Jólaupplestur í Bókakaffinu 22. nóv. 2018

Dagskrá um Kambsmálið,

Gullhreppar, Svikarinn

og Gunnar í Hrútatungu

Fyrsta jólaupplestrarkvöld Bókakaffisins á Selfossi verður á morgun fimmtudagskvöldið 22. nóvember 2018.

Samkoman hefst með stuttri dagskrá um bókina Kambsmálið eftir Jón Hjartarson fyrrverandi fræðslustjóra.

Hér segir frá atburðum sem urðu á bænum Kambi í Árneshreppi árið 1953 þegar til stóð að sundra fátækri fjölskyldu í kjölfar andláts bóndans. Auk höfundarins koma að dagskránni heimildamenn hans, heimasæturnar á Kambi sem nú eru við aldur en voru aðeins unglingar þegar þær stóðu upp og ráku af höndum sér aldagamlar venjur sem ríktu við ráðstöfun fátæklinga. Hinar öldnu Kambssystur hafa eins og bókarheitið ber með sér engu gleymt og geyma með sér dýrmætan baráttuanda sem er vegvísir og fyrirmynd komandi tímum.

Eftir upplestur, fyrirspurnir og umræður um Kambsmálið lesa þrír höfundar úr verkum sínum.

Lilja Magnúsdóttir les úr bókinni Svikarinn sem ástarsaga og saga úr íslenskum samtíma.

Gunnar Sæmundsson frá Hrútatungu les úr sjálfsævisögu sinni, Genginn ævivegur en Gunnar var lengi í forystusveit bænda og kom að margvíslegum félagsmálum í heimahéraði og á landsvísu.

Bjarni Harðarson les úr 18. aldar skáldsögunni Í Gullhreppum þar sem segir frá Skálholtsstól og þjóðsagnapersónunni Þórði í Reykjadal.

Að vanda er Bókakaffið opnað kl. 20 svo gestir geti fengið sér sæti og sýnt af sér kæti.

Klukkan 20:30 hefst formleg dagskrá og stendur í klukkustund.

Ókeypis aðgangur og allir velkomnir meðan húsrúm leyfir.

Kakó og kaffi á tilboðsverði.
 

Skráð af Menningar Staður

Bóka­stof­an. Íbúðin er nú kom­in í sína upp­runa­legu liti og í bóka­stof­unni er fjöldi rita um Jón for­seta og Ingi­björgu, sem marg­ir hafa skrifað um.

Aftur til 19. aldar

Heim­ili Ingi­bjarg­ar Ein­ars­dótt­ur og Jóns for­seta

í Kaup­manna­höfn end­ur­gert eft­ir heim­ild­um

í til­efni full­veldisaf­mæl­is. Var miðstöð sam­fé­lags

Íslend­inga og verður opnað 6. des­em­ber næst­kom­andi.

Ingi­björg var skör­ung­ur sem skóp og mótaði menn­ing­ar­heim­ili sem var miðstöð Íslend­inga í Kaup­manna­höfn. Okk­ur finnst mik­il­vægt að halda henn­ar þætti til haga á sýn­ing­unni í end­ur­gerðri íbúðinni,“ seg­ir Mar­grét Hall­gríms­dótt­ir þjóðminja­vörður. Þessa dag­ana er verið að leggja loka­hönd á end­ur­bæt­ur á íbúðinni í Jóns­húsi á Øster Vold­ga­de 12 í Kaup­manna­höfn, þar sem þau Jón Sig­urðsson for­seti og Ingi­björg Ein­ars­dótt­ir kona hans bjuggu frá 1852 til dán­ar­dæg­urs, en þau lét­ust bæði árið 1879.

Á þriðju hæð

Alþingi Íslend­inga fékk hús Jóns Sig­urðsson­ar við Aust­ur­vegg, eins og gat­an heit­ir upp á ís­lensku, að gjöf 1966. Þar hef­ur æ síðan verið marg­vís­legt fé­lags­starf og menn­ing­ar­líf á veg­um Íslend­inga í Kaup­manna­höfn, auk íbúða sem ís­lensk­ir fræðimenn hafa aðgang að. Þá hef­ur frá upp­hafi verið minn­ing­ar­stofa um Jón Sig­urðsson með sýn­ingu í bygg­ing­unni.

Í tím­ans rás hafa þó verið gerðar ýms­ar breyt­ing­ar á fyr­ir­komu­lagi sýn­ing­ar­inn­ar, sem hef­ur verið á þriðju hæð húss­ins þar sem íbúð þeirra Ingi­bjarg­ar og Jóns var. Síðast var þar uppi sýn­ing meðal ann­ars með mun­um úr inn­búi Jóns og Ingi­bjarg­ar Ein­ars­dótt­ur, sem Þjóðminja­safn Íslands varðveit­ir. Muna marg­ir vafa­lítið eft­ir mubl­um og fleiru úr bú­inu sem var á sýn­ing­um safns­ins, eins og það var forðum daga, og eins því að á nú­ver­andi grunn­sýn­ingu safns­ins er einnig fjallað um Ingi­björgu og Jón.

Heim­ili byggt á rann­sókn­um

Á síðasta ári, þegar und­ir­bún­ing­ur fyr­ir hátíðahöld í til­efni af 100 ára af­mæli full­veld­is Íslands hófst, vaknaði sú hug­mynd að end­ur­gera sýn­ing­una í Jóns­húsi. Fól Alþingi Þjóðminja­safn­inu að hanna og setja upp sýn­ingu. Þá var ákveðið að íbúðin skyldi gerð upp svo hún yrði sem lík­ust því sem var á tím­um Jóns og Ingi­bjarg­ar. Er heim­ilið end­ur­gert á grund­velli rann­sókna á íbúðinni sjálfri, sagn­fræðileg­um heim­ild­um og varðveitt­um mun­um heim­il­is­ins í safn­kosti Þjóðminja­safns.

„Okk­ur fannst þetta strax áhuga­vert verk­efni og þá ekki síst að end­ur­gera íbúðina út frá heim­ild­um og rök­studd­um til­gát­um,“ seg­ir Mar­grét Hall­gríms­dótt­ir.

Þjóðminja­safnið fól Láru Magnús­ar­dótt­ur sagn­fræðingi að kanna til­tæk­ar heim­ild­ir um hvernig heim­ili Jóns og Ingi­bjarg­ar hefði litið út og skilaði sú rann­sókn heil­miklu. Einnig var höfð hliðsjón af þekk­ingu og heim­ild­um um borg­ara­leg heim­ili í Dan­mörku á síðari hluta 19. ald­ar.

„Í þessu verk­efni hef­ur verið val­inn maður í hverju rúmi og sam­vinn­an afar gef­andi. Mjög munaði um að við feng­um eins og svo oft áður danska for­vörðinn Robert Lar­sen, sem starfað hef­ur hjá Þjóðminja­safni Dana, til liðs við okk­ur. Í Jóns­húsi tók hann sig til og skóf hvert máln­ing­ar­lagið ofan af öðru þannig að hinir upp­haf­legu lit­ir í íbúðinni sáust,“ seg­ir Mar­grét.

Thor­vald­sensgul­ur og Ítal­íurautt

Og það fer ekk­ert á milli mála; eld­húsið var gul­brúnt, gang­ur­inn Thor­vald­sensgul­ur eins og það er kallað, bóka­stof­an Ítal­íurauð, stáss­stofa og svefn­her­bergi græn og horn­stof­an í ljósgul­um lit. Hóp­ur iðnaðarmanna hef­ur sinnt þess­um end­ur­bót­um út frá sýn­ing­ar­hand­riti og hef­ur Halla Bene­dikts­dótt­ir, um­sjón­ar­maður Jóns­húss, haft um­sjón með fram­kvæmd­un­um. Þá hef­ur Jón Run­ólfs­son, fyrr­ver­andi um­sjón­ar­maður, komið að mál­um.

Halla hef­ur til að mynda fengið ís­lensk­ar kon­ur bú­sett­ar í Kaup­manna­höfn til að sauma í púða og tex­tíla eins og prýddu heim­ili hjón­anna um miðja 19. öld. Allt eru þetta forkunn­ar­fagr­ar hannyrðir. Þá hef­ur bóka­safni húss­ins sem til­heyr­ir arf­leifð Jóns verið komið fyr­ir í bóka­stofu heim­il­is Ingi­bjarg­ar og Jóns ásamt út­gefn­um bók­um um líf og starf Jóns for­seta. Bóka­stofa Jóns er mik­il­væg­ur hluti sýn­ing­ar­inn­ar.

Hús­búnaður frá forn­söl­um

Þegar kom svo að því að velja hús­búnað var ákveðið að sýna ekki viðkvæm­ar þjóðminj­ar held­ur kaupa hús­búnað frá miðri 18. öld á forn­söl­um í Kaup­manna­höfn og reynd­ist úr nægu að velja. „Við vild­um að fólk gæti sest niður við borð eða í sófa og um­hverfið væri þannig að fólk gæti notið, hand­leikið og skoðað. Gildi mun­anna úr hinu upp­haf­lega inn­búi Ingi­bjarg­ar og Jóns er meira en svo að áhætta sé tek­in. All­ir í sýn­ing­ar­hópn­um, hönnuðir, for­verðir, sér­fræðing­ar og starfs­menn húss­ins und­ir stjórn verk­efn­is­stjóra, hafa verið ótrú­lega út­sjón­ar­sam­ir við að finna muni á forn­söl­um og mér finnst út­kom­an mjög skemmti­leg,“ seg­ir Mar­grét.

Sem fyrr seg­ir hef­ur stjórn sýn­ing­ar­inn­ar verið í hönd­um þjóðminja­varðar í umboði Alþing­is. Heiti henn­ar er Heim­ili Ingi­bjarg­ar og Jóns. Miðstöð Íslend­inga í Kaup­manna­höfn 1851-1879. Heim­ilda­öfl­un vegna sýn­ing­ar­inn­ar hef­ur verið í hönd­um sýn­ing­ar­höf­und­ar og sér­fræðinga Þjóðminja­safns. Af nægu er að taka, enda margt til skráð um líf og starf Ingi­bjarg­ar og Jóns. Verður sá fróðleik­ur aðgengi­leg­ur í íbúðinni í Jóns­húsi á vegg­spjöld­um. Hönnuðir sýn­ing­ar­inn­ar eru þeir Þór­ar­inn Blön­dal og Finn­ur Arn­ar Arn­ars­son. Fjöl­marg­ir aðrir sér­fræðing­ar hafa komið að verk­efn­inu und­ir verk­efn­is­stjórn Evu Krist­ín­ar Dal hjá Þjóðminja­safni Íslands.

Fjöl­sótt­ur staður

Sýn­ing­in í Jóns­húsi verður opnuð 6. des­em­ber næst­kom­andi; á Nikulás­ar­messu og fæðing­ar­degi dr. Kristjáns Eld­járns þjóðminja­varðar og for­seta Íslands. Mar­grét seg­ir dag­setn­ing­una skemmti­lega en góða til­vilj­un, með vís­an til þess að fáum hafi tek­ist eins vel upp og Kristjáni í frá­sögn­um af þjóðmenn­ingu og sögu Íslend­inga og gert hana aðgengi­lega al­menn­ingi.

„Hér í Kaup­manna­höfn er ekki til neitt sem sýn­ir íbúð 19. ald­ar og að því leyti mun sýn­ing­in í íbúð þeirra Ingi­bjarg­ar hér í Jóns­húsi hafa mikið gildi,“ seg­ir Halla Bene­dikts­dótt­ir. Hún hef­ur búið í Kaup­manna­höfn í tæp­an ára­tug og síðastliðin þrjú ár verið um­sjón­ar­maður Jóns­húss. Þar er aðset­ur Íslend­inga­fé­lags­ins í Kaup­manna­höfn, fimm ís­lensk­ir kór­ar æfa í hús­inu, viku­lega er þar ís­lensku­skóli fyr­ir börn, stund­um sunnu­dagskaffi fyr­ir gesti og fleira skemmti­legt.

„Hingað koma senni­lega á bil­inu 1.200-1.300 manns á mánuði og verða sjálfsagt fleiri eft­ir að ný og áhuga­verð sýn­ing verður opnuð,“ seg­ir Halla í Jóns­húsi að síðustu.

 

Morgunblaðið
Sig­urður Bogi Sæv­ars­son
sbs@mbl.is
 

Skráð af Menningar-Staður

Bæjarstjórn Árborgar samþykkti samhljóða á dögunum tillögu Gísla Halldórs Halldórssonar, bæjarstjóra, um að ráðinn verði mannauðsstjóri til sveitarfélagsins frá næstu áramótum.

Þrettán sækja um mannauðsstjórann í Árborg

Þrettán umsækjendur eru um nýtt starf mannauðsstjóra hjá Sveitarfélaginu Árborg sem auglýst var á dögunum. Mannauðsstjórinn á að hefja störf um áramótin.

Umsækjendurnir eru:

Baldur Þ. Guðmundsson, fv. útibússtjóri
Bergdís Linda Kjartansdóttir, sérfræðingur á mannauðssviði
Elsa María Rögnvaldsdóttir, sviðsstjóri kjaramála
Emilia Christina Gylfadóttir, sérkennari
Hafdís Bjarnadóttir, samskiptafulltrúi
Hólmsteinn Jónasson, sérfræðngur í mannauðssmálum
Indriði Indriðason, fv. sveitarstjóri
Inga Jara Jónsdóttir, ráðgjafi
Linda Björk Hávarðardóttir, vendor manager
Ólöf Jóna Tryggvadóttir, verkefnastjóri í mannauðsdeild
Stefan Petursson, sjúkraflutningamaður
Thelma Sigurðardóttir, fv. leikskólastjóri
Valdimar Þór Svavarsson, fyrirlesari/ráðgjafi

Bæjarstjórn Árborgar samþykkti samhljóða á dögunum tillögu Gísla Halldórs Halldórssonar, bæjarstjóra, um að ráðinn verði mannauðsstjóri til sveitarfélagsins frá næstu áramótum.

Í greinargerð með tillögunni segir að mjög hafi komið fram í máli starfsmanna og kjörinna fulltrúa að þörf sé á ráðningu mannauðsstjóra til sveitarfélagsins. Almennt megi reikna með að mannauðsstjóra sé þörf þegar starfsmannafjöldi nær 80-120 en starfsmenn Árborgar eru fleiri en 700.



Skráð af Menningar-Staður.

Stefán Valgeirsson (1918 - 1998).

Merkir Íslendingar - Stefán Valgeirsson

Stefán Val­geirs­son fædd­ist í Auðbrekku í Hörgár­dal 20. nóvember 1918

og ólst þar upp. For­eldr­ar hans voru Anna Marí Ein­ars­dótt­ir frá Borg­ar­f­irði eystri og Val­geir Sig­ur­jón Árna­son í Auðbrekku.

Meðal föður­systkina Stef­áns var Hilm­ar, faðir Gunn­ars sem var bæj­ar­stjóri á Raufar­höfn, og Þóris bruna­mála­stjóra. Val­geir var son­ur Árna Jónatans­son­ar, bónda í Auðbrekku, bróður Sig­urðar, föður Þóris náms­stjóra. Móður­syst­ir Stef­áns var Jóna Möller, amma Rík­arðs Páls­son­ar hljómlist­ar­manns. Anna var dótt­ir Ein­ars Pét­urs­son­ar, ráðsmanns á Há­reks­stöðum, og Þóreyj­ar Jóns­dótt­ur.

Stefán kvænt­ist 1948 Fjólu Guðmunds­dótt­ur hús­freyju og eignuðust þau sex börn, en misstu elsta son sinn tví­tug­an í flug­slysi.

Stefán lauk bú­fræðiprófi frá Bænda­skól­an­um á Hól­um í Hjalta­dal 1942, var síðan verk­stjóri hjá Reykja­vík­ur­borg og á Kefla­vík­ur­flug­velli og síðar for­stjóri Leigu­bif­reiðastöðvar Kefla­vík­ur vet­urna 1952-61, en sinnti bú­störf­um í Auðbrekku á sumr­in þar sem hann bjó fé­lags­búi með Þóri, bróður sín­um. Stefán var alþing­ismaður Norður­lands­kjör­dæm­is eystra fyr­ir Fram­sókn­ar­flokk­inn 1967-87. Hann stóð síðan fyr­ir fram­boði Sam­taka jafn­rétt­is og fé­lags­hyggju í Norður­landi eystra, í aðdrag­anda alþing­is­kosn­inga 1987. Sam­tök­in fengu 12,11% at­kvæða og Stefán náði kjöri. Eft­ir að rík­is­stjórn Þor­steins Páls­son­ar fór frá myndaði Stein­grím­ur Her­manns­son stjórn með Alþýðubanda­lagi og kröt­um sem Stefán studdi.

Hann var formaður Bind­ind­is­fé­lags­ins Vak­andi í Hörgár­dal um ára­bil, formaður FUF í Eyjaf­irði og Fram­sókn­ar­fé­lags Eyf­irðinga, sat lengi í bankaráði Búnaðarbank­ans og var formaður þess, sat í stjórn Stofn­lána­deild­ar land­búnaðar­ins í rúma tvo ára­tugi og formaður frá 1973 og sat í stjórn Byggðastofn­un­ar á ár­un­um 1987-90.

Stefán lést 14. mars 1998.


Morgunblaðið 20. nóvember 2018.



Skráð af Menningar-Staður.

Jóhann Gunnar Ólafsson (1902 - 1979).

Merkir Íslendingar - Jóhann Gunnar Ólafsson

Jóhann fæddist í Vík í Mýrdal 19. nóvember 1902,

sonur Ólafs Arinbjarnarsonar, verslunarstjóra í Vík og útgerðarmanns í Vestmannaeyjum, og k.h., Sigríðar Eyþórsdóttur húsfreyju.

Foreldrar Ólafs voru Arinbjörn Ólafsson, bóndi og útgerðarmaður í Tjarnarkoti í Innri-Njarðvík, og Kristín Björnsdóttir, f. Beck. Sigríður var systir Ásgeirs, föður Ásgeirs forseta og Ragnars ráðunautar, föður Úlfs læknis. Systir Sigríðar var Jóhanna, móðir Eyþórs Gunnarssonar, háls-, nef- og eyrnalæknis, föður Gunnars fréttamanns, föður Eyþórs tónlistarmanns.

Sigríður var dóttir Eyþórs Felixsonar, kaupmanns í Reykjavík, og Kristínar Grímsdóttur húsfreyju.
 

Jóhann lauk stúdentsprófi frá MR 1923, embættisprófi í lögfræði frá HÍ 1927 og öðlaðist hrl.-réttindi 1968.
 

Eiginkona Jóhanns var Ragna Haraldsdóttir húsfreyja og eignuðust þau fimm börn.
 

Jóhann var lögfræðingur í Vestmannaeyjum, settur bæjarstjóri þar 1929 og kosinn bæjarstjóri 1930. Hann var settur sýslumaður í Skagafirði vegna forfalla 1939 og var bæjarfógeti á Ísafirði og sýslumaður Ísafjarðarsýslu 1943-68. Hann flutti þá til Reykjavíkur og fékkst þar við lögmannsstörf og sagnfræði.
 

Jóhann var mikill bókamaður og feikilega fróður um margvísleg efni. Hann var sannkallaður menningarforkólfur í Eyjum og á Ísafirði, einn af stofnendum knattspyrnufélagsins Týs í Eyjum og fyrsti formaður þess, einn af stofnendum Tónlistarfélags Ísfirðinga og fyrsti formaður þess, hvatamaður að stofnun Héraðsskjalasafns Ísfirðinga og stjórnarformaður Byggðasafns Ísfirðinga og aðalhvatamaður að stofnun Sögufélags Ísfirðinga.
 

Eftir Jóhann liggur mikið safn af sagnfræðilegum þáttum og greinum í blöðum og tímaritum, margt býsna athyglisvert og skemmtilegt. Þar er ekki síst að finna söguþætti er lúta að Vestmannaeyjum og Ísafirði.
 

Jóhann lést 1. september 1979.
 

Skráð af Menningar-Staður.

-Sviðavinirnir- sem stóðu fyrir veislunni í gær á Stað. F.v.: Guðmundur Emilsson, Ragnar Emilsson og Björn H. Hilmarsson. Ljósm.: Björn Ingi Bjarnason.

Veisla -Sviðavina- á Eyrarbakka

Í gær, laugardagskvöldið 17. nóvember 2018, héldu  -Sviðavinir- á Eyrarbakka veislu í Alþýðuhúsinu Stað á Eyrarbakka.

Á borðum voru heit og köld við með öllu tilheyrarndi og var veislan vel sótt.

Sviðavinirnir sem stóðu fyrir veislunni voru; Björn H. Hilmarsson, Ragnar Emilsson og Guðmundur Emilsson.

Menningar-Staður færði veisluna til myndar sem er á þessari slóð:

http://menningarstadur.123.is/photoalbums/288795/

Nokkrar myndir:

 

. . . . . . . . . . . . . . . . Skráð af Menningar-Staður

F.v.: Hörður Guðmundsson,  Jónína Guðmundsdóttir, Guðni Ágústsson og Hörður Kristjánsson. Ljósm.: Björn Ingi Bjarnason.

Hrútavinir og

Flugfélagið Ernir á Reykjavíkurflugvelli

11. nóvember 2018

Heimsatburður átti sér stað í flugskýli flugfélagsins Ernis á Reykjavíkurflugvelli  sunnudaginn 11. nóvember 2018.  Þar var tekið á móti norðlenskri forystukind sem kom fljúgandi frá Húsavík og henni gefið nafnið Flugfreyja með viðhöfn.

Eigandi kindarinnar er Guðni Ágústsson, fyrrverandi landbúnaðarráðherra og heiðursforseti Hrútavinafélagsins Örvars á Suðurlandi. Hann var mættur á Reykjavíkurflugvöll ásamt fríðu förnueyti Hrútavina til að taka á móti kindinni.

Þetta er enn eitt dæmi  um þjóðlegt og menningarlegt  -SAMAFL- Vestfirðinga og Sunnlendinga með forystuaðkomu Hrútavinafélagsins Örvars og félagsmanna víða um land.

Menningar-Staður færði til myndar og eru á þessari slóð:
    http://menningarstadur.123.is/photoalbums/288793/

Nokkrar myndir:

 

F.v.: Hörður Guðmundsson, Jóhannes Kristjánsson, Guðni Ágústsson og Jónína Guðmundsdóttir. .

F.v.: Jóna Guðrún Haraldsdóttir og Jónína Guðmundsdóttir. 

.

. . . . . . . . . . Skráð af Menningar-Staður.

Hörður Guðmundsson, eigandi flugfélags ins Ernis og Guðni Ágústsson stilla sér upp til mynda töku með gimbrinni Flugfreyju. Með Guðna eru dótturdætur hans, Eik og Eva Arnarsdætur. Fyrir aftan frá vinstri eru: Ágúst Ingi Ketilsson, fjallkóng ur Flóamanna, Aldís Þórunn Bjarnardóttir og Geir Gíslason á Stóru-Reykjum, sem munu vista Flugfreyju fyrir Guðna, og Ólafur R. Dýrmundsson, fyrrverandi landsráðunautur hjá BÍ. Myndir / Hörður Kristjánsson.

Var henni gefið nafnið Flugfreyja

Guðni Ágústsson fékk forystukind frá Ytra-Álandi

í Þistilfirði senda frá Húsavík með farþegaflugvél Ernis

Sá óvenjulegi heimsatburður átti sér stað í flugskýli flugfélagsins Ernis sunnudaginn 11. nóvember, að þar var tekið á móti norðlenskri forystukind sem kom fljúgandi frá Húsavík og henni gefið nafn með viðhöfn. 

Eigandi kindarinnar, Guðni Ágústsson, fyrrverandi landbúnaðarráðherra, var þar mættur ásamt fríðu förnueyti til að taka á móti kindinni. 

„Þetta er gert forystukind inni til heiðurs. Hún er með mannsvit í veðrum, leiðir hjörðina og bóndann heim,“ segir Guðni.

Hópur manna kemur ár lega saman á kótilett kvöldi í Þingborg í Flóa til að safna fé til styrkt ar útgáfu Flóamannabókar. Þar eru kálfar og ýmsir aðrir vinning ar í verðlaun í happdrætti og síðustu þrjú árin hefur einnig verið meðal vinn inga foryst ugim ur frá Skúla Ragnaarssyni, bónda á Ytra-Álandi í Þistilfirði. Sá sem hreppti gimbrina í haust gat ekki tekið við henni og gerðu þeir Guðni þá kaup með sér og Guðni eignaðist kindina. Gimbrin er þrílembingur undan Slyddu á Ytra-Álandi og Strump frá Gunnarsstöðum,  svört með hvítar hosur.

Guðni hringdi í Aðalstein Baldursson, verkalýðsforingja á Húsavík, og bað hann um að sækja fyrir sig svörtu gimbrina og koma henni suður. Gimbrina geymdi Aðalsteinn í bílskúrnum heima hjá sér og sendi síðan með áætlunarvél Ernis til Reykjavíkur á sunnudag.

Tekið var við henni með viðhöfn á Reykjavíkurflugvelli. Hörður Guðmundsson, eigandi flugfélagsins, hellti yfir hana sunnlensku rigningarvatni úr glasi og gaf henni nafnið Flugfreyja. 

Guðni segir að Geir Gíslason, bóndi á Stóru-Reykjum í Flóa, muni fóstra gimbrina fyrir sig. Vænti Guðni þess að Flugfreyja muni fara fyrir kindahjörð hans, en hún verður þó ekki eina forystukindin í þeirri hjörð. „Forystukindin er sérstakt fjárkyn, einstakt á heimsvísu. Þyrfti að rannsaka það frekar, meðal annars hvaðan kynið er komið,“ segir Guðni. 

 Við athöfnina var boðið upp á veglega tertu með nafni Flugfreyju undir mynd af henni sjálfri.

Þá lýsti Ólafur R. Dýrmundsson stuttlega þessu einstaka fjárkyni. 

 

Hörður Guðmundsson flugstjóri gaf forystukindinni nafnið Flugfreyja með  því að stökkva á hana sunnlensku rigningarvatni í votta viðurvist.

.

Jónína Guðmundsdóttir, eiginkona Harðar Guðmundssonar og meðeigandi í flugfélaginu Erni, gaf Guðna Ágústsyni fyrsta bitann af tertunni góðu. Næstur í röðinni var Jóhannes Kristjánsson eftirherma og Guðni hinn mesti. Bændablaðið - Hörður Kristjánsson.   Skráð af Menningar-Staður.

Guðmundur Ármann Pétursson.

Menningarhús eða -salur?

Það er mikið fagnaðarefni að þingmenn Suðurkjördæmis leggi fram þingsályktunartillögu þar sem skorað er á mennta- og menningarmálaráðherra varðandi uppbyggingu á menningarhúsi / sal fyrir Sunnlendinga.

Að þingmennirnir tilgreini það sérstaklega að menningarhús Sunnlendinga skuli vera frágangur á ófullgerðum 36 ára gömlum sal í miðju hóteli, þar sem sé hallandi gólf, gryfja fyrir hljómsveit og möguleiki á að taka 270 manns í sæti er ekki ásættanlegt nálgun á menningarhúsi fyrir Sunnlendinga.

Verkefnið er þarft og þarf að vera framkvæmt af metnaði. Þingmennirnir nefna sem dæmi um vel heppnuð menningarhús, Hof á Akureyri og Eldheima í Vestmannaeyjum. Báðar framkvæmdir einstaklega vel heppnaðar og í takt við þarfir þeirra samfélaga.

Menningarhús Sunnlendinga er ekki salur í hóteli. Menningarhús Sunnlendinga er sjálfstætt verkefni sem á að vera óbundið af hugmyndum manna frá árinu 1982 sem hófu þá byggingu félagsheimilis fyrir íbúa Selfossbæjar.

Það er rétt að minna þingmennina á að „gamli miðbær“ Sunnlendinga er Eyrarbakki þar sem um aldir var miðstöð viðskipta og þaðan sem straumur menningar, lista og erlendra áhrifa flæddi um Suðurland.

Það færi vel á því að menningarhús Sunnlendinga væri byggt upp á Eyrarbakka og þá með því að gömlu verslunarhúsin, Vesturbúðin væri endurbyggð í sinni upprunalegu mynd og þá sem menningarhús. Á Eyrarbakka ætti slíkt menningarhús rætur og með þeirri framkvæmd væri hægt að bæta fyrir þann ömurlega gjörning þegar húsin voru rifin árið 1950.

Það er rétt að hafa það í huga þegar verið er að ná saman íbúum Þorlákshafnar, Hveragerðis, Selfoss auk annara íbúa svæðisins að þá er „gamli miðbær“ Sunnlendinga Eyrarbakki miðpunktur svæðisins.

Fyrst og síðast þarf að byggja fallegt og vel staðsett Menningarhús fyrir Sunnlendinga þar sem fjölbreytt lista- og menningarstarfsemi getur blómstrað á nútímalegan hátt og við bestu aðstæður.

Guðmundur Ármann Pétursson

Eyrarbakka.

Skráð af Menningar-Staður.

Jónas Hallgrímsson (1807 - 1845).

Merkir Íslendingar - Jónas Hallgrímsson

Í dag, 16. nóvember 2018, á degi ís­lenskr­ar tungu, eru 211 ár frá fæðingu Jónas­ar Hall­gríms­son­ar.

Hann fædd­ist á Hrauni í Öxna­dal, son­ur Hall­gríms Þor­steins­son­ar, aðstoðarprests séra Jóns Þor­láks­son­ar, skálds á Bæg­isá, og Rann­veig­ar Jóns­dótt­ur af Hvassa­fell­sætt. Er Jón­as var átta ára drukknaði faðir hans.

Jón­as lauk stúd­ents­prófi frá Bessastaðaskóla 1829, sigldi til Kaup­manna­hafn­ar 1832, hóf laga­nám en söðlaði fljót­lega um, hóf nám í nátt­úru­fræði og lauk próf­um í nátt­úru­fræði (steina­fræði og jarðfræði) við Hafn­ar­há­skóla 1838.

Jón­as stofnaði árs­ritið Fjölni árið 1835, ásamt Brynj­ólfi Pét­urs­syni, Kon­ráð Gísla­syni og Tóm­asi Sæ­munds­syni. Mark­mið Fjöln­is var að blása í þjóðfrels­is­glóð hníp­inn­ar þjóðar, minna hana á sínu fornu frægð og upp­lýsa hana um það besta í skáld­skap og vís­ind­um álf­unn­ar. Ljóð Jónas­ar, Íslands far­sæld­ar frón, sem er grísk­ur fimmliðahátt­ur, birt­ist í fyrsta ár­gangi Fjöln­is sem nokk­urs kon­ar stefnu­skrá hans.

Jón­as var, ásamt Bjarna Thor­ar­en­sen, boðberi nýrr­ar gull­ald­ar í ís­lenskri ljóðagerð, varð helsta skáld ís­lenskra stúd­enta í Höfn, hef­ur sl. 150 ár verið tal­inn ást­sæl­asta skáld þjóðar­inn­ar og jafn­framt eitt fremsta skáld Evr­ópu á sinni tíð.

Jónas­ar smíðaði fjölda nýyrða, m.a. aðdrátt­ar­afl, fjaður­magnaður, hita­belti, ljósvaki, sjón­ar­horn, sól­myrkvi, spor­baug­ur og vetr­ar­braut. Hann fékk rík­is­styrk til rann­sókna á nátt­úrufari Íslands, vann að því verki 1839-1842 og setti fram merk drög að kenn­ingu um land­mynd Íslands. Hann fór í rann­sókna­ferðir um landið, lenti í hrakn­ing­um síðsum­ars 1839, hafði næst­um orðið úti, fékk slæma brjóst­himnu­bólgu, lá rúm­fast­ur í Reykja­vík næsta vet­ur, en hélt til Kaup­manna­hafn­ar 1842 og var bú­sett­ur í Dan­mörku þrjú síðustu ævi­ár­in.

Jón­as fót­brotnaði illa er hann féll í stiga og lést á Friðriks­spít­ala í Kaup­manna­höfn 26. maí 1845.

Framan við heimili Jónasar Hallgrímssonar í Kaupmannahöfn. Ljósm.: BIB



Skráð af Menningar-Staður.