|
||||
40 ár
frá afhjúpun minnisvarða að Kollabúðum
Í dag eru 40 ár frá afhjúpun minnisvarðans um Kollabúðafundina á Kollabúðaeyrum í Þorskafirði þann 29. júlí 1979.
-Ísfirðingur- blað Framsóknarmanna í Vestfjarðakjördæmi greindi svo frá þann 10. ágúst 1979.
Fjórðungssamband Vestfirðinga minntist þess sunnudaginn 29. júlí s.l. með afhjúpun minnisvarða á Kollabúðaeyrum við botn Þorskafjarðar, að 130 ár eru liðin frá því að komið var saman á þeim stað til fyrsta fundar af 20, sem haldnir voru á árunum 1849 til 1868, og kallaðir voru Kollabúðafundir. Tilgangur þessara funda var að samræma hugmyndir, óskir og vilja dreifðra manna, stilla saman krafta þeirra til átaka og framkvæmda öllum til góðs, en það er eitt af megin verkefnum Fjórðungssambands Vestfirðinga í dag, en það var stofnað fyrir 30 árum, eða réttum 100 árum síðar en fyrsti Kollabúðafundurinn var haldinn.
Ákveðið var á Fjórðungsþingi Vestfirðinga 1977 að láta gera minnisvarða þann, sem nú var afhjúpaður. Á stjórnarfundi Fjórðungssambandsins var þrem mönnum falið að hafa framkvæmdina á hendi, þeim Ólafi Þ. Þórðarsyni, Halldóri Kristjánssyni og Ólafi E. Ólafssyni. Skilaði nefndin störfum við afhjúpun minnismerkisins. Þar flutti Ólafur Þ. Þórðarson ávarp, Ólafur E. Ólafsson afhjúpaði minnisvarðann og Halldór Kristjánsson flutti hátíðarræðu. Ólafur Kristjánsson, formaður stjórnar Fjórðungssambandsins þakkaði listamanninum, nefndarmönnum og öðrum, sem að verkinu höfðu unnið, og bauð öllum viðstöddum til kaffidrykkju í Bjarkalundi í boði Fjórðungssambandsins. Fjölmenni var við athöfnina, sem var í senn látlaus og virðuleg.
Steinþór Sigurðsson, listamaður, er höfundur minnisvarðans, sem er ferstrend, steinsteypt súla á steinsteyptri undirstöðu. Á hverja hlið súlunnar er festur skjöldur og sverð úr málmsteypu.
Það er vitað um aðdraganda Kollabúðafundanna, að til þeirra var stofnað með vitund og vilja Jóns Sigurðssonar, forseta, en hann kom til fundar við kjósendur sína fyrir þing 1845 og 1847, en hafði þá dvalið á annan áratug í öðru landi, en skrifast á við nokkra áhrifamenn á Vestfjörðum um fundahald.
Það voru 80 menn, sem sóttu fyrsta Kollabúðafundinn 18. og 19. júní 1849. Þeir voru komnir úr öllum sýslum Vestfjarða, sumir tvær dagleiðir. Á fundinum voru gerðar 7 samþykktir og þar voru kosnir tveir menn til að fara á sameiginlegan fund Dalamanna, Snæfellinga og Mýramanna í Þórsnesi til að kynna þar samþykktir Kollabúðafundarins. Á fundinum í Þórsnesi voru samþykktar allar 7 ályktanir Kollabúðafundarins og tvær að auki. Á fyrsta Kollabúðafundinum voru einnig valdir tveir menn til að mæta fyrir hönd Vestfirðinga á Þingvallafundi um sumarið, sem taka skildi við, meta og samræma það, sem héraðsfundir höfðu ályktað.
Á Kollabúðafundum voru einkum settar fram kröfur um aukið frjálsræði til handa landsmönnum úr hendi Danakonungs og íhlutun um landsstjórn. Þá var og um það fjallað og reynt að gera sér ljóst og ákveða hvernig nota skyldi frelsi og sjálfstjórn. Meðal þeirra mála sem rædd voru, á fundum á Kollabúðum, auk stjórnarskrármáls, voru landhelgismál - mótmæli gegn því að Þingeyri yrði frönsk verstöð, þjóðræknismál - að embættismenn notuðu íslenzku í bréfum og bókum embætta sinna, verslunarmál - að leyfar einokunarinnar væru afnumdar svo sem varð 1855, atvinnumál ýmiskonar og skólamál.
Til fyrsta Kollabúðafundarins má t.d. rekja sögu sjómannafræðslunnar á Íslandi, en sjómannaskóli tók til starfa á Ísafirði haustið 1852 undir stjórn Torfa Halldórssonar. Kollabúðafundirnir voru í senn árangur af og ýttu mjög undir félagslega vakningu meðal Vestfirðinga og þjóðarinnar í heild.
-Ísfirðingur- blað Framsóknarmanna í Vestfjarðakjördæmi þann 10. ágúst 1979.
Ritstjórar: Halldór Kristjánsson og Jón Á. Jóhansson, ábyrgðarmaður. Afgreiðslumaður, Guðmundur Sveinsson.
Björn Ingi Bjarnason á Eyrarbakka sett fram til birtingar nú 29. júlí 2019.
![]() |
Stjórn Fjórðungsambands Vestfirðinga á þessum tíma. F.v.: Gunnar Pétursson,
rafvirki, Patreksfirði, Guðmundur H. Ingólfsson, bæjargjaldkeri, Ísafirði,
Jóhann T. Bjarnason, framkvæmdastjóri Fjórðungssambands Vestfirðinga, Ísafirði,
Ólafur Kristjánsson, skólastjóri, Bolungarvík, Valdimar Gíslason,
bifreiðastjóri, Bolungarvík og Karl Loftsson, oddviti, Hólmavík.
F.v.:
|
||||||||
![]() |
29. júlí 2019 - þjóðhátíðardagur Færeyja
Þjóðhátíðardagar Norðurlandanna:
Álandseyjar
9. júní Fyrsta þing Álandseyinga kemur saman 1923.
Danmörk
16. apríl eða 5. júní 16. apríl er afmælisdagur Margrétar II. (f. 1940), en yfirleitt er litið á 5. júní sem þjóðhátíðardag, þá var stjórnarskráin staðfest árið 1849.
Finnland
6. desember Finnar lýsa yfir sjálfstæði 1917.
Færeyjar
29. júlí Ólafsvaka.
Grænland
21. júní Lengsti dagur ársins.
Ísland
17. júní Fæðingardagur Jóns Sigurðssonar 1811 og lýðveldið stofnað 1944.
Noregur
17. maí Noregur fullvalda ríki í konungssambandi við Svía 1814, og stjórnarskráin frá Eiðsvelli gekk í gildi.
Svíþjóð
6. júní Gústaf I. kjörinn konungur og Svíþjóð lýst sjálfstætt þjóðríki 1523
Skráð af Menningar-Bakki.
|
||
Hjörtur Hjálmarsson (1905 - 1993).
|
Merkir Íslendingar - Hjörtur Hjálmarsson
Hjörtur Hjálmarssonvar fæddur 28. júní 1905 á Þorljótsstöðum í Vesturdal í Skagafirði. Foreldrar hans voru Hjálmar Þorláksson og kona hans, Kristín Þorsteinsdóttir. Þau skildu þegar Hjörtur var ungur að aldri og fluti hann með móður sinni og eldri systur, Steinunni og manni hennar, Þórarni Árnasyni, vestur að Miðhúsum í Reykhólasveit.
Hjörtur lauk gagnfræðaprófi frá Flensborgarskólanum í Hafnarfirði 1922. Eftir það var hann kennari í Reykhólasveit en fór svo í kennaranám og lauk því 1926. Þá varð hann aftur kennari í Reykhólasveit en árið 1931 flutti Hjörtur til Flateyrar og gerðist kennari við Barnaskólann, fyrst sem almennur kennari en síðan skólastjóri frá 1959. Gegndi hann því starfi til ársins 1970 er sonur hans, Emil Ragnar, tók við af honum.
Hjörtur kvæntist 15. desember 1934 Rögnu Sveinsdóttur, dóttur Sveins Gunnlaugssonar sem var skólastjóri á Flateyri á undan Hirti. Þeir tengdafeðgar byggðu sér hús saman og þar fæddust synir þeirra Hjartar og Rögnu, Emil og Grétar Snær. Ragna andaðist 1980.
Hjörtur gegndi margvíslegum trúnaðarstörfum á Flateyri, var m.a. oddviti, hreppstjóri, sýslunefndarmaður og sparisjóðsstjóri. Hann var varaþingmaður Alþýðuflokksins á Vestfjörðum 1959-62 og tók tvívegis sæti á Alþingi.
Hjörtur var gerður að heiðursborgara Flateyrarhrepps árið 1975
og var einn af fjórum heiðursborgurunum hreppsins en hinir þrír voru;
Finnur Finnsson, Ásgeir Torfason og Sveinn Gunnlaugsson.
Hjörtur Hjálmarsson var ágætlega hagorður og nýtti þá gáfu vel til skemmtunar græskulaust.
Af stökum hans er sennilega vísan um týndan og fundinn frægust:
Týndur fannst, en fundinn hvarf,
Að fundnum týndur leita þarf,
en týndist þá og fundinn fer
að finna þann sem týndur er.
Síðustu árin dvaldi Hjörtur á elliheimilinu Barmahlíð á Reykhólum og lést þar 19. nóvember 1993.
|
||
Skráð af Menningar-Bakki.
![]() |
Sölvi ÁR 150 í Stykkishólm
Siggeir Ingólfsson
og Sölvi ÁR 150 leggja á dögunum í langferð um landveg frá Eyrarbakka í Stykkishólm.
![]() |
||
. .
|
![]() |
Dagarnir hefjast á sundspretti
Helga Þorbergsdóttir, hjúkrunarstjóri,
sjúkraflutningamaður og skógarbóndi – 60 ára í gær
Helga Þorbergsdóttir er fædd 26. júlí 1959 á Landspítalanum. Hún flaug vikugömul með Birni Pálssyni flugstjóra á Katalínuflugbáti til Ísafjarðar og síðan um Óshlíð heim til Bolungarvíkur. Ólst þar upp við opið haf, í faðmi vestfirskra fjalla og stórfjölskyldu, þar til fjölskyldan flutti í Kópavog þegar Helga var á þrettánda ári. Bernskuárin fyrir vestan einkenndust af frjálsræði, athafnasemi og gleði. Bolungarvík var sjávarþorp með öflugt atvinnulíf sem byggði á útgerð og fiskvinnslu og börnin urðu snemma virkir þátttakendur í samfélaginu. Það voru viðbrigði að flytja úr vestfirsku sjávarplássi í fjölmennið í Kópavogi en Helga undi sér þar vel og þroskaferill unglingsáranna var litaður af virkni og vináttu.
Helga lauk prófi í hjúkrunarfræðum frá Hjúkrunarskóla Íslands árið 1981 og fór í sérskipulagt nám í sömu fræðum í HÍ 1995. Hún lauk námi í heilsuhagfræði við endurmenntunardeild Háskóla Íslands 1991 og námi í starfstengdri heilbrigðis- og lífsiðfræði á meistarastigi við HÍ 2003-2007. Þá hefur hún sótt námskeið og námsstefnur tengd hjúkrun, stjórnun, opinberri stjórnsýslu og siðfræði.
Helga hefur kennararéttindi í skyndihjálp og EMTAgráðu í sjúkraflutningum. Helga hóf starfsferil sinn sem hjúkrunarfræðingur á gjörgæsludeild Landakots. Síðan lá leiðin norður yfir heiðar og starfaði Helga þar á geðdeild Fjórðungssjúkrahússins á Akureyri.
Árið 1985 réðu Helga og Sigurgeir eiginmaður hennar sig til starfa á Heilsugæslustöðina í Vík í Mýrdal og hefur þar verið þeirra helsti starfs- og lífsvettvangur síðan. Auk þess að gegna starfi hjúkrunarstjóra í Vík er Helga sjúkraflutningamaður við Heilbrigðisstofnun Suðurlands, þá er hún ásamt Sigurgeiri skógarbóndi í Helludal í Bláskógabyggð.
Helga hefur í gegnum tíðina tekið virkan þátt í fjölbreyttum samfélagsstörfum. Hún hefur setið í mörgum nefndum Mýrdalshrepps, meðal annars gegnt formennsku í félags- og barnaverndarnefnd, setið í atvinnumálanefnd, byggingarnefnd dvalar-og hjúkrunarheimilis, Héraðsnefnd V-Skaftafellssýslu og Almannavarnanefnd Mýrdalshrepps. Hún var í hreppsnefnd Mýrdalshrepps á árunum 1994-2002, varaoddviti fyrra kjörtímabilið og oddviti það síðara. Helga sat um árabil í stjórn Fjölbrautaskóla Suðurlands, Svæðisráði um málefni fatlaðra á Suðurlandi, og hefur setið í ráðgefandi nefndum á vegum ráðuneytis og landlæknis. Helga sat í stjórn heilbrigðisnefndar Sjálfstæðisflokksins, var í miðstjórn flokksins og var varaþingmaður í Suðurkjördæmi 2003- 2007. Helga hefur um árabil verið varamaður í vísindasiðanefnd og hún situr í stjórn Háskólafélags Suðurlands og hefur verið ritari frá stofnun þess félags sem hefur það að markmiði að „auka búsetugæði og styrkja efnahag á Suðurlandi með uppbyggingu þekkingarsamfélags.“
Um helstu áhugamál segir Helga að til að starfa í áratugi í heilbrigðisþjónustu í einmenningshéraði, stöðugt með bakvaktasímann í vasanum, þurfi mikinn áhuga á þeim viðfangsefnum sem sinna þarf. Eins og sjá má á ferlinum beinist áhugi Helgu að samfélagsmálum í víðum skilningi.
Flestir dagar ársins hefjast á sundspretti og hún hefur mikið yndi af göngum og útiveru. Eitt af mörgu góðu sem Sigurgeir hefur fært henni er að hennar sögn áhugi á skógrækt, yndisstundir við þá iðju eru „magnaðar“. „Samhent stækkandi fjölskylda og samvera með fólkinu mínu er það besta sem ég veit,“ segir Helga.
Fjölskylda
Eiginmaður Helgu er sem segir Sigurgeir Már Jensson, læknir og skógarbóndi, f. 7. október 1953. Hann er sonur hjónanna Jens Jónssonar málarameistara, f. 29. september 1927, d. 10. júlí 2012, og Margrétar Óskarsdóttur matráðs, f. 26. maí 1933, d. 2. febrúar 2015. Þau bjuggu í Reykjavík.
Börn Helgu eru:
1) Harpa Elín Haraldsdóttir, f. 28. janúar 1980, með BA í mannfræði, MA í alþjóðastjórnmálum, verkefnastjóri hjá Nisum Chile. Maki hennar er Pablo Carcamo verkfræðingur, sonur þeirra er a) León Ingi f. 2015, þau eru búsett í Chile. Faðir Hörpu er Haraldur Ingi Haraldsson, f. 7. nóvember 1955, myndlistarmaður, búsettur á Akureyri.
2) Þorbergur Atli Sigurgeirsson, f. 16. júlí 1983, lífeindafræðingur að ljúka námi í klínískri bíómekaník. Kona hans er Svanlaug Árnadóttir, f. 21. apríl 1981, óperusöngkona á síðasta ári í læknanámi. Þau eru búsett í Danmörku og börn þeirra eru a) Skarphéðinn Árni, f. 2005, b) Brynjólfur Már, f. 2010, c) Ingveldur Líf, f. 2014, og d) Ásgerður Margrét, f. 2017.
3) Margrét Lilja Sigurgeirsdóttir, f. 5. mars 1987, hjúkrunarfræðingur, ráðgjafi hjá Þjónustu- og þekkingarmiðstöð fyrir blinda og sjónskerta. Hennar maður er Jóhann Fannar Guðjónsson, bifvélavirkjameistari og lögmaður, þau eru búsett í Reykjavík. Þeirra börn eru a) Lilja Dögg Jóhannsdóttir, f. 2004, móðir hennar er Hrönn Brandsdóttir, b) Sigurgeir Máni Jóhannsson, f. 2010, c) Þorkell Skorri Jóhannsson, f. 2014, og d) Katrín Björk Jóhannsdóttir, f. 2018.
4) Ingveldur Anna Sigurgeirsdóttir, f. 16. apríl 1992, viðskiptafræðingur í MA-námi, unnusti hennar er Jón Rúnar Sveinbjörnsson vélaverkfræðingur, þau eru búsett í Reykjavík og Kaupmannahöfn.
Bræður Helgu eru;
1) drengur, fæddur 13. janúar 1956, dáinn sama dag,
2) Kristján Ásgeir Þorbergsson lögmaður, f. 30. mars 1957, búsettur í Reykjavík,
3) Sigurbjörn Ársæll Þorbergsson lögmaður, f. 28. desember 1964, búsettur í Kópavogi, 4) Þorgils Hlynur Þorbergsson guðfræðingur, f. 1971, búsettur í Reykjavík.
Helga er dóttir hjónanna Þorbergs Kristjánssonar, sóknarprests í Bolungarvík og síðar í Kópavogi, f. 4. apríl 1925, d. 28. september 1996, og Elínar Þorgilsdóttur húsmóður, f. 24. janúar 1932, d. 26. apríl 1999.
![]() |
![]() |
Morgunblaðið.
Skráð af Menningar-Bakki
![]() |
Trausti Friðbertsson (1917 - 2002).
|
Trausti Friðbertsson fæddist á Suðureyri við Súgandafjörð 26. júlí 1917.
Trausti kvæntist 13. júní 1942 Ragnheiði Láru Sigurðardóttur, f. í Reykjavík 13. júlí 1921, dóttir hjónanna Lovísu Árnadóttur og Sigurðar E. Ingimundarsonar. Ragnheiður lést 29. desember 1984.
Trausti vann á uppvaxtarárum sínum þau störf er til féllu í þeirra tíma íslensku sjávarþorpi, bæði til sjós og lands. Hann lauk prófi frá Samvinnuskólanum árið 1940 og hóf fljótlega eftir það að starfa við verslun og annan rekstur sem varð síðan hans lífsstarf. Fyrstu búskaparár sín bjuggu þau Ragnheiður á Suðureyri en fluttu síðan til Ísafjarðar. Hann hóf störf við verslun J.S. Edwald og Shell-umboðið á Ísafirði árið 1945 og starfaði þar til ársins 1948 er hann var ráðinn kaupfélagsstjóri við Kaupfélag Önfirðinga á Flateyri.
Trausti var kaupfélagsstjóri á Flateyri í nær 28 ár eða þar til hann lét af störfum vorið 1976. Ásamt með starfi kaupfélagsstjóra gegndi Trausti starfi framkvæmdastjóra Hjallaness hf., sem var útgerðarfélag að stórum hluta í eigu Kaupfélags Önfirðinga, frá og með árinu 1960. Þá féll einnig undir hans stjórn rekstur fiskverkunar, sláturhúss o.fl. sem þá var á vegum Kaupfélags Önfirðinga.
Árið 1976 fluttust þau Ragnheiður búferlum til Reykjavíkur þar sem þau bjuggu á Kleppsvegi 16. Eftir flutninginn suður tók Trausti við starfi skrifstofustjóra hjá Gúmmívinnustofunni hf. þar sem hann starfaði allt til vorsins 1995 er hann lét af störfum tæplega 78 ára gamall.
Á Flateyri tók hann þátt í félagsmálum og sinnti nefndastörfum á vegum sveitarfélagsins. Hann sinnti einnig félagsstörfum innan Sambands ísl. samvinnufélaga og vann að ýmsu er laut að framförum og úrbótum innan samtaka fiskframleiðenda og útvegsmanna á Vestfjörðum.
Árið 1990 festi hann kaup á íbúð í nýbyggingu fyrir eldri borgara í Hraunbæ 103 þar sem hann bjó síðan. Trausti sat í stjórn húsfélagsins í Hraunbæ 103 og annaðist fjárreiður þess til hinsta dags.
Börn Trausta og Ragnheiðar:
1) drengur er fæddist andvana árið 1942;
2) Gylfi, f. 19. nóv. 1943,
3) Sunneva, f. 2. feb. 1947,
4) Ragnar Magnús, f. 25. des. 1948,
5) Friðbert, f. 4. okt. 1954.
Trausti Friðbertsson lést á Landspítalanum 3. apríl 2002.
Skráð af Menningar-Bakki.
|
||
Við Hraunteig á Eyrarbakka fyrir framkvæmdir. Ljósm.: Björn Ingi Bjarnason.
|
Sveitarfélagið Árborg hefur samið við Gröfuþjónustu Steins ehf. um frágang og malbikun á göngustígum í Árborg og er verktakinn þegar byrjaður á verkinu. Í samstarfi við Vegagerðina er um að ræða malbikun á göngustíg milli Eyrarbakka og Stokkseyrar og malbikun fyrsta áfanga á stíg meðfram Eyrarbakkavegi (Suðurhólar – Víkurheiði (gámasvæðisvegur). Vegagerðin greiðir helming á móti sveitarfélaginu í þessum hluta framkvæmdanna.
Því til viðbótar er verið að ganga frá tveimur stígum sem alfarið eru á höndum sveitarfélagsins.
Í fyrsta lagi er um að ræða malbikun á Hraunteigsstíg á Eyrarbakka, sem liggur frá Barnaskólanum á Eyrarbakka og að Litla-Hrauni,
en auk þess jarðvegsskipti á stíg mill Fosslands og Selfossbæja, frá Þóristúni.
Malbikun á að ljúka fyrir 15. september og verkinu öllu fyrir 15. október 2019.
Af www.arborg.is
![]() |
||
Við upphaf framkvæmda við Hraunteig þann 18. júlí 2019.
Skráð af Menningar-Bakki. |
|
||
Á fyrri hluta ársins 2016 ákvað bæjarstjórn Sveitarfélagsins Árborgar að vinna að því að stór hluti þéttbýlisins á Eyrarbakka yrði afmarkaður sem sérstakt verndarsvæði, samkvæmt lögum um verndarsvæði í byggð nr. 87/2015.
Í stýrihóp fyrir verkefnið Eyrarbakki – verndarsvæði í byggð voru skipuð Ásta Stefánsdóttir bæjarstjóri, Bárður Guðmundsson, skipulags- og byggingarfulltrúi, og Svanhildur Gunnlaugsdóttir og Oddur Hermannsson, landslagsarkitektar hjá Landform ehf. – allt valinkunnir íbúar á Selfossi og valdir vegna starfa sinna til að stýra verkefninu. Veittur var styrkur til verkefnisins úr húsafriðunarsjóði að fjárhæð 8,6 m.kr. en kostnaður var áætlaður um 15 m.kr.
Haustið 2017 voru haldnir tveir íbúafundir á Eyrarbakka til þess að kynna stöðu verkefnisins – annar að kvöldi til og hinn stuttu síðar um miðjan dag í miðri viku. Töluverð vinna hefur verið lögð í verkefnið og sveitarfélagið borið af því kostnað. Styrkurinn úr húsfriðunarsjóði hefur þó ekki verið sóttur.
Nú þremur árum seinna er verkefninu enn ekki lokið. Af því tilefni tók hverfisráð Eyrarbakka málið til umfjöllunar á fundi sínum í júní sl. Þar var upplýst að helstu ástæður þess að dregist hefur að ljúka verkefninu er umfang þess, en áætlað er að verndarsvæðið nái frá Einarshafnarhverfi í vestri að Háeyrarvallahverfi í austurhluta Eyrarbakka. Meta þarf varðveislugildi margra húsa á þessu svæði og fornleifaskráning er yfirgripsmikil að mati sérfræðinga vegna fjölda minja á Eyrarbakka.
Hverfisráðið ályktaði á fundi sínum um verkefnið og skoraði á bæjarstjórn Sveitarfélagsins Árborgar að sjá til þess að því verði lokið sem fyrst. Ályktun hverfisráðsins er svohljóðandi í heild sinni:
„Hverfisráð Eyrarbakka hefur fjallað um verkefnið „Eyrarbakki – verndarsvæði í byggð“ og leggur áherslu á mikilvægi verkefnisins fyrir vernd og varðveislu þeirrar götumyndar sem tekist hefur að varðveita á Eyrarbakka frá síðari hluta 19. aldar og fyrri hluta 20. aldar. Ekki þarf að eyða mörgum orðum að því, hve mikla þýðingu byggðin á Eyrarbakka getur haft í markaðssetningu sveitarfélagsins sem áfangastaðar ferðamanna. Þekkt er erlendis frá, að friðuð hverfi og verndarsvæði geta verið mikið aðdráttarafl fyrir ferðamenn.
Hverfisráðið telur mikilvægt að bæjarstjórn Sveitarfélagsins Árborgar sýni í verki hver stefna hennar er í málefnum Eyrarbakka og gömlu byggðarinnar þar, ekki síst í ljósi þess að nú eru að hefjast framkvæmdir við nýjan miðbæ á Selfossi, sem munu kosta mikla fjármuni, og á að verða einhvers konar eftirlíking af gamalli byggð. Götumyndin á Eyrarbakka er einstök og mikilvægt að hún verði vernduð sem ein heild, þótt vernd einstakra bygginga skipti einnig máli. Ekki er síður mikilsvert að gætt sé vel að því, hvort og hvernig byggt verður á auðum lóðum innan væntanlegs verndarsvæðis.
Bæjarstjórnin hefur einstakt tækifæri í höndunum til þess að staðfesta menningarsögulegt gildi gömlu byggðarinnar á Eyrarbakka fyrir Sveitarfélagið Árborg, og reyndar landið í heild, og stuðla þannig að frekari þróun og uppbyggingu á þjónustu við ferðamenn í sveitarfélaginu.
Ljóst er að verkefnið um verndarsvæði í byggð hefur þegar aukið styrkveitingar úr húsafriðunarsjóði til einstaklinga sem eiga húseignir á Eyrarbakka, og eru friðaðar eða þykja varðveisluverðar. Mikilvægt er að verkefninu verði lokið, svo sú þróun haldi áfram.
Hverfisráð Eyrarbakka hvetur bæjarstjórn til þess að gera gangskör að því að verkefninu „Eyrarbakki – Verndarsvæði í byggð“ verði lokið sem allra fyrst og tillaga þar að lútandi verði send Minjastofnun Íslands til afgreiðslu í kjölfarið.“
Bæjarráð Sveitarfélagsins Árborgar hefur fjallað um ályktun hverfisráðsins og tekur undir með því í bókun sinni um mikilvægi þess að verkefninu um verndarsvæði í byggð á Eyrarbakka verði lokið. Jafnframt segir í bókun bæjarráðs: „Bæjarráð tekur undir með hverfisráðinu að bæjaryfirvöld hafa einstakt tækifæri í höndunum til að staðfesta menningarsögulegt gildi gömlu byggðarinnar á Eyrarbakka.“
Vonir eru því bundnar við það, að á næstunni verði þessu mikilvæga verkefni lokið, og tillaga um verndarsvæði í byggð á Eyrarbakka verði send mennta- og menningarmálaráðherra fyrr en síðar til staðfestingar. Eigendur friðaðra og varðveisluverðra húsa á Eyrarbakka, sem af miklum metnaði hafa lagt sitt af mörkum til varðveislu á menningararfinum, eiga það inni hjá sveitarfélaginu.
Það er sveitarfélaginu jafnframt til framdráttar, að hinni sögulegu byggð á Eyrarbakka verði lyft á þann stall sem henni sæmir.
Magnús Karel Hannesson,
íbúi á Eyrarbakka og formaður hverfisráðs
|
||||
Dagskráin - héraðsfréttablað á Suðurlandi - 17. júlí 2019.
Skráð af Menningar-Bakki.
![]() |
Séra Baldur Kristjánsson í Strandarkirkju í Selvogi 8. júní 2014. Ljósm.: BIB |
Baldur Benedikt Ermenrekur Kristjánsson fæddist 22. júlí 1949 í Reykjavík. „Ég bætti við nöfnum afa minna í nafn mitt fyrir nokkrum árum, einkum til að halda við Ermenreksnafninu.“ Hann ólst upp í Hlíðunum, var í sveit á sumrin vestur í Saurbæ á Stóra-Múla og Litla-Múla og tvö sumur norður í Hrútafirði hjá Eiríki og Sigríði á Bálkastöðum.
Baldur varð stúdent frá Menntaskólanum á Laugarvatni 1970, lauk BA í almennri þjóðfélagsfræði frá HÍ 1975, cand.theol. frá HÍ 1984, hóf framhaldsnám í guðfræði og siðfræði við Harvard University 1989 og lauk Th. M. (Theologiae Magistri) þaðan 1991. Hann tók leiðsögumannspróf frá Endurmenntun HÍ 2006.
Baldur var nokkur sumur í símavinnuflokki Kjartans Sveinssonar, einkum á Vesturlandi, og var í vegalögreglunni tvö sumur. Hann vann hjá Þróunarstofnun Reykjavíkur 1983-1985, í landbúnaðarráðuneytinu 1975-1976, var félagsmála- og blaðafulltrúi BSRB 1976-1980 og vann jafnframt við dagskrárgerð hjá Ríkisútvarpinu og blaðamaður og dálkahöfundur hjá Tímanum og síðar NT 1982-1985. Baldur var vígður sem prestur 11. júní 1984. Hann var prestur Óháða safnaðarins 1984-1985, sóknarprestur í Bjarnarnesprestakalli með aðsetur á Höfn 1985-1995, biskupsritari 1995-1997 og sóknarprestur í Þorláksprestakalli 1998-2019. Önnur störf: Baldur var garðprófastur á Gamla garði 1973-1975, stundakennari við Heppuskóla 1985-1987 og síðar við Grunnskólann í Þorlákshöfn, stundakennari við guðfræðideild HÍ 1994-1995, ritstjóri Eystra-Horns á Höfn 1985-1988 og blaðamaður á Sunnlenska fréttablaðinu 1999-2003.
Afmælisbarnið sat í stjórn Æskulýðssambands Íslands 1972-1974, var fulltrúi stúdenta í háskólaráði 1973-1975 og sat í stúdentaráði sama tíma. Hann var í stjórn knattspyrnudeildar Fram 1981-1982, formaður Bridgefélags Reykjavíkur 1978-1979, var í stjórn Þroskahjálpar 1982-1984, í framkvæmdanefnd um málefni fatlaðra 1982-1984, í stjórn Prestafélags Íslands 1990-1996, í skólanefnd á Höfn 1994-1995, formaður stjórnar Heilsugæslunnar í Þorlákshöfn 1999-2003. Hann sat í bæjarstjórn sveitarfélagsins Ölfuss 2002-2006, í þjóðmálanefnd þjóðkirkjunnar 1994-2000 og aftur 2009-2012. Var óbreyttur félagi í ,,Feitir í formi“ í Þorlákshöfn, forseti Kiwanisklúbbsins Ölvers í eitt ár. Hann va kjörinn til setu á kirkjuþingi 2009 til 2014, fulltrúi íslensku þjóðkirkjunnar í samráðshópi 12 kirkna í jafnmörgum löndum um þróun Porvoo-sáttmálans 1997-2000. Hann var tilnefndur af íslenskum stjórnvöldum í nefnd Evrópuráðsins European Commission against Racism and Intolerance 1997-2017 og var varaforseti nefndarinnar um sex ára skeið. Baldur ferðaðist sem slíkur til 14 Evrópulanda og vann að skýrslum um ástand mála m.t.t. löggjafar og almennra viðhorfa stjórnvalda og almennings. Á síðari tímum kannaði nefndin einnig stöðu LGTB fólks. Hann vann að skýrslugerð fyrir önnur alþjóðasamtök og var formaður einnar nefndar hér heima í félagsráðherratíð Árna Magnússonar sem skilaði framförum í löggjöf fyrir aðflutta. Í seinni tíð hefur Baldur verið ritari stjórnar Heilaheilla og gert eitthvað af því að sækja ráðstefnur á þeirra vegum.
„Eins og sjá má hef ég haft gaman af félagsmálum og verið nokkuð mannblendinn. Fyrir utan prestskapinn hefur mest orka farið í störf á vegum ECRÍ.“ Baldur er liðtækur bridsspilari og hefur oft átt hesta án þess að telja sig hestamann.
„Nú um leið og ég verð pastor emeritus er ég fluttur austur á Svínafell í Öræfum þar sem fjölskyldan á ágætt hús og stunda þar þjónustu við ferðamenn. Ég leigi ferðamönnum íbúð og skipti á rúmum, skúra og moppa og geri við klósett og spjalla við þá svo eitthvað sé nefnt.“
Árið 2013 fékk Baldur heilablæðingu, þ.e. blóðflæði til heilans stöðvaðist um stund. „Ég slapp að mestu við langtímaskaða nema ég varð málstirðari en áður og fauk þar leiðsögumannsdraumurinn út um gluggann. Ég hélt þó mínu striki í prestskap og kann fólki í Þorlákshöfn bestu þakkir fyrir stuðning og þolinmæði en fyrst í stað vissi það varla hvað prestur var að tala um eða lesa svo rammt kvað að málstolinu sem hefur mikið lagast í tímans rás þökk sé gegndarlausum æfingum og söngtímum svo ekki sé talað um fyrirbænum. Eitt það er ég setti mér var að mæta aldrei öðruvísi á fund en að taka til máls. Var það ærið skrautlegt í fyrstu en hefur lagast merkilega mikið. Þá fór ég að lesa upphátt skipulega fyrir gamalt fólk og ungt.
Málstol af völdum heilablæðinga og heilaáfalla hvers konar er mjög falinn sjúkdómur í heiminum. Flestir bara þagna og málið er dautt. Það þarf að hvetja fólk til dáða og gera því auðvelt um vik að sækja endurhæfingu. Ég var svo heppinn að kringumstæður mínar voru góðar og fólkið umhverfis hvetjandi. Heilinn lét að öðru leyti eins og ekkert hefði skeð.
Kunnur spíritisti sagðist dauður í gegnum annan liggja í blómabrekku en sjá jörðina í fjarska. Nú er ég í lifanda lífi kominn í blómabrekkuna. Allavega litblóm vaxa fyrir utan gluggann minn og þegar ég teygi út höndina fyllist hún af flugum. Samkvæmt þessari sýn verður ekki svo ýkja mikil breyting á þegar ég geispa golunni.
Hvað ætla ég að gera á afmælisdaginn? Ég á von á því að einhverjir nágrannar í Svínafelli líti inn í vöfflukaffi ef dagsins önn leyfir þeim að líta upp. Annars ætla ég að bjóða afkomendum mínum og þeirra fylgifiskum í mat einhvern tímann í haust þegar vel stendur á.“
Eiginkona Baldurs er Svafa Sigurðardóttir, f. 22.1. 1966, dýralæknir. Foreldrar hennar voru hjónin Sigurður Ingvarsson, eldsmiður í Reykjavík, f. 12.10. 1909, d. 7.4. 2001, og Guðrún Bjarnadóttir húsfreyja, f. 16.8. 1931, d. 15.11. 1989. Fyrri makar Baldurs eru Jóhanna S. Sigþórsdóttir, f. 10.8. 1949, blaðamaður, og Halldóra Gunnarsdóttir, f. 2.6. 1959, verkefnisstjóri hjá Reykjavíkurborg.
Barnsmóðir er Jónína Guðrún Garðarsdóttir f. 1. okt 1949, kennari í Reykjavík.
Börn Baldurs:
1) Helga Jensína (ættleidd Svavarsdóttir), f. 31.10. 1973, skólastjóri í Borgarfirði. Maki: Hallgrímur Sveinn Sveinsson tölvunarfæðingur. Börn: Guðrún Karítas, Sveinn Svavar og Kristján Karl;
2) Kristján, f. 24.5. 1974, lögfræðingur og löggiltur fasteignasali. Maki: Hrafnhildur Soffía Hrafnsdóttir umhverfisskipulagsfræðingur. Barn þeirra: Agla, f. 29.8. 2017;
3) Mjöll, f. 7.1. 1979, d. 18.3. 1989;
4) Bergþóra, f. 2.2. 1990, hagfræðingur hjá Íslandsbanka. Maki Árni Gíslason sérfræðingur hjá dómsmálaráðuneytinu;
5) Rúnar, f. 8.4. 2002, nemi í FSS;
6) Svanlaug Halla, f. 30.5. 2004, grunnskólanemi.
Systkini Baldurs eru Ólöf, f. 4.11. 1951, lífeindafræðingur, Benedikt Sigurður, f. 6.1. 1955, bílstjóri og leiðsögumaður, og Ársæll, f. 5.10. 1958, læknir, öll búsett á höfuðborgarsvæðinu.
Foreldrar Baldurs voru hjónin Kristján Benediktsson, kennari og borgarfulltrúi, f. 12.1. 1923, d. 1.10. 2015, og Svanlaug Ermenreksdóttir, kennari og húsmóðir, f. 5.9. 1925, d. 16.3. 2010. Þau bjuggu í Eikjuvogi 4 í Reykjavík.
Morgunblaðið mánudagurinn 22. júlí 2019.
![]() |
||
. .
|
Skráð af Menningar-Bakki.
![]() |
Baldur Vilhelmsson (1929 - 2014). |
Merkir Íslendingar - Baldur Vilhelmsson
Baldur Vilhelmsson var fæddur á Hofsósi 22. júlí 1929, sonur þeirra Vilhelms Erlendssonar símstöðvarstjóra og Hallfríðar Pálmadóttur konu hans.
Baldur lauk stúdentsprófi frá MA árið 1950. Í framhaldi af því innritaðist hann til náms við guðfræðideild Háskóla Íslands og lauk þaðan cand. theol. prófi árið 1956. Sama ár tók hann við embætti sóknarprests í Vatnsfirði og gegndi því til starfsloka árið 1999. Var til sama tíma prófastur í Ísafjarðarprófastdæmi, embætti sem hann gegndi frá 1988.
Jafnhliða prestþjónustu og búskap sinnti sr. Baldur margvíslegum öðrum störfum. Var lengi kennari við Héraðsskólann að Reykjanesi og skólastjóri um hríð. Sinnti jafnframt félags- og trúnaðarstörfum í heimasveit sinni og í þágu Vestfirðinga.
Þá skrifaði Baldur talsvert í blöð og tímarit og lét að sér kveða á opinberum vettvangi.
Var frásagnargáfa hans og orðkynngi rómuð.
Kona Baldurs var Ólafía Salvarsdóttir, sem lést í júlí 2014.
Þau eignuðust fimm börn;
Hallfríði, Ragnheiði, Þorvald, Stefán og Guðbrand.
Fyrir átti Ólafía dótturina Evlalíu Sigríði Kristjánsdóttur.
Séra Baldur Vilhelmsson, fv. sóknarprestur í Vatnsfirði við Ísafjarðardjúp, lést 26. nóvember 2014 á hjúkrunarheimilinu Grund í Reykjavík, 85 ára að aldri.
![]() |
Baldur Vilhelmsson (1929 - 2014).
Skráð af Menningar-Bakki.
© 2021 123.is | Nýskrá 123.is síðu | Stjórnkerfi 123.is