Lokatölur í Suðurkjördæmi

 

Sjálfstæðisflokkurinn fékk fjórðung atkvæða í Suðurkjördæmi og þrjá þingmenn og var stærstur flokka þar. Talningu atkvæða í kjördæminu lauk um sexleytið. Framsóknarflokkurinn fékk tvo þingmenn og fimm flokkar fengu einn þingmann hver. Það eru Miðflokkurinn, Vinstri-græn, Samfylkingin, Flokkur fólksins og Píratar.

Sjálfstæðisflokkurinn fór úr rúmlega 30 prósenta fylgi í Suðurkjördæmi í fyrra í 25,2 prósent núna. Það varð til þess að flokkurinn missti Unni Brá Konráðsdóttur, forseta Alþingis, af þingi.

 

Miðflokkurinn bæti við sig mestu fylgi í Suðurkjördæmi, fær 14,3 prósent og einn þingmann en var ekki í framboði síðast. Flokkur fólksins rúmlega tvöfaldar fylgi sitt frá síðustu kosningum og kemur að manni, fyrrverandi sýslumanninum Karli Gauta Hjaltasyni. Þetta eru einu flokkarnir sem auka þingstyrk sinn í kjördæminu.

 

Björt framtíð missti nær allt fylgi sitt í Suðurkjördæmi og Viðreisn missti þingmann sinn, Jónu Sólveigu Elínardóttur.  Píratar misstu hátt í helming fylgis síns í kjördæminu en þegar enn átti eftir að birta lokatölur úr þremur kjördæmum hélt þingmaður þeirra í kjördæminu sæti sínu sem jöfnunarþingmaður. Slíkt getur þó auðveldlega breyst þegar nýjar tölur birtast.
 

1. Páll Magnússon, Sjálfstæðisflokki
2. Sigurður Ingi Jóhannsson, Framsóknarflokki
3. Birgir Þórarinsson, Miðflokknum
4. Ásmundur Friðriksson, Sjálfstæðisflokki
5. Ari Trausti Guðmundsson, Vinstri græn
6. Oddný G. Harðardóttir, Samfylkingu
7. Silja Dögg Gunnarsdóttir, Framsóknarflokki
8. Karl Gauti Hjaltason, Flokki fólksins
9. Vilhjálmur Árnason, Sjálfstæðisflokki
10. Smári McCarthy, Pírötum

Af www.ruv.is



Skráða f Menningar-Staður

 

Dyravörður er Siggeir Ingólfsson.

 

Kjörfundur hafinn á Eyrarbakka

 

Kjörfundir vegna kosninga til Alþingis Íslendinga eru haldnir laugardaginn 28. október 2017

 

Kjörfundur á Eyrarbakka hófst kl. 9:00 og lýkur kl. 22:00.

 

Kosið er í fimm kjördeildum í Sveitarfélaginu Árborg.

Skipt er í kjördeildir eftir búsetu kjósenda.
 

Staður Eyrarbakka

Kjördeild V

Fyrir kjósendur búsetta á Eyrarbakka og í dreifbýli við Eyrarbakka.

Kjörstjórn á Eyrarbakka:
 

Birgir Edwald, formaður
Lýður Pálsson
María Gestsdóttir



Fréttaritari af Menningar-Staður var á kjörstað á Eyrarbakka á slaginu kl. 9 og færði kjörstjórn og dyravörð til myndar.

 

Kjörstjórn og dyravörður í Kjördeild V á Eyrarbakka. F.v.: Lýður Pálsson, Birgir Edwald, Siggeir Ingólfsson og María Gestsdóttir. Ljósm.: Björn Ingi Bjarnason.     Skráð af Menningar-Staður

 

 

Auglýsing um kjörfund vegna alþingiskosninga

í Sveitarfélaginu Árborg lau. 28.okt. 2017

 

Kjörfundur vegna alþingiskosninga í Sveitarfélaginu Árborg verður haldinn laugardaginn 28. október 2017. 

 

Kjörfundur hefst kl. 9:00 og honum lýkur kl. 22:00. Kosið er í fimm kjördeildum í sveitarfélaginu. Skipt er í kjördeildir eftir búsetu kjósenda.

 

Vallaskóli, Sólvöllum 2, Selfossi
Kjördeild I  
Fyrir kjósendur við götur á Selfossi með götuheitum sem byrja á bókstöfunum A-F.
Íslendingar búsettir erlendis.
Óstaðsettir í hús í Sveitarfélaginu Árborg.

 

Vallaskóli, Sólvöllum 2, Selfossi
Kjördeild II   
Fyrir kjósendur við götur á Selfossi með götuheitum sem byrja á bókstöfunum G-P.

 

Vallaskóli, Sólvöllum 2, Selfossi
Kjördeild III   
Fyrir kjósendur við götur á Selfossi með götuheitum sem byrja á bókstöfunum  R-Þ.
Fyrir kjósendur búsetta í Tjarnabyggð, í húsum sem ekki hafa götuheiti á Selfossi og í dreifbýli við Selfoss.

 

Grunnskólinn á Stokkseyri
Kjördeild IV 
Fyrir kjósendur búsetta á Stokkseyri og í dreifbýli við Stokkseyri.  

 

Staður Eyrarbakka
Kjördeild V
Fyrir kjósendur búsetta á Eyrarbakka og í dreifbýli við Eyrarbakka.  

 

Kjósendur geta kannað á vefslóðinni www.kosning.is hvort og þá hvar þeir eru á kjörskrá í Sveitarfélaginu Árborg.

Sérstök athygli er vakin á því að kjósendum er skylt að gera kjörstjórn grein fyrir sér með því að framvísa persónuskilríkjum með mynd.

 

Aðsetur yfirkjörstjórnar Sveitarfélagsins Árborgar á kjördegi verður í Vallaskóla, Sólvöllum 2, Selfossi, sími: 480 5806.

 

Selfossi, 18. október 2017
Yfirkjörstjórn Sveitarfélagsins Árborgar
Ingimundur Sigurmundsson
Steinunn Fjóla Sigurðardóttir
Þórarinn Sólmundarson

 

 

Skráða f Menningar-Staður

 

 

 

Selfosskirkja.

 

Selfosstónar í kirkjunni í kvöld

 

Í kvöld, fimmtudaginn 26. október kl. 20:00, verða tónleikar í Selfosskirkju þar sem tónlistarsaga svæðisins verður rifjuð upp í tilefni af 70 ára afmæli Selfossbæjar. Sérstök áhersla verður lögð á kóra- og tónlistarskólastarfið.

 

Tónlistarstjóri er Jóhann Stefánsson og fram koma meðal annars Karlakór Selfoss, Jórukórinn, Kirkjukór Selfosskirkju og Lúðrasveit Selfoss.

 

Á milli tónlistaratriða verður sagan rifjuð upp í lifandi frásögn Hjartar Þórarinssonar.

 

Heiðursgestir kvöldsins eru Ásgeir Sigurðsson og Jón Ingi Sigurmundsson og kynnir er Björn Ingi Gíslason.

 

Frítt er inn á viðburðinn.



Skráð af Menningar-Staður

 

Flateyri nokkrum árum fyir snjóflóðið.

 

26. október 1995 - Snjóflóð féll á Flateyri

 

Tuttugu manns fórust þegar snjóflóð féll úr Skollahvilft á byggðina á Flateyri við Önundarfjörð kl. 4.07 að nóttu þann 26. október 1995. 

Strax eftir að flóðið féll tókst að bjarga sex mönnum á lífi og fjórum um hádegi. Hundruð manna tóku þátt í leit og björgun, en erfitt var að komast á staðinn vegna veðurs. 

„Mannskæðustu náttúruhamfarir á landinu í manna minnum,“ sagði Tíminn.

 

Morgunblaðið - dagar Íslands - Jónas Ragnarsson.
 

Skráð af Menningar-Staður

 

 

25. október 1852

- Barnaskólinn á Eyrarbakka var settur í fyrsta sinn

 

Þann 25. október árið 1852 var  Barnaskólinn á Eyrarbakka var settur í fyrsta sinn.

 

Hann er elsti barnaskólinn sem enn er starfræktur. 
 

Af www.mbl.is.
Dagar Íslands - Jónas Ragnarsson.

Skráð af Menningar-Staður

 

Karl O. Runólfsson (1900 - 1970).

 

Merkir Íslendingar - Karl O. Runólfsson

 

Karl Ottó Run­ólfs­son tón­skáld fædd­ist í Reykja­vík 24. október árið 1900. Hann var son­ur Run­ólfs Guðmunds­son­ar, sjó­manns og verka­manns í Reykja­vík, og k.h., Guðlaug­ar M. Guðmunds­dótt­ur hús­freyju.

 

Fyrri kona Karls var Mar­grét Kristjana Sig­urðardótt­ir sem lést korn­ung, 23 ára. Seinni kona Karls var Helga, dótt­ir Kristjáns Þorkels­son­ar, hrepp­stjóra í Álfs­nesi.

 

Karl lærði prentiðn í Guten­berg, lauk svein­prófi 1918 og starfaði við prent­verk til 1925. Hann fór þá til Kaup­manna­hafn­ar, lærði þar á trom­pet hjá Lauritz Sör­en­sen, lærði á fiðlu hjá Axel Jörgensen og lærði að út­setja lög fyr­ir lúðrasveit­ir hjá Dyr­ing. Þá stundaði hann nám við Tón­list­ar­skól­ann í Reykja­vík 1934-39, lærði þar tón­smíðar hjá Frans Mixa og að út­setja lög fyr­ir hljóm­sveit­ir hjá Victor Ur­bancic.

 

Karl kenndi og stjórnaði Lúðrasveit Ísa­fjarðar 1920 og 1922-23, Lúðrasveit Hafn­ar­fjarðar 1924-25 og 1928-29, Lúðrasveit og Hljóm­sveit Ak­ur­eyr­ar 1929-34, var hljóm­sveit­ar­stjóri hjá Leik­fé­lagi Reykja­vík­ur 1934-35 og meðlim­ur Lúðrasveit­ar Reykja­vík­ur frá stofn­un og stjórn­andi henn­ar 1941-42. Lengst af stjórnaði Karl þó Lúðrasveit­inni Svani eða í 21 ár, auk þess sem hann stjórnaði Lúðrasveit barna- og ung­linga­skóla Reykja­vík­ur. Þá lék hann með dans­hljóm­sveit­um, víða um land, á sín­um yngri árum.

 

Karl kenndi hljóm­fræði og trom­pet­leik við Tón­list­ar­skól­ann í Reykja­vík 1939-64, stundaði einka­kennslu á fiðlu og trom­pet og lék sjálf­ur á trom­pet í Útvarps­hljóm­sveit­inni og Sin­fón­íu­hljóm­sveit Íslands 1950-55. Hann var stofn­andi og síðar formaður Lúðrasveit­ar Reykja­vík­ur í mörg ár og formaður Lands­sam­bands ís­lenskra lúðrasveita í tíu ár.

 

Hann var mik­ilsvirt tón­skáld sem samdi flest­ar teg­und­ir tón­smíða, þ. á m. nokk­ur ást­sæl söng­lög og radd­setti mik­inn fjölda þjóðlaga.

 

Karl lést 29. nóvember 1970.

 

Morgunblaðið.


Skráð af Menningar-Staður

 

 

 

Sam­spil „Báðir voru sí­fellt að þreifa sig áfram með nýj­ar aðferðir og til­raun­ir,“ seg­ir Birgitta Spur. — Morg­un­blaðið/Ein­ar Falur.

Ólíkur efniviður en sömu áhrif að baki

• Verk Asgers Jorns og Sigurjóns Ólafssonar sýnd saman

 

Tveir sam­herj­ar – Asger Jorn og Sig­ur­jón Ólafs­son 

er heiti at­hygl­is­verðrar sýn­ing­ar sem var opnuð í Lista­safni Sig­ur­jóns Ólafs­son­ar á Laug­ar­nesi í gær, laug­ar­daginn 21. október 2017.

 

Eyrbekkingurinn og mynd­höggv­ar­inn Sig­ur­jón (1908-1982) og Asger Jorn (1914-1973), einn þekkt­asti listamaður Dana á liðinni öld, voru báðir áhrifa­vald­ar í framúr­stefnu­list­inni í Dan­mörku á fjórða og fimma ára­tugn­um og áttu þar mik­il sam­skipti þar til Sig­ur­jón flutti heim til Íslands að stríði loknu. Báðir tóku þeir þátt í hinum sögu­frægu sýn­ing­um Linien (1937), Skandi­naver­ne (1939) og Teltudstill­ingen (1941).

 

Sýn­ing­in vís­ar til þess að sum­arið 1967 kom Jorn til Íslands og var þá að und­ir­búa um­fangs­mikið bók­verk í fjölda binda um forn­or­ræna mynd­list. Hann hafði meðferðis nokk­ur graf­ísk verk eft­ir sig – þrjár stein­prent­s­mynd­ir og tvær æt­ing­ar – sem hann að til­lögu Sig­ur­jóns gaf Fé­lagi ís­lenskra mynd­list­ar­manna til að afla tekna fyr­ir fyr­ir­hugaðan sýn­ing­ar­sal. Lista­safn Íslands keypti öll verk­in. Síðar var Lista­safn­inu, fyr­ir milli­göngu Sig­ur­jóns, gefið mál­verk Jorns Tron II, frá 1937, sem listamaður­inn hafði gefið Sig­ur­jóni á Dan­merkurár­un­um.

 

Með því að stilla sam­an þeim verk­um eft­ir Jorn sem eru í eigu Lista­safns Íslands og völd­um verk­um Sig­ur­jóns frá svipuðum tíma er efnt til sam­tals sem ætlað er að varpa ljósi á ókönnuð tengsl milli þess­ara áhrifa­ríku lista­manna. Sýn­ing­ar­stjóri er Birgitta Spur.

 

Verk­in kall­ast á

Sýn­ing­in Tveir sam­herj­ar er sett upp í fram­haldi af opn­un sýn­ing­ar í Lista­safni Íslands í ág­úst síðastliðnum þar sem gef­ur að líta um eitt hundrað kontakt­prent eft­ir ljós­myndafilm­um sem voru tekn­ar í ferð Asgers Jorns til Got­lands árið 1964 og gefa þær mynd af nálg­un lista­mann­ins við verk­efni hans um forna nor­ræna alþýðulist.

 

Í texta sem fylg­ir sýn­ing­unni skrif­ar Birgitta að á henni sé efnt til sam­tals milli verka þess­ara tveggja vina og bar­áttu­fé­laga. „Mikl­ar breyt­ing­ar urðu á viðfangs­efn­um og mynd­máli þeirra í ár­anna rás, því báðir voru sí­fellt að þreifa sig áfram með nýj­ar aðferðir og til­raun­ir. Það er at­hygl­is­vert að bera mál­verkið Tron IIsam­an við ljós­mynd af hinu glataða verki Sig­ur­jóns, Drek­an­um frá 1939, sem að sögn lista­manns­ins sjálfs var and­óf hans við upp­gangi nas­ism­ans í Þýskalandi. Bæði verk­in ein­kenn­ast af súr­realískri form­gerð sem birt­ist í íbjúg­um líf­ræn­um form­um. Drek­inn er stór, ógn­vekj­andi skepna sem teyg­ir sig yfir trjá­bol sem í er tálguð mans­mynd, sem virðist vernda eða halda utan um blóm. Í Tron II er vöxt­ur einnig ríkj­andi tákn – en sterk­ir lit­ir verks­ins kall­ast á við bláa og gyllta lita­notk­un Sig­ur­jóns í Fugl­in­um, líka frá 1939.“

Um graf­ík­mynd­ir Jorns á sýn­ing­unni seg­ir Birgitta að þær sýni frelsið í teikn­ingu hans og átök við strang­leika steinþrykks­ins og æt­ing­ar­inn­ar. „Þær kall­ast því á við nokk­ur vel val­in verk Sig­ur­jóns sem einnig nætti flokka und­ir sömu for­merkj­um, þótt efn­in séu gjör­ólík.“ Þeir Sig­ur­jón og Jorn hafi orðið fyr­ir svipuðum áhrif­um frá frönsk­um súr­real­isma á mót­un­ar­ár­um sín­um, þótt bak­grunn­ur þeirra, list­mennt­un og úr­vinnsla væri með ólík­um brag.

 

Bankaði upp um miðja nótt

„Asger bankaði al­veg óvænt hér upp á um miðja nótt sum­arið 1967. Það var auðvitað slegið upp veislu en Asger var með flösku af cal­vados sem var drukk­in um nótt­ina,“ seg­ir Birgitta, ekkja Sig­ur­jóns, og bros­ir að minn­ing­unni. Dag­inn eft­ir héldu lista­menn­irn­ir síðan í ferð í tveim­ur leigu­bíl­um með Birgittu og börn­um þeirra Sig­ur­jóns. „Við stoppuðum meðal ann­ars á Gljúfra­steini en Hall­dór Lax­ness og Jorn höfðu átt í bréfa­skipt­um. Hall­dór var ekki heima en Auður gaf Asger stór­an Hav­ana-vindil. Svo var heim­boð hjá þeim hjón­um á Gljúfra­steini fáum dög­um seinna.

 

En þenn­an dag fór­um við til Þing­valla og heilsuðum líka upp á Þor­vald Skúla­son í Ölfusi; um kvöldið bauð Selma Jóns­dótt­ir, for­stöðukona Lista­safns Íslands, síðan upp á soðinn lax.“

Birgitta seg­ir að næsta hálfa mánuðinn hafi Jorn komið dag­lega á skrif­stofu Selmu að vinna með henni því hann vildi að hún skrifaði í fyr­ir­hugaðan bóka­flokk hans um mynd­lýs­ing­ar í ís­lensku hand­rit­un­um.

Á þess­um tíma var Jorn orðinn víðfræg­ur listamaður og mynd­verk hans seld fyr­ir háan upp­hæðir. Birgitta seg­ir að þrátt fyr­ir að Jorn hafi viljað fara hér huldu höfði hafi fljót­lega kvisast út að hann væri á land­inu og marg­ir hafi viljað hitta hann, hafi jafn­vel setið fyr­ir hon­um á hót­el­inu þar sem hann dvaldi.

 

Gaf Lista­safn­inu mál­verkið

Birgitta seg­ir Sig­ur­jón hafa talið Jorn á að gefa graf­ík­verk­in sem hann hafði meðferðis fé­lagi mynd­list­ar­manna til að styrkja það. Hvað varðar mál­verkið Tron II, sem Jorn málaði í Par­ís 1937, sýndi á haust­sýn­ingu lista­manna í Kaup­manna­höfn 1938 og gaf Sig­ur­jóni, þá lét Sig­ur­jón mynd­ina síðan til Guðna Ólafs­son­ar apó­tek­ara bróður síns, því hann taldi að verkið ætti frek­ar heima í ör­uggri íbúð hans en í her­manna­bragg­an­um á Laug­ar­nesi. Við and­lát Guðna árið 1976 ákvað Sig­ur­jón að láta mynd­ina fylgja dán­ar­gjöf Guðna til Lista­safns Íslands.
 

Fé­lag­ar Asger Jorn og Sig­ur­jón á ferðalagi 1967, með Degi syni Sig­ur­jóns.

Ljós­mynd/Lista­safn Sig­ur­jóns Ólafs­son­ar.


Morgunblaðið.
 

 

Skráð af Menningar-Staður

 

 

Fjallasýn séð fram Haukadal í Dýrafirði við sumarlok 2017. Ljósm.: Davíð Davíðsson.

 

21. október 2017 – Fyrsti vetrardagur

 

Fyrsti vetrardagur er laugardagurinn að lokinni 26. viku sumars (eða 27. viku sumars sé um sumarauka að ræða).

 

Hann er fyrsti dagur fyrsta vetrarmánaðarins Gormánaðar, í gamla norræna tímatalinu.

 

Fyrsta vetrardag ber upp á 21.-27. október, nema í rímspillisárum, þá 28. október.

 

 Í gamla stíl var vetrarkoman 10.-17. október ef miðað er við föstudag.



Skráð af Menningar-Staður

 

12. október 2002 á hátíðarsamkomunni í Menningarverstöðinni Hólmaröst á Stokkseyri. Í loknin voru nokkrir heiðraðir með listaverki sem er vitakerti úr vaxi og vitinn er Knarrarósviti rétt austan Stokkseyrar. Vitinn er í túnjaðri Páls Ísólfssonar og fyrir lag hans -Brennið þið vitar-  verður sá viti merkilegasti viti landsins að margra mati.  Ljósm.: Björn Ingi Bjarnason.   Listamennirnir Elfar Guðni Þórðarson og Páll Ísólfsson horfast í augu þegar listaverk Elfars Guðna "Brennið þið vitar" var í vinnslu. Ljósm.: BIB Hér á slóðinna að neðan má sjá nær 50 myndir frá mannlífi og menningarstarfi í Menningarverstöðinni Hólmarsöst á Stokkseyri á fyrstu árunum eftir opnunina: http://menningarstadur.123.is/photoalbums/284323/

 

 

"Brennið þið vitar" Elfars Guðna Þórðarsonar 15 ára

 

Útgáfudagur Suðra að þessu sinni er 12. október 2017. Fyrir Stokkseyringa og reyndar Sunnlendinga alla er 12. október einn af stóru dögum menningarsögu svæðisins. 12. október 1893 var fæðingardagur Páls Ísólfssonar, tónskálds á Stokkseyri. Nú horfum við til baka um 15 ár eða til 12. október 2002 en á þeim degi var afhjúpað og vígt listaverk Elfars Guðna Þórðarsonar -Brennið þið vitar- í Menningarverstöðinni Hólmarsöst á Stokkseyri.

 

Menningarverstöð verður til

Hraðfrystihús Stokkseyrar var endurbyggt og stækkað verulega eftir mikinn bruna þann 30. maí 1979. Reisugildi hins nýja endurbyggða húss var þann 12. október 1979 á 50 ára afmæli byggingarmeistara hússins Sigurjóns Jónssonar sem lést 25. september sl. Mikil og kröftug vinnsla og útgerð var á vegum Hraðfrystihúss Stokkseyrar í nýja húsnæðinu allt fram undir síðustu aldamót. Vegna breytinga í sjávarútvegi; kvótakerfis og sameininga fyrirtækja var svo komið að rétt fyrir síðustu aldamót var engin vinnsla í húsinu í nokkur ár.Það var svo þann 6. júní 1999 að Fiskvinnslan Hólmaröst hóf strafsemi í hinu fyrrum Hraðfrystihúsi Stokkseyrar og var með öfluga og tæknivædda saltfiskvinslu allt  til ársins 2006. 

Eigendur Hólmarastar voru Björn Ingi Bjarnason og Einar Sveinn Einarsson sem höfðu verið með fiskvinnslu um árabil í Reykjavík. 

 

Fljótlega fóru þeir að hugleiða frekari nýtingu á því mikla húsnæði sem þarna var til staðar á Stokkseyri og strax var horft til; sögu- mannlífs- og menningararfleiðarinnar á svæðinu. Byrjað var að framkvæma breytingar á húsnæðinu til þess að gera það aðgengilegt fyrir þessa nýju notkun sem Sigurður Jónsson, fréttaritari Morgunblaðsins á Selfossi, sagði í umfjöllun í blaðinu að væri „ný hugsun“ og gæti breytt miklu til hins betra. Í þessu umróti breytinga sem margir heimamenn og fleiri lögðu hönd að með eigendum varð til Menningarverstöðin Hólmaröst í hinu fyrrum Hraðfrystihúsi Stokkseyrar.

Nafnið „Menningarverstöð“ varð til á ritstjórn blaðsins Gluggans á Selfossi sem gefið var út á þessum árum. Nafnið eiga þær; Þóra Þórarinsdóttir, Soffía Sigurðardóttir og Þórdís Jónsdóttir sem allar unnu á ritstjórn Gluggans.

 

Brennið þið vitar

Fyrstur til landnáms í hinu nýja athafnaumhverfi í Menningarverstöðinni Hólmaröst á Stokkseyri var listmálarinn Elfar Guðni Þórðarson sem um árabil hafði málað á vinnustofu sinni í Götuhúsum og haldið sýningar árvisst um hvítasunnuna í Félagsheimilinu Gimli á Stokkseyri. Elfar Guðni kom sér vel fyrir í Menningarverstöðinni með rúmgóðri vinnustofu og glæsilegum sýningarsasl. Þarna hefur Elfar Guðni starfað og dafnað enn frekar í listsköpun sinni allt frá því 2001 til þessa dags. Hann gaf sínu svæði nafnið „Svartiklettur“ og er það 

sótt í fjöruna rétt vestan við Stokkseyrarbryggju. 

 

Hluti af innkomu Elfars Guðna í Menningarverstöðina árið 2001 var að mála 30 fermetra Íslandsmynd fyrir Björn Inga og Einar Svein þar sem allir helstu vitar landsins voru settir á ströndina með tölvustýrðum ljósabúnaði. Síðan var lag Páls Ísólfssonar (f. 12. október 1893 - d. 23. nóvember 1974)  við ljóð Davíðs Stefánssonar (f. 21. Jnúar 1895 – d. 1. mars 1964) „Brennið vitar“ í flutningi karlakórs leikið undir meðan ljós á öllum vitum landsins komu inn á rúmum fjórum mínútu með nákvæmri tölvustýringu.

Margir komu að gerð þessa listaverks Elfars Guðna með einum eða öðrum hætti. Það var síðan afhjúpað og vígt á afmælisdegi Páls Ísólfssonar þann 12. október 2002 og voru um 600 manns í Menningarsalnum í Menningarverstöðinni Hólmaröst er Karlakórinn Þrestir í Hafnarfirði fluttu lagið Brennið þið vitar og ljós komu á alla vitana á listaverkinu í fyrsta sinn. Þrestir eru elsti karlakór landsins en hann stofnaði Friðrik Bjarnason tónskáld frá Stokkseyri sem lengi bjó í Hafnarfirði og var þar heiðursborgari.

Gríðarleg gleði viðstaddra var þarna þann 12. október 2002 og sögðu margir að þarna hefðu hughrif hrifningarinnar náð hástigi í gæsahúð allra hátíðargesta. Í ljós kom þarna að hljómburður í salnum var sérlega góður og kom tónlistarfólki verulega á óvart.  

 

Þetta er rifjað upp nú því rétt 15 ár eru frá þessari efirminnilegu samkomu. 

 

Nú er öllum ljóst hið mikilvæga og margþætta sögu- mannlífs- og menningarstarf sem verið hefur í Menningarverstðinni Hólmaröst á Stokkseyri frá þessum tíma til dagsins í dag og verður ekki rakið hér að þessu sinni. Þó má geta þess að samkvæmt teljara sem er í Menningarverstöðinnu komu þangað 37.000 manns á fyrsta heila opna árinu 2003.   

 

Hér í opnunni eru myndir sem tengjast þessu upphafi þann 12. október 2002 og nokkrum öðrum samkomum í Menningarverstöðinni.

 

Elfar Guðni Þórðarson

Elfar Guðni Þórðarson er fæddur þann 17. október 1943 í Sjólyst á Stokkseyri og hefur alltaf átt heima á Stokkseyri.

 

Hvað varð til þess að Elfar Guðni byrjaði að mála?

„Það er nú saga að segja frá því.  Kannski var þetta undirliggjandi. Ég bara gerði mér ekki grein fyrir því fyrr en upp úr 1972.  Þá kom hann Steingrímur St. Th. Sigurðsson í Roðgúl á Stokkseyri (f. 29. apríl 1925 – d. 21. apríl 2000). 

 

Áður en ég segi frá Steingrími í Roðgúl þá verð ég að minnast á hann Gunnar Gestsson í Sandvík á Stokkseyri (f. 12. október 1913 d. 24. júní 1982).  Ég kenni hann við Sandvík því þar átti hann heima í mörg ár.  Þangað fór maður að láta klippa sig. Gunnar var klippari góður og gríðarlega flinkur málari og málaði mjög fallegar myndir.  Maður fékk að berja þær augum þegar maður fór að láta klippa sig.  Þá sýndi Gunnar mér það sem hann var að mála í það og 

það skiptið.  Alltaf fundust mér myndirnar vera fallegar og maður skildi ekki alveg hvernig það væri hægt að gera svona myndir.  Kannski langaði mig að prófa en lagði ekki í það, því að svona myndir gæti maður aldrei málað.  Samt man ég eftir að hafa prófað að mála með vatnslitum en það var mjög lítið og ræfilslegt.  

Ég man líka eftir því ef maður kafar djúpt í hugann að ég gerði myndir úr trjáberki þar hreyfst ég að frænda mínum honum Arthúri Ólafssyni eða Grími myndlistarmanni eins og hann kallaði sig, en hann bjó í Svíþjóð í mörg ár.  Hefði ég gjarnan viljað kynnast honum meira en hann lést fyrir nokkrum árum.  Það var til lítil mynd eftir Arthús á mínu heimili gerð úr tré og vatnslitum og notað silfurberg með.  Ég held að áhrifin frá þessari mynd hafi komið fram í myndunum sem ég gerði úr trjáberkinum og eitthvað held ég að ég hafi málað með vatnslitum líka en allt var þetta frekar máttlaust og ég hélt bara áfram á sjónum.  

 

En aftur að Steingrími St. Th. Sigurðssyni í Roðgúl. Hann kom eins og stormsveipur inn í frekar rólegt samfélag sem Stokkseyri var.  Ég var á þessum tíma að vinna við smíðar í frystihúsinu, og einn daginn sá ég þennan nýja mann í Roðgúl vera að mála úti og það gekk mikið á.  Ég var nú frekar feiminn og heimóttarlegur en eitthvað gaf ég mig að honum því mig langaði að sjá hvað hann væri að gera og hvernig myndir hann málaði.  

 

Það er skemmst frá því að segja að þetta fannst mér eitthvað skrítið, mikið af litum út um allt og allt var þetta gert með tilþrifum.  Kannski fannst mér þetta ekki nógu gott eða flott og akkúrat á þessum tímapunkti ákvað ég að prófa að mála mynd.  Ég fór til Steingríms og spurði hann hvaða liti hann notaði og sagðist hann nota acryl liti sem væri hægt að blanda með vatni.  Ég bögglaðist til að skrifa heitið á litunum á lokið á smíðatösku sem ég var með ACRYL.  Og svo fór ég til Reykjavíkur og keypti liti og upp frá því var ekki aftur snúið.  

 

Áður en ég segi meira frá því þá verður það að koma skýrt fram að á þessum tímapunkti skynjaði ég ekki þetta litaflæði og tilfinninguna sem Steingrímur lagði í sínar myndir.  Þegar ég fór að átta mig á þessu öllu saman þá sá ég að þarna voru margar stórkostlegar myndir sem voru gerðar með tilþrifum og tilfinningu og voru myndirnar svolítið eins og Steingrímur sjálfur miklar tilfinningar og kraftur.“

 

Með þessari samantekt og myndum eru hamingjuóskir til Elfars Guðna Þórðarsonar á afmælisdeginum 74 ára hinn 17. október n.k. Þakkir til Elfar Guðna Þórðarsonar og hans góðu konu Helgu Jónasdóttur fyrir allar ánægjustundirnar á síðustu nær því tuttugu árum. 

 

Björn Ingi Bjarnason,

Ránargrund, Eyrarbakka.

 

Listaverkið Brennið þið vitar í Menningarverstöðinni Hólmaröst á Stokkseyri og ljós á

öllum vitum landsins. Á gólfinu brennur vitakertið af Knarrarósvita en Elfar Guðni Þórðarson

smíðaði líkan af Knarrarósvita sem síðan var steyptur í kertaverksmiðjunni að

Blesastöðum á Skeiðum. Brennið þið vitar hér í margþættum listaverkum.

Ljósm.: Björn Ingi Bjarnason.


Grein þessi birtist fyrst í héraðsfréttablaðinu Suðra bls. 8 og 9.
 

http://fotspor.is/wordpress/wp-content/uploads/2017/10/Su%C3%B0ri_12oktober_16sidur.pdf

Skráð af Menningar-Staður