Jón Thoroddsen (1818 - 1868).

Merkir Íslendingar - Jón Thoroddsen

Jón Thorodd­sen fædd­ist á Reyk­hól­um í Reyk­hóla­sveit fyr­ir 200 árum.

Hann var son­ur Þórðar Þórodds­son­ar, bónda og beyk­is á Reyk­hól­um og ætt­föður Thorodd­senætt­ar, og Þóreyj­ar Gunn­laugs­dótt­ur.

Eig­in­kona Jóns var Krist­ín Ó. Þor­valds­dótt­ir, f. Sívertsen. Með elju­semi kom hún son­um sín­um til mennta eft­ir lát Jóns sem skildi eft­ir sig skuldugt dán­ar­bú.

Syn­irn­ir voru Þor­vald­ur, einn virt­asti nátt­úru­fræðing­ur Íslend­inga; Þórður, lækn­ir og alþm, faðir Em­ils tón­skálds; Skúli, sýslumaður, rit­stjóri og alþm., en meðal barna hans var Unn­ur, móðir Skúla Hall­dórs­son­ar tón­skálds; Guðmund­ur lækna­pró­fess­or, Krist­ín yf­ir­hjúkr­un­ar­kona; Katrín, yf­ir­lækn­ir og alþm., Bolli borg­ar­verk­fræðing­ur og Sig­urður, verk­fræðing­ur og alþm., afi Katrín­ar Jak­obs­dótt­ur for­sæt­is­ráðherra, og loks Sig­urður, lands­verk­fræðing­ur og yfir­kenn­ari MR, faðir Gunn­ars for­sæt­is­ráðherra.

Jón lauk stúd­ents­prófi frá Bessastaðaskóla 1840, laga­prófi frá Hafn­ar­há­skóla 1854, og var sjálf­boðaliði í Slés­vík­ur­stríðinu 1848. Hann varð sýslumaður Barðastrand­ar­sýslu 1850 og bjó þá lengst af í Haga á Barðaströnd, og sýslumaður Borg­ar­fjarðar­sýslu og bjó á Lei­rá frá 1863 til dauðadags.

Sum kvæða Jóns hafa lifað með þjóðinni, s.s. Hlíðin mín fríða, Vor­vísa (Vorið er komið og grund­irn­ar gróa) og ætt­j­arðarljóðið Ísland (Ó, fög­ur er vor fóst­ur­jörð).

Hann á þó fyrst og fremst sess í bók­mennta­sög­unni fyr­ir fyrstu ís­lensku nú­tíma­skáld­sög­urn­ar, Pilt og stúlku, 1850, og Mann og konu sem kom út ókláruð eft­ir and­lát hans.

Thorodd­sen­ar hafa verið áber­andi á sviði stjórn­mála og í stjórn­sýslu­embætt­um, en í stjórn­mál­um hafa þeir nán­ast und­an­tekn­ing­ar­laust fylgt Sjálf­stæðis­flokki eða rót­tæk­um vinstri­mönn­um, enda blund­ar í þeim margræð, viðkvæm og stund­um breysk lista­manna­sál.

Jón lést 8. mars 1868.


Morgunblaðið 5. október 2018.

Skráð af Menningar-Staður.

Siggeir í sölvafjöru

Í gær. 3. október 2018.

Kæru vinir.

Það eur komin góð söl í hús. Hafið samband 8984240

Kveðja

Geiri

. .

Skráð af Menningar-Staður

Guðmundur Daníelsson (1910 - 1990).

Merkir Íslendingar - Guðmundur Daníelsson

Guðmund­ur Daní­els­son fædd­ist að Gutt­orms­haga í Holt­um 4. október 1910, son­ur Daní­els Daní­els­son­ar, bónda þar, og Guðrún­ar Sig­ríðar Guðmunds­dótt­ur hús­freyju.

Daní­el var son­ur Daní­els, bónda á Kaldár­holti á Rangár­völl­um Þor­steins­son­ar, og Guðrún­ar Sig­urðardótt­ur, bónda á Gadda­stöðum á Rangár­völl­um Guðbrands­son­ar, bróður Sæ­mund­ar, ætt­föður Lækj­ar­botna­ætt­ar þeirra Bubba og Hauks Mort­hens.

Eig­in­kona Guðmund­ar var Sig­ríður Ar­in­bjarn­ar­dótt­ir og eignuðust þau þrjú börn sem öll hafa stundað kennslu, Iðunni, Heimi og Arn­heiði.

Guðmund­ur var í Héraðsskól­an­um á Laug­ar­vatni, lauk kenn­ara­prófi 1934, og stundaði fram­halds­nám við Lær­er­höjsko­len í Kaup­manna­höfn 1948-49. Hann var skóla­stjóri á Suður­eyri 1938-43, kenndi á Eyr­ar­bakka 1943-44, skóla­stjóri þar 1945-68 og kenn­ari Gagn­fræðaskól­ans á Sel­fossi 1968-73.

Guðmund­ur stundaði ritstörf með kennslu og skóla­stjórn­un og síðan ein­göngu frá 1973.

Meðal skáld­sagna hans má nefna;

ræðurna í Grashaga, 1935; Á bökk­um Bolafljóts, I. og II. bindi, 1940; Blind­ings­leik, 1955; Húsið, 1963; Járn­blómið, 1972, og Vatnið, 1987. Hann samdi sögu­legu skáld­sög­urn­ar Son­ur minn, Sin­fjötli, 1961, og Bróðir minn, Húni, 1976, samdi smá­sög­ur, leik­rit, ljóð, ferðalýs­ing­ar, end­ur­minn­ing­ar og viðtals­bæk­ur, og naut heiðurs­launa lista­manna frá 1974.

Guðmund­ur var rit­stjóri Suður­lands 1953-73 og ná­inn vin­ur Ing­ólfs Jóns­son­ar á Hellu. Hann sat í hrepps­nefnd Sel­foss, í yfir­kjör­stjórn Suður­lands­kjör­dæm­is 1959-74, var formaður skóla­nefnd­ar Héraðsskól­ans á Laug­ar­vatni 1960-72, sat í hrepps­nefnd Sel­foss 1970-74, formaður stjórn­ar Héraðsbóka­safns Árnes­inga 1970-80, formaður Fé­lags ís­lenskra rit­höf­unda 1970-72 og sat í rit­höf­undaráði 1974-78.

Guðmund­ur lést 6. febrúar 1990.


Morgunblaðið fimmtudagurinn 4. október 2018.

 

Skráð af Menningar-Staður.

Bjarni Harðarson mun lesa úr bókinni í útgáfuhófinu.

Útgáfuhóf í Skálholti – Elín syngur

Bókaútgáfan Sæmundur boðar til útgáfuhófs í Skálholtsskóla laugardaginn 6. október klukkan 16 í tilefni af útgáfu bókarinnar „Í Gullhreppum“ eftir Bjarna Harðarson.

Elín Gunnlaugsdóttir, bóksali og tónskáld, syngur nokkur þjóðlög við gamlar vísur um enn eldri tíma. Höfundur les úr bókinni. Kaffi og kleinur í boði útgefanda. 

Í Gullhreppum  segir frá þjóðsagnapersónunni séra Þórði í Reykjadal og hinu mikla veldi Skálholtsstaðar á 18. öld. 

Sagan hefst í Kaupmannahöfn þar sem prestsefnið kemst í kærleika við okurlánara og verður síðar valdur að dauða hans. Þegar heim er komið opnar Reykjadalsprestur hús sín fyrir farandi lýð flækinga og nýtur góðs af á engjaslætti. Hann er sjálfur frábitinn allri vinnu en skoðar veröldina með kátlegu kæruleysi þess sem lætur hverjum degi nægja sína þjáningu. 

Inni fyrir berst Þórður við trúarlegar efasemdir og forboðnar kenndir sínar til karlmanna. Í kararlegu sinni í Skálholti dreymir hann um að sjá Skálholtsstað í logum en hefur hvorki vilja né nennu til að kveikja þá elda. 

Heimur samkynhneigðra, saumakerlingar drottningar, dreissugir skólapiltar, iðrandi syndarar og göldróttur staðarsmiður spila saman í lifandi og skemmtilegri frásögn. Íslandssagan og þjóð hennar birtist okkur með kröm sinni og skemmtan.

Í Gullhreppum  er sjálfstætt framhald bókarinnar  Í skugga drottins  sem hlaut afburða viðtökur lesenda.


Skráð af Menningar-Staður.

Halldór Kristjánsson (1910 - 2000)

Merkir Íslendingar - HALLDÓR KRISTJÁNSSON

Halldór Kristjánsson fæddist á Kirkjubóli í Bjarnardal í Önundarfirði þann 2. október 1910.

Foreldrar hans voru Kristján Guðjón Guðmundsson bóndi og Bessabe Halldórsdóttir.
 

Halldór lauk héraðsskólaprófi árið 1930 frá unglingaskóla á Núpi í Dýrafirði. Hann ólst upp á Kirkjubóli og gerðist þar bóndi.

Halldór starfaði sem blaðamaður við Tímann á árunum 1945-1952 en bjó þó áfram á Kirkjubóli.
 

Á árunum 1938-1945 var Halldór formaður Félags ungra framsóknarmanna í Vestur-Ísafjarðarsýslu og sat hann í miðstjórn Framsóknarflokksins frá árinu 1956.
 

Halldór átti sæti í stjórnarskrárnefnd 1945-1951 og í úthlutunarnefnd listamannalauna árið 1961. Hann gerðist yfirskoðunarmaður ríkisreikninga árið 1971. Hann var skipaður í Hrafnseyrarnefnd árið 1973. 

Halldór var varaþingmaður Framsóknarflokksins á Vestfjörðum og tók nokkrum sinnum sæti á Alþingi á árunum 1964-1974.
 

Halldór var ötull talsmaður gegn áfengi og öðrum vímuefnum. Hann var félagi í Góðtemplarareglunni og gegndi ýmsum trúnaðarstörfum á hennar vegum.
 

Árið 1973 settist Halldór að í Reykjavík ásamt konu sinni, Rebekku Eiríksdóttur. Þau hjónin ólu upp þrjú fósturbörn, Ósk Elínu Jóhannesdóttur, Sigríði Eyrúnu Guðjónsdóttur og Sævar Björn Gunnarsson.

Halldór lést 26. ágúst árið 2000 og Rebekka lést 28. janúar 1995.
 

Skráð af Menningar-Staður.

. .

Paul McCartney með tónleika í Winnipeg 28. sept. 2018

 

Paul McCartney og hljómsveit hans voru með magnaða tónleika í Winnipeg í Kanada föstudagskvöldið 28. september 2018.

Tónleikarnir fóru fram í troðfullri íshokkihöll Bell MTS Place  í miðborg Winnipeg eða nær því 14.000 manns.

Lagalisti tónleikanna voru þessi 39 lög frá öllum ferli Paul McCartney.

PAUL MCCARTNEY'S SET LIST

A Hard Day's Night  https://www.youtube.com/watch?v=kA13FNCsAWU

Hi, Hi, Hi

Can't Buy Me Love  https://www.youtube.com/watch?v=CLTU7pLb720

Letting Go https://www.youtube.com/watch?v=1m59zfx3000

Who Cares

Come On to Me   https://www.youtube.com/watch?v=Wsa2qZF_NU0

Let Me Roll It

I've Got a Feeling

Let 'Em In

My Valentine

Nineteen Hundred and Eighty-Five

Maybe I'm Amazed

I've Just Seen a Face

In Spite of All the Danger

From Me to You  https://www.youtube.com/watch?v=G2ZlnlfaWzI

Michelle

Love Me Do

Blackbird

Here Today

Queenie Eye

Lady Madonna  https://www.youtube.com/watch?v=ik-k3CVKIIw

FourFiveSeconds

Eleanor Rigby

Fuh You

Being for the Benefit of Mr. Kite!

Something

Ob-La-Di, Ob-La-Da  https://www.youtube.com/watch?v=Z-VgPLulG_A

Band on the Run

Back in the U.S.S.R.

Let It Be  https://www.youtube.com/watch?v=eyaJQrY0LDc

Live and Let Die  https://www.youtube.com/watch?v=0vneYN3zTUo

Hey Jude

Encore:

Yesterday  https://www.youtube.com/watch?v=49dudvv1vhY

I Saw Her Standing There  https://www.youtube.com/watch?v=JbppIxWbMJc

Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band (Reprise)

Helter Skelter

Golden Slumbers

Carry That Weight

The End

Meðal tónleikagesta voru tveir af vinum alþýðunnar af Eyrarbakka, feðgarnir Björn Ingi Bjarnason (t.h.) og Víðir Björnsson (t.v.).     Skráð af Menningar-Staður.

Paul McCartney og villiöndin

Eitt fyrsta lagið, sem ég man eftir að hafa heyrt í útvarpinu var Söngur villiandarinnar, sem Jakob Hafstein söng. Þetta lag er ákaflega sorglegt en textinn fjallar um andahjón sem verða fyrir kúlum veiðimanns. Það var spilað í tíma og ótíma í óskalagaþáttum á sjötta og sjöunda áratug síðustu aldar og sjálfsagt hafa einhverjir verið orðnir dauðleiðir á því, þótt platan hafi ekki verið brotin í beinni útsendingu eins og urðu örlög lagsins, Ég vild’ég væri hænuhanagrey.

Ég hef ekki leitt hugann að Söng villiandarinnar í mörg ár, en um helgina var ég í mesta sakleysi að hlusta á nýju plötuna hans Pauls McCartneys, Egypt Station, á tónlistarveitunni Spotify, fín plata. Síðasta lagið, Hunt you Down/Naked/C-link, er kaflaskipt, og í miðkaflanum sperrti ég skyndilega eyrun, því þar hljómaði laglínan úr villiöndinni! Ég segi ekki sannara orð, það lá við að ég heyrði Paul syngja: Í vor kom ég sunnan með sólskin í hjarta.

Getur hugsast, að Paul hafi einhverntímann heyrt villiöndina, sem mun víst vera sænsk að uppruna og „samp-lað“ hana á nýju plötunni sinni? Eða voru þetta bara viðbrögð undirmeðvitundar manns sem hlustaði yfir sig á lagið á sínum tíma?


Morgunblaðið þriðjudagurinn 25. september 2018.

Ljósvaki
Guðm. Sv. Hermannsson
 

Skráð af Menningar-Staður.

Bergur Jónsson af forsetaættum frá Hrafnseyri.

Merkir Íslendingar - Bergur Jónsson

Bergur fæddist í Reykjavík 24. september 1898. Foreldrar hans voru Jón Jensson háyfirdómari, og k.h., Sigríður Hjaltadóttir húsfreyja.
 

Jón var sonur Jens Sigurðssonar, rektors Lærða skólans í Reykjavík og fyrsta kennara við Barnaskólann á Eyrarbakka og Stokkseyri, elsta barnaskóla landsins, bróður Jóns Sigurðssonar forseta frá Hrafnseyri við Arnarfjörð. Móðir Jóns var Ólöf, dóttir Björns Gunnlaugssonar, stærðfræðings, stjörnufræðings og yfirkennara. Sigríður var dóttir Hjalta Ólafssonar Thorberg, bónda á Gunnsteinsstöðum í Langadal, bróður Bergs Thorberg landshöfðinga. Móðir Sigríðar var Guðrún Jóhannesdóttir húsfreyja.
 

Systir Bergs lögfræðings var Ólöf, móðir Jóhannesar Nordal seðlabankastjóra, föður Ólafar Nordal f.v. innanríkisráðherra.
 

Fyrri kona Bergs var Guðbjörg Lilja Jónsdóttir og eignuðust þau þrjú börn, Sigríði Þórdísi húsfreyju, móður Bergs S. Oliverssonar lögmanns, Jón deildarstjóra og Þóri tryggingastærðfræðing.
 

Seinni kona Bergs var Ólafía Valdimarsdóttir.
 

Bergur lauk stúdentsprófi 1919, embættisprófi í lögfræði frá HÍ 1923, öðlaðist hdl.-réttindi 1947 og hrl.-réttindi 1953. Hann var fulltrúi hjá lögreglustjóranum í Reykjavík 1923-27, sýslumaður í Barðastrandarsýslu 1927-28, var skipaður bæjarstjóri í Hafnarfirði og sýslumaður Gullbringu- og Kjósarsýslu 1935-45, var sakadómari í Reykjavík 1945-47 og starfrækti lögfræðiskrifstofu í Hafnarfirði og Reykjavík frá 1947 og til æviloka.
 

Bergur var alþingismaður Barðastrandarsýslu 1931-42, sat í milliþinganefnd í kjördæmaskipunarmálinu fræga 1931, var formaður lögfræðinganefndar um réttarfarslöggjöf 1934, átti sæti í milliþinganefnd til að rannsaka hag og rekstur togaraútgerðar 1938, var formaður og gjaldkeri Eyrarsparisjóðs á Patreksfirði, sat í miðstjórn Framsóknarflokksins frá 1934, sat í landskjörstjórn frá 1943 og til æviloka og í stjórn Dómarafélags Íslands 1941-47.
 

Bergur lést 18. október 1953.

Morgunblaðið - Merkir Íslendingar - Jónas Ragnarsson.

 

Skráð af Menningar-Staður.

Við Iðubrú að haustjafndægri ársins 2018.

23. september 2018 - Haustjafndægur

Jafndægur eru tvisvar á ári, um 20.-21. mars og 22.-23. september. Tímasetningin hnikast örlítið milli ára, eftir því hvernig stendur á hlaupári. Jafndægur miðast við að þá er sólin beint yfir miðbaug jarðar. Þessi atburður er á tilteknu augnabliki innan dagsins. Um haustjafndægur eru dagur og nótt álíka löng og styttist dagurinn um 6-7 mínútur á hverjum degi.

Stundum er sagt að á jafndægrum séu dagur og nótt jafnlöng, sem er nærri lagi, en þetta er ekki alveg svo einfalt. Í fyrsta lagi er bjart nokkru fyrir sólarupprás og eftir sólarlag, en jafnvel tíminn milli sólarupprásar og sólarlags er ekki nákvæmlega 12 klst. á jafndægrum.

Ástæða þessa fráviks er af tvennum toga. Í fyrsta lagi miðast sólarupprás og sólarlag ekki við augnablikið þegar sólmiðjuna ber við sjónbaug (láréttan sjóndeildarhring), heldur er miðað við fyrstu og síðustu geisla sólar, þ.e. efri rönd sólkringlunnar. Í öðru lagi veldur ljósbrot í lofthjúpi jarðar því að við getum séð í sólina þar til sólmiðjan er komin um 1,1° niður fyrir sjónbaug.

 

. .   Yfir Litla-Hrauni -höfuðsetri fangelsa á Íslandi- kl. 14:25 þann 23. september 2010. Skráð af Menningar-Staður.

„Ekki misskilja mig vitlaust!“

– Mismæli og ambögur-

Í þessari bráðsmellnu bók fara fjölmargir á kostum og „tala tæpitungulaust“.

Guðbjartur Jónsson, lengi Vagnstjóri á Flateyri, fullyrðir að „margt smátt geri eitt lítið“.  Lási kokkur hefur „vaðið fyrir ofan sig“. Heimir Már Pétursson segir grafalvarlegur á skjánum að „heilbrigðisráðherra hafi tekið ákvörðunina að höfðu samræði við lækna“. Hörður Magnússon staðhæfir það í knattspyrnulýsingu að það sé „heldur betur að færast kraftur í aukana“ og kollegi hans, Guðjón Guðmundsson, segir okkur frá kókópuffs-kynslóðinni sem „hefur ekki stigið hendi í kalt vatn“.

Athafnamaðurinn Eyþór í Lindu fullyrðir að „ekki séu allir peningar til fjár“. Jóhann Hlíðar Harðarson segir alþjóð það í gegnum Ríkisútvarpið að „ölvun og áfengi fari ekki saman“ og Ingófur Bjarni Sigfússon flytur frétt sem á „einkum við um vanfærar konur á barneignaraldri“.

Sigmundur Ernir Rúnarsson minnir á „ellefu fréttirnar sem hefjast stundvíslega klukkan 22:30“.  Gugga Reynis gistir á „Inniday Hall“. Sveinn Snorri Sighvatsson gefur hlustendum Bylgjunnar það heilræði að „hafa ljósin spennt og kveikt á beltunum“. Pétur Blöndal segir konurnar á aðalfundi Seðlabankans „fara minnkandi“ og Lalli Johns telur að það sé „víða slæmur sauður í misjöfnu fé“.

Ína af Ströndum vill vera „dauð fluga á vegg“. Markús Þórhallsson biður sjálfstæðisfólk að kjósa Röggu Gísla og Inga á Eyri segir hraðbát sonar síns vera með „utanlandsmótor“.

Svo er það drottning mismælanna, Vigdís Hauksdóttir, sem vill leiðrétta „rangsannindi“ Steingríms Joð og ætlar ekki að „stinga höfðinu í steininn“.

Leiðbeinandi verð: 3.280-.


Bókaútgáfan Hólar

 

Skráð af Menningar-Staður.