Aðeins af 24. ágúst í sögunni

Bill Cl­int­on, fyrr­um Banda­ríkja­for­seti, stóðst ekki mátið þegar María Ein­ars­dótt­ir

pylsu­sali kallaði á eft­ir hon­um "heims­ins bestu pyls­ur" og fékk hann sér eina með sinn­epi.

Ljósm.: mbl.is/Þor­vald­ur Örn Krist­munds­son.



Skráð af Menningar-Bakki.

Margir mættu á morgunstund í Félagsheimilið Stað á Eyrarbakka í morgun.

Ljósm.: Elín BIrna.

-Önfirsk menningarstund á Stað-

Margir mættu á morgunstund í Félagsheimilið Stað á Eyrarbakka í morgun, mánudaginn 19. ágúst 2019.

Meðal gesta voru Eyrbekkingarnir; Óskar Magnússon, f.v. skólastjóri á Eyrarbakka og Björn Ingi Bjarnason, forseti Hrútavinafélagsins Örvars á Suðurlandi og fangavörður á Litla-Hrauni.

Báðir eru þeir Önfirðingar að uppruna sem þeir rækta ötullega og hlaðnir mannlífs og menningarlegum sagna-vísdómi þaðan. Hvað það hálfa væri nóg að mati sumra innfæddra Flóamanna.

Óskar skrapp aðeins frá og sótti myndir og minningartexta vegna atburða á Flateyri árið 1942.

Sukku þeir félagar á bólakaf í sín upprunafræði eins og myndirnar sýna sem Elín Birna tók.


 

. F.v.: Björn Ingi Bjarnason og Óskar Magnússon. Ljósm.: Elín Birna.

.

.

F.v.: Björn Ingi Bjarnason og Óskar Magnússon. Ljósm.: Elín Birna.
 

Skráð af Menningar-Bakki.

Mennaskólinn í Reykjavík áður Lærði skólinn.

         19. ágúst 1871  var stofnað

  -Hið íslenska þjóðvinafélag-

Sautján alþingismenn stofnuðu þann 19. ágúst 1871 -Hið íslenska þjóðvinafélag-  meðal annars í þeim tilgangi að vekja og lífga meðvitund Íslendinga um að þeir væru sjálfstætt þjóðfélag.

Fyrsti forseti þess var Jón Sigurðsson.

Félagið hefur gefið út almanak árlega síðan 1875.

Fyrsti stjórnmálaflokkurinn

Hið íslenska þjóðvinafélag var fyrsti stjórnmálaflokkur á Íslandi. Það var stofnað í þinglok 1871 af 17 þingmönnum. Að baki var mikið átakaþing í kjölfar setningar stöðulaganna svokölluðu.

Þjóðvinafélagið var flokkur Jóns Sigurðssonar. Stofnun þess hafði átt sér nokkurn aðdraganda, en allt þingið höfðu þingmenn meirihlutans í stjórnskipunarmálinu átt fundi um nauðsyn þess að stofna með sér „reglulegt félag“. Settu þeir nefnd til að semja drög að félagslögum, sem síðan voru lesin upp á fundum, rædd og breytt eftir bendingum fundarmanna. Það var síðan á fundi sem haldinn var kl. 18:00, laugardaginn 19. ágúst 1871, líklega í Alþingissalnum í Lærða skólanum,  sem lög voru samþykkt, félaginu valið heiti og formaður kjörinn, Jón Sigurðsson, forseti alþingis. Hann valdi sér varaformann, Halldór Kr. Friðrikssson alþingismann og yfirkennara við Lærða skólann. Ennfremur voru kosnir 42 fulltrúar fyrir sýslur landsins. Telst 19. ágúst 1871 því stofndagur Hins íslenska þjóðvinafélags.

Samkvæmt þessum fyrstu félagslögum var tilgangur félagsins „að reynameð sameiginlegum kröftum að halda uppi landsréttindum og þjóðarréttindum Íslendinga, efla samheldni og stuðla til framfara landsins og þjóðarinnar í öllum greinum.“ Ennfremur var yfirlýst markmið félagsins að „vekja og lífga meðvitund Íslendinga um, að þeir séu sjálfstætt þjóðfélag og hafi því samboðin réttindi.“  Ávinna þyrfti þjóðinni frelsi og sjálfsforræði til þess að hún fengi notið sín til allra framkvæmda og framfara. Fyrsta skilyrði væri að fá setta stjórnarskrá er veitti fullt stjórnfrelsi í öllum íslenskum málum: alþingi með löggjafarvaldi og fullu fjárforræði auk landstjórnar í landinu sjálfu með fullri lagalegri ábyrgð fyrir alþingi. Þetta má segja að hafi verið hin pólitíska stefnuyfirlýsing þingmanna og félagsins.

Það var jafnframt tilgangur félagsins að auka samheldni og stuðla að framförum, einkum með því að efla bóklega og verklega menntun. Samtök og félagsskapur voru að mati Jóns Sigurðssonar grundvöllur framfara. Bein tengsl væru á milli verklegra framfara og árangurs í stjórnfrelsisbaráttu. Þetta kom vel fram í umburðarbréfi sem Jón ritaði erindreka félagsins, Eggerti Gunnarssyni, bróður Tryggva kaupstjóra, er hann fór um landið sumarið 1872 að hvetja bændur og búalið til þátttöku í Gránufélaginu og Þjóðvinafélagi. Jón hvatti Eggert til að brýna fyrir öllum, hversu náið samband er á milli allra framkvæmda verslunarfélaganna og Þjóðvinafélagsins og hversu þær framkvæmdir hljóti að … „beina oss veg til að vinna landsréttindi vor og þjóðfrelsi.“



 

Jón Sigurðsson (1811 - 1879)     Skráð af Menningar-Bakki.

Margrét Loftsdóttir við verk sín.

 Margrét sýnir „Framtíðina“

   í Stokkur Art Gallery á Stokkseyri

Stokkur Art Gallery er listamannsrekið gallerí við Hafnargötu 6 á Stokkseyri.

Í dag, sunnudaginn 18. ágúst 2019 verður opnuð þar fyrsta einkasýning Margrétar Loftsdóttur. „Framtíðin“ er yfirskrift sýningarinnar, en þar verða útskriftaverk Margrétar úr University of Cumbria ásamt nýjum viðbótum.

„Við viljum færa suðurströnd Íslands nýja gátt fyrir nútímalist og aðra þjóðmenningu. Við erum stolt að hefja þessa vegferð með einkasýningu Margrétar Loftsdóttur sem sprengir út málverkið og rammarnir horfnir út á haf,“ segir Stefán Hermannsson listamaður sem rekur galleríið.

Um sýninguna „Framtíðin“ segir í tilkynningu: „Með því að blanda saman sakleysi barnsins og grófum málarastíl er leitast við að ná fram ákveðinni þversögn í málverkinu. Notast er við gróf efni og skítuga liti ásamt expressionískum aðferðum sem mynda spennu innan málverksins. Hold barnsins er einstakt og viðkvæmt. Holdið er margslungið en samt svo náttúrulegt, það er fyrirbæri sem við þekkjum öll og kallar fram tilfinningar innra með okkur, það getur verið bæði fráhrindandi og aðlaðandi á sama tíma. Verkin eru stór og ögra formi málverksins. Lögun þeirra er óregluleg, rétt eins og líf kornabarnsins getur verið, ýmist úfið og tætt eða slétt og fellt.“

Hversu einstök
þessi nýja mannvera.
Lítil viðkvæm sál,
andar, nærist, sefur
enga vitneskju hefur
um hvað veröldin tekur og gefur.

Margrét Loftsdóttir (f. 1992) er nýkomin heim úr námi frá Bretlandi. Hún lauk diplóma gráðu frá Málaradeild Myndlistaskóla Reykjavíkur 2018. Í framhaldi að því bætti hún við sig BA gráðu (Fine Art) frá University of Cumbria. Margrét tók þátt í samsýningu í Listamenn Gallerý ásamt öðrum málurum vorið 2018.

Stefán Her­manns­son og Arn­fríður Ein­ars­dótt­ir hafa verið bú­sett á Eyr­ar­bakka um skeið og standa að galle­rí­inu. Þau munu auk sýn­inga standa fyr­ir viðburðum á borð við tón­leika og upp­lestra úr bók­um.

Frek­ari upp­lýs­ing­ar má finna á stokkur­art­gallery.is.

 

Skráð af Menningar-Bakki.

Bikarmeistarar Selfoss. Ljósm.: sunnlenska.is/Guðmundur Karl

 -Selfyssingar-

  bikarmeistarar í fyrsta sinn

Kvennalið Selfoss tryggði sér í kvöld bikarmeistaratitilinn í knattspyrnu með 2-1 sigri á KR á Laugadalsvelli.

KR byrjaði betur í leiknum og komst yfir á 18. mínútu með marki frá Gloria Douglas. Selfyssingar hresstust síðasta korterið í fyrri hálfleik og á 36. mínútu jafnaði Hólmfríður Magnúsdóttir metin með glæsilegu marki eftir frábæran sprett upp völlinn. Örfáum andartökum síðar var Barbára Gísladóttir nálægt því að skora en markvörður KR varði vel. Staðan var 1-1 í leikhléi.

Seinni hálfleikurinn var jafn og spennandi en hvorugu liðinu tókst að skora því varð að grípa til framlengingar.

Selfyssingar voru sterkari í framlengingunni og á 102. mínútu tryggði Þóra Jónsdóttir Selfossi sigurinn með sínu fyrsta meistaraflokksmarki. Selfoss varðist vel á lokakaflanum þegar KR reyndi að jafna metin og fögnuðurinn var gríðarlegur hjá þeim vínrauðu þegar dómari leiksins flautaði til leiksloka.

Þetta er fyrsti stóri titill Selfoss í knattspyrnu og er óhætt að segja að stuðningsmennirnir hafi átt sinn hlut í því að landa þessum titli því að þeir fjölmenntu á leikinn og voru stórkostlegir í stúkunni.



Skráð af Menningar-Bakki.

 -Ísdagur Kjörís- 

er í dag - 17. ágúst 2019

Hinn árlegi Ísdagur Kjörís verður haldinn við verksmiðju Kjöríss í Hveragerði í dag, laugardaginn 17. ágúst 2019, milli kl. 13–16.

Dagurinn er haldinn í samstarfi við bæjarhátíðina Blómstrandi daga og því geta gestir einnig notið annarar dagskrár sem í boði er í bænum. Mörg þúsund manns hafa mætt á hátíðina undanfarin ár sem nú er haldin í 13. skipti en mjög vinsælt hefur verið meðal höfuðborgarbúa að bregða sér í ísbíltúr til Hveragerðis á þessum degi.

Í ár heldur Kjörís upp á 50 ára afmæli og ber ísdagurinn keim af því. Lögð verður sérstök ísleiðsla úr verksmiðju Kjöríss og út á bílaplan. Þar eru dælurnar í stanslausri notkun allan daginn enda mega gestirnir borða eins mikið og þeir geta í sig látið. Í fyrra runnu um tvö og hálft tonn af ís ofan í gesti Ísdagsins. Ásamt hinum hefðbunda ís verður líkt og síðustu ár boðið upp á alls kyns svokölluð ólíkindabrögð sem ísgerðarmenn Kjöríss hafa leikið sér með, líkt og ís úr aspasís, hnetsmjörsís, kampvínsís og lúsmís. Ásamt öðrum gómsætum tegundum eins og súkkulaði veganís, kókosbolluís og fleira.

Skemmtidagskrá verður á staðnum fyrir börn og fullorðna. Ingó Veðurguð mætir með gítarinn, Daði Freyr, hin hvergerðska Birna og herra Hnetusmjör skemmta gestum. Einnig mæta BMX brós og Hjalti úrsus með þrautabraut. Kynnir verður Lalli töframaður.

Dagskráin hefst kl. 13 og lýkur kl. 16.



Skráð af Menningar-Bakki.

Á síðasta ári sigraði Ragnar Bragason á Heydalsá við Steingrímsfjörð, í öðru sæti var Elvar Stefánsson í Bolungarvík og þriðji varð Guðmundur Gunnarsson á Kjarlaksvöllum í Dölum. Sigurvegarinn í flokki vanra fær verðlaunagripinn Horft til himins til varðveislu í eitt ár.

Íslandsmeistaramótið

í hrútadómum 18. ágúst 2019

Mikið hefur verið um að vera á Sauðfjársetrinu á Ströndum í sumar, margvíslegar uppákomur og viðburðir.

Framundan er svo stærsta samkoma ársins, Íslandsmeistaramótið í hrútadómum, sem verður haldið á morgun sunnudaginn 18. ágúst 2019, og hefst kl. 14:00 í Sævangi við Steingrímsfjörð.

Ester Sigfúsdóttir framkvæmdarstjóri Sauðfjársetursins segir að undirbúningur fyrir helgina gangi mjög vel: „Það er alltaf góð þátttaka í hrútadómunum. Keppt er bæði í flokki þaulreyndra hrútadómara og líka í flokki óvanra og hræddraþuklara. Þetta er alltaf mjög skemmtilegt, svo við erum bara glöð og spennt og vonumst eftir góðri mætingu,“ segir Ester hress.

Hrútadómarnir sjálfir fara þannig fram að ráðunautur fer fyrir dómnefnd  sem metur fjóra íturvaxna hrúta með nútíma tækjum og tólum og raðar þeim í gæðaröð fyrirfram. Síðan reyna keppendur sig við matið á hrútunum með hendur og hyggjuvit að vopni og reyna að komast að sömu niðurstöðu og dómararnir. Þeir óvönu láta duga að raða hrútunum í sæti frá eitt til fjögur og færa rök fyrir máli sínu. Þeir vönu gefa hins vegar hrútunum stig fyrir einstaka þætti (hryggur og læri skipta þar miklu máli) og fara þá eftir stigakerfi sem bændur gjörþekkja. Veglegir vinningar eru í boði fyrir sigurvegara í báðum flokkum.

Að venju verður kjötsúpa á boðstólum og kaffihlaðborð allan liðlangan daginn. Einnig er stórskemmtilegt happdrætti og eru líflömb í vinning. Kostar miðinn 800 kr. og geta þeir sem komast ekki á staðinn keypt sér miða í gegnum Facebook síðu Sauðfjársetursins eða hjá Ester í síma 693-3474.

Á síðasta ári sigraði Ragnar Bragason á Heydalsá við Steingrímsfjörð, í öðru sæti var Elvar Stefánsson í Bolungarvík og þriðji varð Guðmundur Gunnarsson á Kjarlaksvöllum í Dölum. Sigurvegarinn í flokki vanra fær verðlaunagripinn Horft til himins til varðveislu í eitt ár.

Ester hvetur að lokum alla til að leggja leið sína á Strandir á sunnudaginn og taka þátt í þessum skemmtilega degi.

 

Skráð af Menningar-Bakki.

 Jón Árnason (1819 - 1888). 

Merkir Íslendingar - Jón Árnason

Jón Árna­son fædd­ist 17. ágúst 1819 á Hofi á Skaga­strönd, son­ur séra Árna Ill­uga­son­ar, f. 1754, d. 1825, og 3. k.h., Stein­unn­ar Ólafs­dótt­ur, f. 1789, d. 1864.

Jón lauk stúd­ents­prófi frá Bessastaðaskóla. Hann var bóka­vörður 1848-1887, fyrst á Stifts­bóka­safn­inu en þegar safnið fékk titil­inn Lands­bóka­safn Íslands árið 1881 varð hann fyrsti Lands­bóka­vörður Íslands. Hann var einnig fyrsti for­stöðumaður Forn­gripa­safns Íslands, síðar Þjóðminja­safnið, þegar það var stofnað árið 1863. Lengi vel sá hann einn um bæði söfn­in.

Jón varð fyr­ir áhrif­um frá Grimms­bræðrum og fór að safna þjóðsög­um og æv­in­týr­um í sam­starfi við Magnús Gríms­son. Þeir gáfu út Íslenzk æf­in­týri árið 1852. Sú út­gáfa hlaut dræm­ar viðtök­ur. Þeir tóku aft­ur upp söfn­un sagna vegna hvatn­ing­ar frá Konrad Maurer. Magnús dó 1860 en Jón hélt söfn­un­inni áfram. Á ár­un­um 1862 til 1864 kom svo út stór­virki hans, Íslenzk­ar þjóðsög­ur og æf­in­týri í tveim­ur bind­um og var það prentað í Leipzig með liðsinni Maurers.

Kona Jóns var Katrín Þor­valds­dótt­ir Sívertsen. Þau áttu einn son sem dó ung­ur.

Jón Árna­son lést 4. september 1888.

 

Morgunblaðið laugardagurinn 17. ágúst 2019.
 

Skráð af Menningar-Bakki.

    -Gamla myndin-
 

Hrútavina - Sviðið á Stokkseyrarbryggju.


Mynd frá sumrinu 2009.
 

Hrútavinafélagið Örvar á Suðurlandi 20 ára (1999 - 2019)

Eins og alþjóð Hrútavina veit er Bryggju-Sviðið á Stokkseyri eitt af fjölmörgum "menningarundrum" Hrútavinafélagsins Örvars á Suðurlandi.

Hrútavinafélagið Örvar er félags- og menningarlegt samafl Vestfirðinga og Sunnlendinga og þess gjörva hönd hefur víða komið að málum frá stofnun félagsins árið 1999. 

Skráð af Menningar-Bakki.

Mekir Íslendingar - Marsellíus S. G. Bernharðsson

Marsellíus S. G. Bernharðsson skipasmíðameistari á Ísafirði var fæddur 16. ágúst 1897 að Kirkjubóli í Valþjófsdal í Önundarfirði. Hann lést þann 2. febrúar 1977 á Ísafirði.

Hann flutti með fjölskyldu sinni að Hrauni á Ingjaldssandi, Önundarfirði þegar hann var 8 ára, en flutti á Ísafjörð innan við tvítugt og bjó þar upp frá því.
 

Hann kynntist þar Albertu Albertsdóttur, sem var ung ekkja með 3 börn. Þau gengu í hjónaband á Sjónarhæð þann 3. júní1927. Fyrstu 15 árin bjuggu þau að Aðalstræti 15, en reistu sér svo íbúðarhúsið að Austurvegi 7, sem þau fluttu í 16. september 1943. Þá höfðu þau eignast 10 börn, en missst tvö börn. Fjölskyldan sem flutti úr Miðkaupstað í Hæstakaupstað samanstóð þá af þeim hjónum og 11 börnum.  

 
Hann hóf skipasmíðar sínar fyrir utan heimili þeirra í Miðkaupstað, en flutti stöðina sína niður í Neðstakaupstað í lok 4.áratugarins. 

Á 7. áratugnum hóf M. Bernharðsson hf smíði stálskipa í Naustinu, neðar á Suðurtanganum, þar var einnig reist dráttarbraut og stálskemma sem hefur alltaf verið nefnd Hveragerði á meðal fjölskyldunnar. Það heiti tengist bróður hans Finni Guðna sem vann hjá bróður sínum, aðstoðaði við húsbygginguna á Austuveginum og bjó þar til dauðadags. Síðustu árin átti Finnur við veikindi að stríða og fór á Náttúrulækningastofnunina í Hveragerði, þar sem hann dvaldi um tíma. Honum líkaði dvölin vel og dásamaði staðinn.

Afi vann langa starfsævi, hann dó á 80. aldursári.


 

Af Facebook-siðu Áslaugar Helgudóttur
á Ísafirði.

 

Skráð af Menningar-Bakki.