilega eins og við á. Allt of mikið af þeim aðilum sem „selja perlur“ Suðurlands eru aðilar sem ekki tengjast eða eiga hagsmuni á Suðurlandi aðra en þá að sækja þangað tekjur og færa sig svo þegar eitthvað annað gefur betur. Þessu þarf að breyta.

 

Er ósamstaða um sameingu sveitarfélaga í Árnessýslu að draga úr tækifærum okkur til að nýta styrkleika hvers svæðis? Í Þorlákshöfn hefur verið byggð upp öflug höfn og þar er iðnaðartengd starfsemi í meira mæli en í öðrum sveitarfélögum í Árnessýslu. Þegar komið er til bæjarstjórnar Árborgar og boðið upp á 50 störf í litlu þorpi við ströndina við vinnu við iðnað þar sem þarf sand og framleiða á fyrir erlendan markað að þá eiga menn erfitt með að segja nei takk. Í sameinuðu sveitarfélagi þar sem Árborg og Ölfus væru eitt, væri sagt okkar besta iðnaðarsvæði er í Þorlákshöfn þar er nóg af sandi og útflutningshöfn. Eyrarbakki er öðruvísi staður, þar er verið að styðja við þorp sem byggir á menningu, sögu og náttúru. Þar er verið að styðja við einstaka götumynd, þar er verkefnið „Verndarsvæði í byggð“. Fjaran og sandarnir eru nýttir til útivistar auk þess sem þar er verið að bjóða upp á útreiðatúra í einstakri náttúru. Bæjarstjórn gæti sagt nei, ekki þar vegna þess að það á ekki við og boðið valkost sem er betur við hæfi. Sá staður er Þorlákshöfn, en í dag er það annað sveitarfélag og þess vegna er sá valkostur ekki nefndur.

 

Þó að mál dagsins í dag séu aðkallandi, mörg og kjörtímabilið aðeins fjögur ár, þá þurfum við að taka skref út úr hringiðu dagsins og gægjast inn í framtíðina. Samfélag okkar hefur líklega aldrei breyst jafn hratt og mikið og það er að gera þessi árin. Við getum eyðilagt og skemmt nátturuna og umhverfi okkar hraðar og meira en áður, en við getum einnig forðast mistök fyrri ára og nýtt þekkingu okkar og innsæi til ótrúlegra verka. Ábyrgðin á framtíðinni er ekki sveitarstjórna- og alþingismanna, ábyrgðin er okkar allra og við þurfum að vera skynsöm.

 

Guðmundur Ármann Pétursson.

 

Guðmundur Ármann Pétursson, sveitarstjórnarmaður. Skráð af Menningar-Staður

 

Guðmundur Ármann Pétursson.

 

Nýhættur Sólheimastjóri í sjóböð á Eyrarbakka

 

Guðmundur Ármann Pétursson, fyrrverandi framkvæmdastjóri Sólheima, hefur fengið vilyrði frá bæjarráði Árborgar fyrir landi við höfnina á Eyrarbakka og í fjörunni vestan hennar þar sem hann ætlar að koma upp baðhúsi með sjóböðum. Þá hyggst hann reka þar ferðamannagistingu í smáhýsum og setja upp sýningu um leyndardóma fjörunnar og örnefni við Eyrarbakka í fræðsluhúsi á bryggjunni.

Guðmundur Ármann sótti um landið í nafni félags síns, 1765 ehf., sem hann stofnaði með konu sinni í nóvember, og kom á fund bæjarráðs á fimmtudag til að kynna hugmyndina. Í kjölfarið samþykkti bæjarráðið að veita honum vilyrði fyrir landinu til sex mánaða. Í erindi sem hann sendi bænum fyrir viku kemur fram að í baðhúsinu skuli vera sjóböð innan- og utandyra og veitingastaður. Þar segir einnig að á fræðslusýningunni um örnefni verði sérstaklega horft til heimilda í bókinni Örnefni í Eyrarbakkahrepp eftir Guðmund Þórarinsson.

 

Guðmundur Ármann Pétursson er 48 ára og lét í sumar af störfum sem framkvæmdastjóri Sólheima í Grímsnesi eftir 29 ára starf á staðnum. Hann býr að Hrísbrú í Grímsnes- og Grafningshreppi og situr þar í sveitarstjórn sem fulltrúi K-lista óháðra kjósenda.

Nafn félagsins, 1765 ehf., vísar að líkindum til ársins 1765, þegar danskir kaupmenn reistu sér íbúðarhús á Eyrarbakka í kjölfar þess að erlendir kaupmenn fengu leyfi til fastrar búseti á Íslandi allt árið. Tíu dönsk kataloghús voru flutt inn og byggð hér og þar um landið, en einungis tvö standa enn eftir: Faktorshúsið í Neðstakaupstað á Ísafirði og Húsið á Eyrarbakka.


Ruv.


Skráð af Menningar-Staður

 

Hegn­ing­ar­húsið við Skóla­vörðustíg.

 

26. janú­ar 1875 - Hegningarhúsið  

 

Hegn­ing­ar­húsið við Skóla­vörðustíg í Reykja­vík var tekið í notk­un þann 26. janúar 1875.

 

Fyrsti fang­inn var 22 ára. Hann hafði fengið sex­tán mánaða dóm fyr­ir þjófnað og til­raun til inn­brots.

 

Notk­un þess var hætt árið 2016.


Morgunblaðið.



Sráð af Menningar-Staður

 

Fangelsið að Litla-Hrauni. Ljósm.: Björn Ingi Bjarnason.

 

Alvarleg líkamsárás á Litla-Hrauni

 

Ráðist var á 18 ára gamlan fanga í fangelsinu á Litla-Hrauni í gær, þriðjudaginn 22. janúar 2017, fleiri en einn áttu aðild að árásinni og var fanginn fluttur á sjúkrahús í kjölfarið.

 

Vísir greindi fyrst frá málinu.

 

Í samtali við mbl.is segir Elís Kjartansson, rannsóknarlögreglumaður á Selfossi, að árásin sé litin alvarlegum augum, enda hafi hún verið gróf og alvarleg. Árásin átti sér stað í íþróttahúsinu á Litla-Hrauni.

 

Enginn hefur verið yfirheyrður vegna árásarinnar en rannsókn málsins er í fullum gangi.

Af www.sunnlenska.is


Skráð af Menningar-Staður

 

F.v.: Hallgrímur Sveinsson og Björn Ingi Bjarnason. Myndin er tekin sl. sumar í Simbahöllinni á Þingeyri á ársfundi Vestfirska forlagsins þar sem m.a. var rætt um Þingeyrarvefinn. Hallgrímur Sveinsson og Björn Ingi Bjarnason hafa séð um Þingeyrarvefinn í fjögur ár í nafni Vestfirska forlagsins á Þingeyri.

 

Orðsending til lesenda Þingeyrarvefsins

 

Kæru vinir.

 

Eins og margir ykkar vita, höfum við undirritaðir séð um að halda Þingeyrarvefnum gangandi nú um all langt skeið. Þetta hefur verið endalaus vinna sem hefur gefið okkur mikið í aðra hönd. Ekki er það nú í peningum talið eins og þið vitið, heldur er það fyrst og fremst ánægjan sem þar hefur verið aflvakinn. Og láta eitthvað gott af sér leiða fyrir samferðamennina og framtíðina.
 

   Mörgum þykir vænt um Þingeyrarvefinn. Þar hefur oft birst efni sem hvergi er að finna annarsstaðar. Það geta allir séð með því að skoða frétta- og greinamagasínið á vefnum sjálfum. Þar kennir ótrúlega margra grasa úr samfélagi okkar. Vonandi hefur það bæði verið til gagns og gleði. Og sannleikurinn er sá, að það eru ekki margir frétta- og samfélagsvefir hér vestra sem hafa verið eins kraftmiklir og fjölbreyttir að efni og Þingeyrarvefurinn á liðnum árum.
 

   Við gáfum það í skyn í sumar að nú færi þessu að ljúka hjá okkur af ýmsum ástæðum. Nú er sá tími kominn, kæru vinir. Við látum hér nótt sem nemur. Vonandi taka einhverjir áhugamenn upp merkið.
 

Með baráttukveðjum.
 

Upp með Vestfirði!

Hallgrímur Sveinsson

Björn Ingi Bjarnason


Vestfirska forlagið og Menningar-Staður á Eyrarbakka hafa átt mjög margþætt

menningarsamstarf síðustu ár eins og þessi mynd sýnir.

Með verðlaun frá Vestfirska forlaginu á aðventusamkomu á Stað þann 6. desember 2017. F.v.: Vigdís Hjartardóttir, Jóhann Jóhannsson, Ingvar Jónsson, Þórður Grétar Árnason og Ásmundur Friðriksson. Ljósm.: Björn Ingi Bjarnason. Skráð af Menningar-Staður.

 

 

Sjavarútvegshúsið við Skúlagötu í Reykjavík.

 

Arftaki sjómannsins – frestur til að skila inn tillögum

um listaverk á Sjávarútvegshúsið framlengdur til 1. febrúar

 

Frestur til að senda inn tillögu í samkeppni um nýtt útilistaverk á austurgafl Sjávarútvegshússins Skúlagötu 4 hefur verið framlengdur til kl. 16:00 fimmtudaginn 1. febrúar 2018.
 

Verkið skal hafa skírskotun í sögu sjávarútvegs á Íslandi. Höfundum er frjálst að velja þá efnisútfærslu sem þeir telja henta hugmynd sinni best, en verkið skal hafa endingu í að minnsta kosti þrjú ár. Mikilvægt er að verkið taki tillit til umhverfisins, falli vel að svæðinu og þoli íslenska veðráttu. 
 

Um samkeppnina gilda samkeppnisreglur Sambands íslenskra myndlistarmanna (SÍM). Þátttaka í samkeppninni er opin öllum skapandi einstaklingum og hópum. Dómnefnd skipuð fulltrúum Atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytisins og SÍM mun velja eina af tillögunum sem berast til útfærslu. Vinningstillagan mun hljóta kr. 250.000,- í verðlaun. 

Atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytið mun standa straum af kostnaði við gerð og uppfærslu verksins að hámarki kr. 2.000.000,-. Innan þess fjárhagsramma skal rúmast allur kostnaður við verkið; undirbúningur, efni, tækjabúnaður, framkvæmd og aðkeypt vinna auk höfundargreiðslu. Verðlaunafé er óháð fjárhagsramma verksins.
 

Tillögum skal skilað inn fyrir kl. 16:00 fimmtudaginn 1. febrúar 2018. Niðurstaða dómnefndar verður kynnt í síðasta lagi 9. mars 2018 og sýning á tillögum sem bárust í keppnina haldin að því loknu á vef atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytisins.

• Keppnislýsing og nánari upplýsingar um umsóknarferlið
• Spurningar og svör um samkeppnina
  
  
  Skráð af Menningar-Staður

 

 

 

Útflutn­ing­ur. Myk­inesið sigl­ir frá Þor­láks­höfn til meg­in­lands Evr­ópu. — Morg­un­blaðið/?Sig­urður Bogi

 

Stórhugur í Eyrbekkingum

 

• Umhverfisvæn steinullarverksmiðja 

• Yrði eina verksmiðja sinnar tegundar í heiminum 

• Allt að 50 tæknistörf 

• Útflutningshöfnin í Þorlákshöfn skiptir máli 

• Framleiðsla gæti hafist árið 2020

 

Í skoðun er að reisa um­hverf­i­s­væna stein­ull­ar­verk­smiðju vest­an við Eyr­ar­bakka þar sem allt að 50 ný tæknistörf gætu skap­ast.

Bæj­ar­stjórn Árborg­ar hef­ur samþykkt að veita vil­yrði fyr­ir lóð vest­an við Eyr­ar­bakka til sex mánaða. Á lóðinni er fyr­ir­hugað að byggja sjálf­bæra stein­ull­ar­verk­smiðju.

Óskar Örn Vil­bergs­son og Þór Reyn­ir Jó­hanns­son eru for­svars­menn að bygg­ingu verk­smiðjunn­ar. Óskar Örn seg­ir að hún sé enn á hug­mynda­stigi en unnið sé hratt og vel í mál­inu.

Óskar, sem er ættaður frá Eyr­ar­bakka og bú­sett­ur þar, seg­ir að það megi flokka und­ir æv­in­týra­mennsku að fara út í slíkt verk­efni að reisa stein­ull­ar­verk­smiðju. Það hafi hins veg­ar verið kannað áður með bygg­ingu slíkr­ar verk­smiðju en niðurstaðan þá hafi verið að byggja hana á Sauðár­króki.

 

Útflutn­ings­höfn­in skipt­ir máli

 

Óskar seg­ir að svarti sand­ur­inn við Eyr­ar­bakka og út­flutn­ings­höfn­in í Þor­láks­höfn hafi skipt máli þegar farið var að skoða staðsetn­ingu á verk­smiðjunni.

 

„Ef af verður geng­ur viðskipta­mód­elið okk­ar út á það að fram­leiða stein­ull til út­flutn­ings. Það skipt­ir því miklu máli að hafa viku­leg­ar sigl­ing­ar frá Þor­láks­höfn til meg­in­lands Evr­ópu með flutn­inga­skip­inu Myk­ines,“ seg­ir Óskar.

Hann seg­ir að fleiri komi að fjár­mögn­un verk­efn­is­ins, en ekki sé tíma­bært að upp­lýsa nú hverj­ir það séu.

Óskar seg­ir að við hönn­un á verk­smiðjunni verði gengið út frá því að hún verði um­hverf­i­s­væn og öll tækni sem notuð verði hafi það að mark­miði að gera fram­leiðsluna um­hverf­i­s­væna. Verk­smiðjan yrði þá sú eina í heim­in­um sem myndi nota þessa tækni.

„Maður vill ekki vera að pissa í skó­inn sinn. Ég bý hérna og ætla ekki að eyðileggja nærum­hverfi mitt,“ seg­ir Óskar.

 

Kæm­ist í gagnið árið 2020

 

Miðað við spár þeirra bjart­sýn­ustu má bú­ast við að fram­kvæmd­ir við bygg­ing­una gætu haf­ist næsta haust og verk­smiðjan kæm­ist í gagnið einu og hálfu ári síðar, að sögn Óskars, sem ít­rek­ar að verk­smiðjan sé enn á hug­mynda­stigi. Enn sé eft­ir að skoða og kanna margt og því langt í land að hægt verði að taka ákv­arðanir um fram­haldið.

 

Óskar Örn er húsa­smíðameist­ari og viðskipta­fræðing­ur MAcc og Þór Reyn­ir er viðskipta­fræðing­ur MAcc. Óskar seg­ir að það sé um að gera að blanda sam­an og nýta þá þekk­ingu sem þeir fé­lag­arn­ir hafa.

 

Fólks­fjölg­un á Eyr­ar­bakka

 

Ásta Stef­áns­dótt­ir, fram­kvæmda­stjóri Sveit­ar­fé­lags­ins Árborg­ar, seg­ir að aðkoma Árborg­ar verði ein­göngu í gegn­um lóðaút­hlut­un.

 

„Það er mik­il fólks­fjölg­un á Eyr­ar­bakka og Stokks­eyri og tölu­vert verið að byggja af ein­býl­is­hús­um á svæðinu,“ seg­ir Ásta.

Hún tek­ur und­ir með Óskari að það skipti miklu að hafa út­flutn­ings­höfn í Þor­kák­s­höfn. Hún seg­ir einnig að ef af verði muni um það að fá allt að 50 ný störf í sveit­ar­fé­lagið.


Morgunblaðið 22. janúar 2018.

 

Skráð af Menningar-Staður

 

Jón úr Vör (1917 - 2000).

 

Merkir Íslendingar - Jón úr Vör

 

Jón úr Vör Jónsson skáld fæddist á Vatneyri við Patreksfjörð 21. jan. 1917. Hann lést á Landspítalanum 4. mars 2000. Foreldrar hans voru Jón Indriðason skósmiður, f. 20.5. 1884, d. 17.2. 1974, og Jónína Guðrún Jónsdóttir húsmóðir, f. 3.10. 1885, d. 20.3. 1961. 

Jón úr Vör var á þriðja ári sendur í fóstur hjá Þórði Guðbjartssyni verkamanni á Patreksfirði og konu hans Ólínu Jónsdóttur og ólst upp hjá þeim ásamt fóstursystkinunum Einari, Sigurði, Guðbjarti, Halldóru og Andrési. 

Systkini Jóns úr Vör voru 13:

Sigurður, f. 1905, dó innan árs, Sigurður Kristinn, f. 3.8. 1906, d. 17.11. 1968, Rannveig, f. 28.11. 1908, dó innan árs, Rannveig Lilja, f. 17.1. 1910, d. 17.12. 1950, Marta, f. 14.6. 1911, d. 4.2. 1999, Þorgerður, f. 5.11. 1913, d. 16.6. 1962, Indriði, f. 9.7. 1915, d. 30.4. 1998, Sigrún, f. 8.9. 1918, d. 24.4. 1988, Sólveig, f. 28.11. 1919, Gunnar, f. 9.8. 1922, d. 20.12. 1992, Hafliði, f. 20.10. 1923, Fjóla, f. 8.7. 1925, d. 18.5. 1996, Björgvin, f. 26.8. 1929.
 

Hinn 7. september 1945 kvæntist Jón Bryndísi Kristjánsdóttur frá Nesi í Fnjóskadal, f. 17. 8. 1922. Foreldrar hennar voru Kristján Jónsson bóndi og búfræðingur, f. 22.3. 1880 Nesi, d. 27.5. 1962, og kona hans Guðrún Stefánsdóttir rjómabústýra frá Selalæk á Rangárvöllum, f. 18.4. 1885, d. 26.11. 1983. 

Synir Jóns og Bryndísar eru: 
1) Karl, f. 9.12. 1948, kvæntur Katrínu Valgerði Karlsdóttur, þeirra börn eru Sigrún Erla, Jón Egill og Fanney Magna, 
2) Indriði, f. 5.11. 1950, kvæntur Valgerði Önnu Þórisdóttur, þeirra börn eru Stefán Örn og Bryndís Ylfa, átti áður synina Orra Frey og Þóri Valdimar, sonur Þóris og Maríu Hrundar Guðmundsdóttur sambýliskonu hans er Hafþór Örn, 
3) Þórólfur, f. 3.10. 1954, kvæntist Kerstin Almqvist, þeirra dætur eru Helga Guðrún Gerða og Anna Sólveig, skilin, sambýliskona Þórólfs er Lilja Markúsdóttir.
 

Jón úr Vör stundaði nám við Unglingaskóla Patreksfjarðar, Héraðsskólann á Núpi, Brunnsviks folkhögskola í Svíþjóð og Nordiska folkhögskolan í Genf. Hann var ritstj. Útvarpstíðinda 1941-45 og 52. Hann var starfsmaður Bókaútgáfu Pálma H. Jónssonar 1947-51, sá um útgáfu tímaritsins Stjörnur, ritstj. þess o.fl. Jón var fornbókasali í Rvík 1952-62. Jafnframt bókavörður í Kópavogi frá 1952 og hafði það að aðalstarfi frá 1. okt 1962. Hann átti þátt í stofnun Rithöfundasambands Íslands og var í stjórn þess fyrstu árin. 

Ljóðabækur: 

Ég ber að dyrum 1. og 2. útg. 1937 3. útg. 1966, Stund milli stríða 1942, Þorpið 1946, endurskoðuð útg. 1956, 3. útg. 1979, 4. útg. 1999, sænsk þýðing, Isländsk kust 1957, Með hljóðstaf 1951, Með örvalausum boga 1951, Vetrarmávar 1960, Maurildaskógur 1965, 100 kvæði, úrval 1967, Mjallhvítarkistan 1968, Stilt vaker ljoset , ljóðaúrval á norsku 1972, Vinarhús 1972, Blåa natten över havet, ljóðaúrval á sænsku útg. í Finnlandi 1976, Altarisbergið 1978, Regnbogastígur 1981, Gott er að lifa 1984.
 

Jón var heiðursfélagi Rithöfundasambands Íslands, hann var sæmdur riddarakrossi hinnar íslensku fálkaorðu og hlaut heiðurslaun listamanna frá 1986.
 

Jón úr Vör (1917 - 2000).
 

Skráð af Menningar-Staður.

 

Einar Benediktsson (1865 - 1940).

 

Merkir Íslendingar - Einar Benediktsson

 

21. janúar 1940 - Þennan dag fyrir 78 árum lést skáldið Einar Benediktsson á heimili sínu í Herdísarvík, þá 75 ára að aldri.

 

Einar Benediktsson, skáld og athafnamaður, fæddist að Elliðavatni 31. október 1865,

 

Faðir Einars var Benedikt Sveinsson, alþingismaður og sýslumaður, og móðir hans hét Katrín Einarsdóttir og var húsmóðir. Einar gekk í Lærða skólann í Reykjavík þar sem hann útskrifaðist árið 1884. Því næst nam hann lögfræði og útskrifaðist úr Hafnarháskóla 1892.

 

Einar var athafnasamur maður alla tíð. Stofnaði fyrsta dagblað Íslands, Dagskrá, árið 1896, sem studdi Heimastjórnarflokkinn. Hann átti þátt í að koma á laggirnar fyrstu loftskeytastöð landsins árið 1906 og stofnaði ásamt öðrum Fossafélagið Títan 1914 til athugunar á því hvort arðbært væri að byggja virkjanir við Þjórsá. Ekkert varð úr þeim fyrirætlunum fyrr en um hálfri öld seinna þegar Búrfellsvirkjun var byggð.

 

Á árunum 1907-21 ferðaðist Einar mikið erlendis, meðal annars til Noregs, Skotlands og Danmerkur auk þess að eyða sjö árum í London. Hann sneri endanlega aftur heim til Íslands árið 1921 og bjó í Reykjavík næstu árin, þó svo að hann hafi oft verið langdvölum erlendis, meðal annars í Þýskalandi, á Spáni og í Norður-Afríku. Þá lét hann fara fram rannsóknir á námum í Miðdal, til þess að skoða möguleikana á málmvinnslu og sementsframleiðslu. Síðustu átta árum ævi sinnar eyddi Einar í Herdísarvík í Selvogi í Árnessýslu.

 

Um Einar varð snemma til fjöldi sagna, um stórlyndi hans, höfðingsskap og tröllaukna drauma um stóriðju og verksmiðjuframkvæmdir. Ljóð hans eru þess eðlis að aðdáendur hans nánast dýrkuðu hann og töluðu þá gjarnan um Skáldið með stóru essi. Þórbergur Þórðarson var á tímabili ritari hans og undir miklum áhrifum frá honum og til eru sagnir af fundum hans með ungum skáldum, s.s. Tómasi Guðmundssyni, Halldóri Laxness og Steini Steinarr. Ýmsir hafa skrifað um Einar en ítarleg og stórskemmtileg ævisaga hans, eftir Guðjón Friðriksson sagnfræðing, kom út í þremur bindum á árunum 1997-2000.

Einar lést 21. janúar 1940 í Herdísarvík og var jarðsettur, fyrstur Íslendinga, í heiðursgrafreit á Þingvöllum.
 

 

Fréttablaðið og Morgunblaðið

 

Í Herdísarvík.

Skráð af Menningar-Staður.