Einar Benediktsson - skáld og athafnamaður.

Einar var fæddur 31. október 1864 á Elliðavatni í Gullbringusýslu, 

Merkir Íslendingar - Einar Benediktsson

21. janúar 1940 - Þennan dag fyrir 79 árum lést skáldið Einar Benediktsson á heimili sínu í Herdísarvík, þá 75 ára að aldri.

Faðir Einars var Benedikt Sveinsson, alþingismaður og sýslumaður, og móðir hans hét Katrín Einarsdóttir og var húsmóðir. Einar gekk í Lærða skólann í Reykjavík þar sem hann útskrifaðist árið 1884. Því næst nam hann lögfræði og útskrifaðist úr Hafnarháskóla 1892.

Einar var athafnasamur maður alla tíð. Stofnaði fyrsta dagblað Íslands, Dagskrá, árið 1896, sem studdi Heimastjórnarflokkinn. Hann átti þátt í að koma á laggirnar fyrstu loftskeytastöð landsins árið 1906 og stofnaði ásamt öðrum Fossafélagið Títan 1914 til athugunar á því hvort arðbært væri að byggja virkjanir við Þjórsá. Ekkert varð úr þeim fyrirætlunum fyrr en um hálfri öld seinna þegar Búrfellsvirkjun var byggð.

Á árunum 1907-21 ferðaðist Einar mikið erlendis, meðal annars til Noregs, Skotlands og Danmerkur auk þess að eyða sjö árum í London. Hann sneri endanlega aftur heim til Íslands árið 1921 og bjó í Reykjavík næstu árin, þó svo að hann hafi oft verið langdvölum erlendis, meðal annars í Þýskalandi, á Spáni og í Norður-Afríku. Þá lét hann fara fram rannsóknir á námum í Miðdal, til þess að skoða möguleikana á málmvinnslu og sementsframleiðslu. Síðustu átta árum ævi sinnar eyddi Einar í Herdísarvík í Selvogi í Árnessýslu. Hann dó þar 1940, og var grafinn í heiðursgrafreit á Þingvöllum.

Skráð af Menningar-Staður.

Jakob Jónsson (1904 - 1989).

Merkir Íslendingar - Dr. Jakob Jónsson

Sr. Hans Jakob Jóns­son, prest­ur í Hall­gríms­kirkju, fædd­ist á Hofi í Álftaf­irði 20. janúar 1904.

For­eldr­ar hans voru Jón Finns­son, prest­ur á Hofi í Álftaf­irði og Djúpa­vogi, og Sig­ríður Hans­ína Hans­dótt­ir Beck hús­freyja. 
 

Bróðir Jak­obs var Ey­steinn Jóns­son, alþing­ismaður, ráðherra og formaður Fram­sókn­ar­flokks­ins.
 

Kona sr. Jak­obs var Þóra Ein­ars­dótt­ir hús­freyja. Börn þeirra: Guðrún Sig­ríður, hjúkr­un­ar­fræðing­ur og Írans­fræðing­ur; Svava, rit­höf­und­ur og alþing­ismaður.; Jök­ull, eitt helsta leik­rita­skáld þjóðar­inn­ar á síðustu öld: dr. Þór, fyrr­ver­andi veður­fræðing­ur á Veður­stofu Íslands, og Jón Ein­ar héraðsdóms­lögmaður.
 

Sr. Jakob varð stúd­ent frá MR 1924, lauk embætt­is­prófi í guðfræði við Há­skóla Íslands 1928, var við fram­halds­nám í sál­fræði við Winnipeg-há­skóla 1934-35, stundaði nám í kenni­mann­legri guðfræði og nýja­testa­ment­is­fræðum við Há­skól­ann í Lundi 1959-60 og lauk lísentí­ats­prófi í guðfræði við há­skól­ann í Lundi 1961 og varði doktors­rit­gerð við Há­skóla Íslands 1965.

Sr. Jakob var aðstoðarprest­ur hjá föður sín­um á Djúpa­vogi 1928, sókn­ar­prest­ur í Norðfjarðarprestakalli 1929-35, prest­ur í Kan­ada 1935-40 og í Hall­gríms­kirkjuprestakalli 1941-1974. Hann var skóla­stjóri við gagn­fræðaskól­ann í Nes­kaupstað 1931-34, stunda­kenn­ari við Gagn­fræðaskóla Reyk­vík­inga 1941-42 og MR 1944-50. Hann var formaður Presta­fé­lags Íslands í ára­tug og gegndi auk þess marg­vís­leg­um öðrum trúnaðar­störf­um.
 

Sr. Jakob var í röð lærðustu kenni­manna kirkj­unn­ar, virt­ur og vin­sæll sókn­ar­prest­ur. Hann var af­kasta­mik­ill rit­höf­und­ur en eft­ir hann ligg­ur fjöldi rita um guðfræði og um ýmis álita­mál al­menn­ings á því sviði. Hann sendi einnig frá sér nokk­ur leik­rit og var af­burða kenn­ari og kenni­maður, skýr í hugs­un, skemmti­leg­ur, hóg­vær og alþýðleg­ur í allri fram­setn­ingu.
 

Sr. Jakob lést 17. júní 1989.


Sklráð af Menningar-Staður.

Magnús Karel Hannesson, formaður á Eyrarbakka.

Kosið í hverfisráð Árborgar

Á fundi bæjarstjórnar Árborgar í vikunni var kosið að nýju í hverfisráð fyrir Eyrarbakka, Stokkseyri, Selfoss og Sandvíkurhrepp.

Tveir bæjarfulltrúar voru svo skipaðir sem tengiliðir bæjarstjórnar við hverfisráðin.

Hverfisráð Eyrarbakka:
Magnús Karel Hannesson, formaður
Drífa Pálín Geirsdóttir
Vigdís Sigurðardóttir
Guðmundur Ármann Pétursson
Bæjarfulltrúar:
Eggert Valur Guðmundsson og Brynhildur Jónsdóttir

Hverfisráð Sandvíkurhrepps:
Margrét Katrín Erlingsdóttir, formaður
Páll Sigurðsson
Anna Valgerður Sigurðardóttir
María Hauksdóttir
Oddur Hafsteinsson
Jónína Björk Birgisdóttir, varamaður
Bæjarfulltrúar:
Arna Ír Gunnarsdóttir og Kjartan Björnsson.

Hverfisráð Selfoss:
Kristján Eldjárn Þorgeirsson, formaður
Stefán Pétursson
Grétar Guðmundsson
Sigríður Grétarsdóttir
Elín María Halldórsdóttir
Jón Hjörtur Sigurðsson, varamaður
Hörður Vídalín Magnússon, varamaður
Böðvar Jens Ragnarsson, varamaður
Úlfhildur Stefánsdóttir, varamaður
Bæjarfulltrúar:
Helgi Sigurður Haraldsson og Gunnar Egilsson.

Hverfisráð Stokkseyrar:
Guðný Ósk Vilmundardóttir, formaður
Jónas Höskuldsson
Hafdís Sigurjónsdóttir
Svala Norðdahl
Björg Þorkelsdóttir
Bæjarfulltrúar:
Ari Björn Thorarensen og Tómas Ellert Tómasson.


Skráð af Menningar-Staður

 Nýárskveðjur



Skráð af Menningar-Staður

 Bakkablótið

   verður 26. janúar 2019
 

Miðasala 16. og 21. janúar á Stað kl. 20 - 22



Skráð af Menningar-Staður.

Alþýðuhúsið á Eyrarbakka 15. janúar 2019

Vinir alþýðunnar

 

Á Stað í morgun á afmælisdegi Guðmundar Inga Kristjánssonar

frá Krirkjubóli í Bjarnardal í Önundarfirði

- höfuðskálds Hrútavina


Hrútavinafélagið ÖRVAR á Suðurlandi 20 ára - 2019.

. . . . Skráð af Menningar-Staður

Hjálmar Finnsson (1915 - 2004).

Merkir Íslendingar - Hjálmar Finnsson

Hjálmar fæddist á Hvilft í Önundarfirði 15. janúar 1915.

Foreldrar hans voru Finnur Finnsson, bóndi á Hvilft, og Guðlaug J. Sveinsdóttir.

Finnur var sonur Finns, bónda þar Magnússonar, b. þar Einarssonar (og helsta stuðningsmanns Jóns Sigurðssonar við kosningarnar til hins endurreista Alþingis 1845), bróður Ásgeirs, alþm. á Þingeyrum, og Torfa, alþm. á Kleifum, en systir Magnúsar var Ragnheiður, amma Torfa tollstjóra og Snorra skálds Hjartarsona.

Guðlaug Jakobína var dóttir Sveins Rósinkranzsonar, skipstjóra á Hvilft, bróður Rósinkranz, föður Guðlaugs þjóðleikhússstjóra, en systir Sveins var Kristín, amma Kristjáns Ragnarssonar, fyrrv. framkvæmdastjóra LÍÚ.

Meðal systkina Hjálmars voru Ragnheiður skólastjóri; Sveinn, framkvæmdastjóri Fiskimálasjóðs; og Gunnlaugur, alþm. á Hvilft.

Eiginkona Hjálmars var Doris Finnsson, f. Walker, sem lést 1992, hjúkrunarfræðingur, og eignuðust þau þrjú börn.

Hjálmar lauk stúdentsprófi frá MA 1938, viðskiptafræðiprófi frá HÍ 1941 og stundaði framhaldsnám í fyrirtækjastjórnun við University of Southern California 1941-42.

Hjálmar stofnaði viðskiptafyrirtæki í New York 1942, var umboðsmaður íslenskra verslunar- og iðnfyrirtækja við innkaup í Bandaríkjunum 1942-48, var framkvæmdastjóri fyrirtækis í New York 1945-48 og umboðsmaður Loftleiða hf. í Bandaríkjunum, m.a. við öflun varanlegs lendingarleyfis 1947-48.

Hjálmar var framkvæmdastjóri Loftleiða hf. í Reykjavík 1949-52. Þá kom mjög til álita að sameina Loftleiðir og Flugfélag Íslands og að Hjálmar yrði forstjóri hins nýja flugfélags. Hann var forstjóri Áburðarverksmiðjunnar í Gufunesi 1952-85, sat í Flugráði, í samninganefnd um flugleyfi til Evrópulanda og var m.a. formaður Félags viðskiptafræðinga.

Hjálmar var fróður maður, hressilegur í viðmóti og skemmtilegur viðmælandi. Hann var sæmdur riddarakrossi hinnar íslensku fálkaorðu.

Hjálmar lést 10. júlí 2004.

Morgunblaðið.

Skráð af Menningar-Staður.

Guðmundur Ingi Kristjánsson (1907 - 2002).

Merkir Íslendingar - Guðmundur Ingi Kristjánsson

Guðmundur Ingi fæddist á Kirkjubóli í Bjarnardal í Önundarfirði 15. janúar 1907.

Foreldrar hans voru Kristján Guðjón Guðmundsson, bóndi á Kirkjubóli, og k.h., Bessabe Halldórsdóttir.

Systir Kristjáns var Guðrún, amma Gests Ólafssonar skipulagsfræðings og langamma Þórunnar Valdimarsdóttur, rithöfundar og sagnfræðings. Kristján var sonur Guðmundar Pálssonar, bónda á Kirkjubóli, bróður Hákonar, langafa Sigurjóns Péturssonar heitins, sem var forseti borgarstjórnar.
 

Systir Bessabe var Friðrikka, amma Einars Odds Kristjánssonar alþm. f. 1942 - d. 2007.
 

Systkini Guðmundar Inga voru Ólafur, skólastjóri í Hafnarfirði, faðir Kristjáns Bersa skólameistara og afi Ólafs Harðarsonar stjórnmálafræðings, Jóhanna á Kirkjubóli, og Halldór, rithöfundur og alþm.
 

Eiginkona Guðmundar Inga var Þuríður Gísladóttir frá Mýrum í Dýrafirði og stjúpsonur hans Sigurleifur Ágústsson. Þuríður var fædd þann 6. júlí 1925 og hún lést  þann 30. október 2016.

Guðmundur Ingi ólst upp á Kirkjubóli, var þar heimilisfastur alla tíð og bóndi þar frá 1944. Hann stundaði nám við eldri deild Alþýðuskólans á Laugum og eldri deild Samvinnuskólans í Reykjavík. Guðmundur Ingi var kennari í Mosvallahreppi af og til um langt árabil og auk þess skólastjóri heimavistarskólans í Holti 1955-74.
 

Guðmundur Ingi sat í stjórn ungmennafélagsins Bifröst, Héraðssambands ungmennafélaga Vestfjarða, stjórn Kaupfélags Önfirðinga, Búnaðarfélags Mosvallahrepps, var formaður Búnaðarsambands Vestfjarða, oddviti Mosvallahrepps um langt árabil og sýslunefndarmaður, sat í skólanefnd hreppsins og Héraðsskólans á Núpi og var þrisvar í framboði til Alþingis fyrir Framsóknarflokkinn.
 

Ljóðabækur Guðmundar Inga eru:

Sólstafir 1938, 
Sólbráð 1945, 
Sóldögg 1958, 
Sólborgir 1963 
og Sólfar 1981. 

Síðan heildarljóðasafn Sóldagar 1993 og 2007 með viðauka.

Hann var sæmdur riddarakrossi 1984 og var heiðursborgari Mosvallahrepps og Ísafjarðarbæjar.
 

Guðmundur Ingi lést 30. ágúst 2002.

Morgunblaðið.

 

Hjónin Þuríður Gísladóttir (1925 - 2016) og Guðmundur Ingi Kristjánsson

(1907 - 2002).

Ljósm.: Björn Pálsson.
 

Skráð af Menningar-Staður.

Úthlutun fræðimannsíbúðar

Húss Jóns Sigurðssonar árið 2019

Úthlutunarnefnd fræðimannsíbúðar, samkvæmt reglum um Húss Jóns Sigurðssonar í Kaupmannahöfn, hefur lokið störfum og úthlutað íbúð fræðimanns á 4. hæð hússins almanaksárið 2019. Nefndinni bárust að þessu sinni 36 gildar umsóknir um dvöl í fræðimannsíbúðinni.

Úthlutað var dvalartíma til eftirtalinna fræðimanna: 

•  Anna Agnarsdóttir, til að vinna verkefni um samskipti Íslands og Frakklands á 18. öl
•  Ari Páll Kristinsson, til að vinna verkefni um íslenska, danska og norræna málstefnu
• Árni Daníel Júlíusson, til að vinna verkefni um selstöðuverslunina á Íslandi 1806-1906;
• Ása Ólafsdóttir, til að vinna verkefni um samningarétt;
• Eiríkur Örn Arnarson, til að verkefni um forvörn geðlægðar meðal ungmenna;
• Gísli Pálsson, til að vinna verkefni sem ber heitið „Örlög geirfuglsins: aldauði tegunda“;
• Kristín Bragadóttir, til að vinna verkefni um Hólavallaskóla 1786-1804;
• Kristín G. Guðnadóttir, til að vinna verkefni um námsferðir íslenskra myndlistarmanna frá Kaupmannahöfn til Ítalíu á árunum 1900-1935;
• Maria Elvira Mendez Pinedo, til að vinna verkefni um virkni Evrópuréttar: endurskoðun eigin fræðibókar með sérstaka áherslu á Danmörku og Ísland;
• Marianne Rasmussen, til að vinna verkefni sem ber heitið „Part of ARCPATH“;
• Njörður Sigurðsson, til að vinna verkefni sem ber heitið „Danska sendingin 1928. Skjalakröfur, sjálfsmynd og sjálfstæðisbarátta“;
• Vilhjálmur Árnason, til að vinna verkefni um þýðingu tilvistargreiningar Kirkegaards fyrir nútímaerfðafræði;
• Þóra Pétursdóttir, til að vinna að verkefni sem ber heitið „Reki - fornleifafræði utan seilingar.“
•  

 Í úthlutunarnefndinni eiga sæti:
Dr. Anna Soffía Hauksdóttir, prófessor við Háskóla Íslands, sem er formaður nefndarinnar, dr. Guðmundur Heiðar Frímannsson, prófessor við Háskólann á Akureyri, og Drífa Hjartardóttir, fyrrverandi alþingismaður. Ritari nefndarinnar er Jörundur Kristjánsson, forstöðumaður skrifstofu forseta Alþingis.


Skráð af Menningar-Staður.

Sigvaldi Kaldalóns (1881 - 1946).

Merkir Íslendingar - Sigvaldi Kaldalóns

Sigvaldi Kaldalóns fæddist í Vaktarabænum í Grjótaþorpinu 13. janúar 1881,

sonur Stefáns Egilssonar múrara og k.h., Sesselju Sigvaldadóttur, ljósmóður Reykjavíkur um árabil.
 

Stefán var hálfbróðir Jóns í Litlabæ, föður Guðmundar Kamban rithöfundar og Gísla Jónssonar alþingismanns. Í móðurætt var Sigvaldi þremenningur við séra Bjarna Þorsteinsson á Siglufirði. Bróðir Sigvalda var Eggert söngvari.
 

Sigvaldi lauk stúdentsprófum frá Lærða skólanum 1902, embættisprófi í læknisfræði frá Læknaskólanum í Reykjavík 1908 og stundaði framhaldsnám í Kaupmannahöfn. Þar kynntist hann danskri og evrópskri tónlist og einnig eiginkonu sinni, Karen Margrethe Mengel Thomsen hjúkrunarkonu.
 

Sigvaldi varð héraðslæknir í Nauteyrarhéraði 1910, sem náði yfir innri hluta Ísafjarðardjúps. Hann bjó í Ármúla, örskammt sunnan við hið ægifagra Kaldalón þar sem skriðjökull úr Drangajökli skríður niður í lónið. Svo hugfanginn varð hann af þessu svæði að hann tók síðar upp ættarnafnið Kaldalóns.
 

Sigvaldi veiktist alvarlega af taugaveiki 1917 og náði sér aldrei að fullu. Hann dvaldist á Vífilsstöðum og á heilsuhæli í Kaupmannahöfn, var síðan héraðslæknir í Flateyjarhéraði 1926-29 og í Keflavíkurhéraði með aðsetur í Grindavík 1929-41. Hann var læknir í Grindavík til 1945 en flutti þá til Reykjavíkur.
 

Sigvaldi var sannkallað söngvatónskáld og er eitt vinsælasta tónskáld þjóðarinnar, fyrr og síðar.
 

Hann lærði nótur og fékk aðra tónlistartilsögn hjá dómorganistunum Jónasi Helgasyni og Brynjólfi Þorlákssyni og varð fyrir áhrifum af vini sínum Sigfúsi Einarssyni tónskáldi frá Eyrarbakka. 
Meðal þekktustu laga Sigvalda eru t.d. Ísland ögrum skorið; Á Sprengisandi; Suðurnesjamenn; Svanasöngur á heiði; Erla, góða Erla; Ave María; Draumur hjarðsveinsins og Ég lít í anda liðna tíð.
 

Sigvaldi lést 28. júlí 1946.

Morgunblaðið.

Ármúli á Snæfjallaströnd í Nauteyrarhreppi við Ísaafjarðardjúp þar sem Sigvaldi Kaldalóns læknir sat árin 1910-1922. Ármúli er skammt sunnan við hið ægifagra Kaldalón þar sem skriðjökull úr Drangajökli skríður niður í lónið.  Gustav Rasmussen apótekari tók myndina síðsumars 1916.

Skráð af Menningar-Staður.