![]() |
Sigurjón Ólafsson (1908 - 1982).
|
Merkir Íslendingar - Sigurjón Ólafsson
Sigurjón Ólafsson myndhöggvari fæddist á Eyrarbakka 21. október 1908,
sonur Ólafs J. Árnasonar, verkamanns í Einarshöfn á Eyrarbakka, og Guðrúnar Gísladóttur. Hann var bróðir Guðna apótekara í Reykjavík og Gísla bakarameistara, föður Erlings leikara, föður Benedikts, leikara, leikstjóra og leikritahöfundar.
Fyrri kona Sigurjóns var Tove Ólafsson myndhöggvari en seinni og eftirlifandi kona hans er Inga Birgitta Spur sem hafði veg og vanda af listasafni hans í Laugarnesinu.
Sigurjón lauk sveinsprófi í málaraiðn frá Iðnskólanum í Reykjavík 1927, stundaði nám hjá Ásgrími Jónssyni listmálara og síðar Einari Jónssyni myndhöggvara, nám í höggmyndalist hjá prófessor E. Utzon-Frank við Listaháskólann í Kaupmannahöfn 1928-35 og dvaldi við nám í Róm. Hann var búsettur í Kaupmannahöfn 1928-46 en síðan á Laugarnestanga við Reykjavík.
Sigurjón var í hópi brautryðjenda abstraktlistar á Íslandi og er meðal virtustu myndhöggvara þjóðarinnar. Standmyndir og veggskreytingar eftir hann má víða sjá í Reykjavík, s.s. líkön af Friðriki Friðrikssyni, Héðni Valdimarssyni og Ólafi Thors. Þá gerði hann brjóstmyndir af séra Bjarna Jónssyni dómkirkjupresti og Tómasi Guðmundssyni skáldi. Af öðrum verkum hans sem prýða höfuðborgina má nefna Klyfjahest sem fyrst var fyrir ofan Hlemm og síðar milli Miklubrautar og Suðurlandsbrautar; Öndvegissúlurnar sem settar voru upp við Höfða, og minnismerki um stofnun lýðveldis á Íslandi 1944 sem sett var upp við Hagatorg, að ógleymdri veggmynd á stöðvarhúsi Búrfellsvirkjunar. Hann gerði auk þess um tvö hundruð mannamyndir af ýmsum þekktum Íslendingum.
Sigurjón var sæmdur heiðurspeningi úr gulli af Listaháskólanum í Kaupmannahöfn og sæmdur hinum virta heiðurspeningi Eckersbergs. Verk hans er að finna á virtum listasöfnum víða um heim.
Sigurjón lést 20. desember 1982 og hvílir í kirkjugarðinum á Eyrarbakka.
Er 100 ár voru frá fæðingu Sigurjón Ólafssonar þann 21. október 2008 stóð Hrútavinafélagið Örvar, Litla-Hraun og Barnaskólinn á Eyrarbakka og Stokkseyri fyrir blysför að listaverkinu Kríjunni austan við Eyrarbakka.
Myndaalbúm frá blysförinnu: http://menningarstadur.123.is/photoalbums/245975/
Skráð af Menningar-Staður.
![]() |
Líflegt á laugardagsfundi Samfylkingarinnar í Árborg
Gísli Halldór Halldórsson, bæjarstjóri Sveitarfélagsins Árborgar og f.v. bæjarstóri Ísafjarðarbæjar, var gestur á laugardagsfundi Samfylkingarfélagsins í Árborg í morgun, laugardaginn 20. október 2018.
Fundurinn var haldinn í sal félagsins við Eyravegi Selfossi og var fjölsóttur; málefna- og líflegur.
Menningar-Staður færði til myndar:
![]() |
||||||||||
. .
|
![]() |
Gísli Halldór Halldórsson. |
Bæjarstjóri Árborgar á laugardagsfundi
Gísli Halldór Halldórsson, bæjarstjóri Sveitarfélagsins Árborgar og f.v. bæjarstóri Ísafjarðarbæjar, verður gestur á laugardagsfundi Samfylkingarfélagsins í Árborg laugardaginn 20. október 2018 kl. 11:00.
Fundurinn er haldinn í sal félagsins á Eyravegi Selfossi.
Allir velkomnir og hvattir til að mæta.
Skráð af Menningar-Staður.
![]() |
Tryggvi Emilsson (1902 - 1993). |
Merkir Íslendingar - Tryggvi Emilsson
Tryggvi fæddist í Hamarkoti á Akureyri 20. október 1902, missti móður sína er hann var sex ára og ólst síðan upp í Reykjavík og á ýmsum stöðum norðanlands.
Foreldrar hans voru Hans Pétur Emil Petersen, búfræðingur, bóndi og verkamaður á Akureyri, og k.h., Þuríður Gísladóttir.
Eiginkona Tryggva var Steinunn G. Jónsdóttir verkakona. Þau eignuðust tvær dætur.
Skólaganga Tryggva var sex vikna undirbúningur fyrir fermingu. Hann var smali á sumrin, fjárhirðir á vetrum frá fermingu og til sautján ára aldurs í Öxnadal, vinnumaður í Tungusveit, bóndi þar og í Bakkaseli og Fagranesi í Öxnadal, verkamaður á Akureyri 1930-47, innheimtumaður þar 1935-47 en studdist við búskap öll árin og hafði að mestu framfæri af honum til 1940. Hann var verkamaður í Reykjavík 1947-68, lengst af hjá Hitaveitu Reykjavíkur og eftirlitsmaður við hitaveituframkvæmdir hjá Hitaveitu Reykjavíkur á árunum 1962-68 er hann lét af störfum sökum heilsubrests.
Tryggvi var formaður Verkamannafélags Akureyrarkaupstaðar, varaformaður verkamannafélagsins Dagsbrúnar í Reykjavík, félagi í Kommúnistaflokki Íslands og Sósíalistaflokknum, sat í miðstjórn Sósíalistaflokksins og sat í miðnefnd Hernámsandstæðinga um árabil.
Tryggvi sendi frá sér ljóðabækur og skáldsögur. Það var þó fyrst og fremst ævisaga hans í þremur bindum, Fátækt fólk, 1976;
Baráttan um brauðið, 1977,
og Fyrir sunnan, 1979,
sem vöktu verðskuldaða athygli sem vel samdar en átakanlegar lýsingar á kjörum fátæks fólks á Íslandi á uppvaxtarárum hans og fram eftir öldinni. Fátækt fólk varð metsölubók, fékk mikið umtal og fólki varð tíðrætt um það hversu vel bókin var skrifuð, af manni sem varla hlaut nokkra skólagöngu. Hún var tilnefnd til bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs.
Tryggvi lést 6. mars 1993.
Morgunblaðið 20. október 2018.
Skráð af Menningar-Staður.
![]() |
||||
Guðmundur Magnússon flytur ávarp. .
|
Hrútavinir á Hrútadeginum á Raufarhöfn
Hrútadagurinn á Raufarhöfn var haldinn þann 6. október 2018 með margþættum atriðum og mikilli reisn.
Fulltrúar Hrútavinafélagsins Örvars á Suðurlandi voru Eyrbekkingarnir af Túngötunni; Guðmundur Magnússon, María Erla Bjarnadóttir, Sigurbjörg Guðmundsdóttir og Ásamýrarfólkið úr Holtum Sigurbjörn Tryggvi Gunnarsson og Magnea Bjarnadóttir.
Á Kótelettukvöldinu í Þingborg á síðasta hausti vann Sigurbjörn Tryggvi í happdrætti verðlauna gimbur frá Ytra-Álandi við Þistilfjörð og var nú verið að sækja gimbrina ásmt nokkrum verðlaunahrútum fyrir nokkra Snnlendinga.
Hópurinn af Suðurlandinu gisti að Ytra-Álandi við Þistilfjörð og fór sérlega vel á með gestum og ábúendum öllum.
Áður en heim var haldið á Suðurlandið boðaði Guðmundur Magnússon til hátíðarstundar þau Bjarnveigu Skaftfeld og Skúla Ragnarsson á Ytra-Álandi. Flutti hann kveðjur og ljóð forseta Hrútavinafélagsins Örvars, Björns Inga Bjarnasonar, og rifjaði upp heimsókn Hrútavinafélagsins á Hrútadaginn 2014 að Svalbarði og Raufarhöfn. Þá var komið með forystusauðinn Gorba frá Brúnastöðum sem er djásn í Forystufjársetrinu að Svalbarði og er gjöf Hrútavina af Suðurlandi.
Þá afhenti Guðmundur bókagjafir frá Bókaútgáfunni Sæmundi á Selfossi og Vestfirska forlaginu á Þingeyri en þessar útgáfur eru traustir bakhjarlar Hrútavina.
Sigurbjörg Guðmundsdóttir færði til myndar:
![]() |
||||||
|
![]() |
Alþýðuhúsið á Eyrarbakka 17. okt. 2018
Vinir alþýðunnar
![]() |
||||||||
. .
|
![]() |
Hjónin Helga Jónasdóttir og Elfar Guðni Þórðarson. Ljósm.: BIB |
Elfar Guðni sjötíu og fimm ára
Elfar Guðni Þórðarson listmálari á Stokkseyri er 75 ára í dag 17. október 2018.
Elfar Guðni hélt sína fyrstu málverkasýningu í Félagsheimilinu Gimli á Stokkseyri um hvítasunnu árið 1976 en hann sýndi þar árlega allt til í byrjunar þessar aldar.
Þá kom hann sér upp vinnustofu og glæsilegum sýningarsal í Menningarverstöðinni Hólmaröst á Stokkseyri og nefnir Svarta-klett. Elfar Guðni hefur verið með sýningar þar nokkrum sinnum á ári hverju.
Afmæliskveðjur.
![]() |
Skráð af Menningar-Staður.
|
||
Pétur Pétursson (1918 - 2007). |
Pétur Pétursson fæddist á Eyrarbakka 16. október 1918 en ólst upp á Bráðræðisholtinu og á Framnesveginum í Reykjavík. Foreldrar hans voru Pétur Guðmundsson, skólastjóri á Eyrarbakka, og k.h., Elísabet Jónsdóttir húsfreyja.
Pétur skólastjóri var sonur Guðmundar, bónda í Langholtsparti í Flóa Sigurðssonar, bróður Guðlaugar, móður Sigurðar regluboða, föður Sigurgeirs biskups, föður Péturs biskups.
Móðurbróðir Péturs var Bergsteinn, langafi Atla Heimis Sveinssonar, en móðursystir Péturs var Ólöf, amma Bergsteins Jónssonar sagnfræðiprófessors.
Elísabet var dóttir Jóns, alþm. á Eyvindarmúla Þórðarsonar.
Meðal systkina Péturs var Jón Axel bankastjóri.
Eiginkona Péturs var Ingibjörg Birna Jónsdóttir húsfreyja en dóttir þeirra, Ragnheiður Ásta, var útvarpsþulur um áratuga skeið, móðir Eyþórs Gunnarssonar tónlistarmanns og Sólveigar Önnu Jónsdóttur formanns Eflingar.
Pétur stundaði nám við lýðháskólann í Tarna og í skólum sænska alþýðusambandsins og samvinnusambandsins í Svíþjóð og Pitman's College í London 1937-38. Hann var sendill og síðar bankaritari í Útvegsbankanum í Reykjavík, 1931-42, og þulur hjá Ríkisútvarpinu 1941-55 og 1970-88. Auk þess var Pétur kaupmaður í Reykjavík og umboðsmaður skemmtikrafta 1955-70, var leiðsögumaður hjá Ferðaskrifstofu ríkisins 1950-60 og auglýsingastjóri Alþýðublaðsins 1958-59.
Pétur sá um útgáfu og ritaði formála að bókinni Réttvísin gegn Ólafi Friðrikssyni, útg. í Reykjavík 1986. Hann sinnti dagskrárgerð í fjölda ára, stýrði m.a. barnatíma á árunum 1943-44, og sá um útvarpsþættina Lög og létt hjal og Sitt af hverju tagi. Þá tók hann saman fjölda þátta um mannlífið í Reykjavík fyrri tíma. Hann stóð fyrir fyrstu dægurlagasamkeppninni hér á landi á Hótel Íslandi árið 1939.
Pétur var vinsæll útvarpsþulur, hafði hljómþýða rödd og listilega framsögn.
Hann lést 23. apríl 2007.
![]() |
Skráð af Menningar-Staður.
![]() |
Jónshús í Kaupmannahöfn. |
Fræðimenn, sem hyggjast stunda rannsóknir eða vinna að verkefnum í Kaupmannahöfn, geta sótt um afnot af íbúðinni, sem er á 4. hæð Jónshúss. Íbúðin er tveggja herbergja og fylgir henni allur nauðsynlegasti heimilisbúnaður. Afnotin eru endurgjaldslaus, en þeim sem fá úthlutað ber þó að greiða fyrir þrif íbúðarinnar og rekstrarkostnað, alls kr. 60.000.
Dvalartími í íbúðinni fer eftir umfangi verkefnis og öðrum atvikum, en er þó venjulega ekki lengri en tveir mánuðir. Úthlutunarnefnd ætlast til að dvalargestir nýti úthlutaðan tíma sinn að fullu við störf í Kaupmannahöfn.
Við úthlutun íbúðarinnar er höfð hliðsjón af eftirfarandi atriðum:
Þeir sem eru í námi, þar á meðal doktorsnámi, eiga að jafnaði litla möguleika á úthlutun. Þá er höfð hliðsjón af því hvort sótt er um dvöl í fyrsta skipti, en þegar umsækjendur eru jafnsettir skulu þeir ganga fyrir sem sækja um dvöl í fyrsta skipti.
Úthlutunarnefnd ráðgerir að ljúka störfum í nóvember.
Umsóknir um íbúðina skulu vera á sérstöku eyðublaði sem nálgast má á vef Jónshúss og skulu berast skrifstofu Alþingis eigi síðar en mánudaginn 29. október næstkomandi.
Umsóknir merkist:
Umsókn um fræðimannsíbúð
b.t. Jörundur Kristjánsson
Skrifstofu Alþingis
101 Reykjavík.
Skráð af Menningar-Staður.
![]() |
Steinn Steinarr (1908 - 1958). |
Merkir Íslendingar - Steinn Steinarr
Steinn Steinarr fæddist á Laugalandi í Nauteyrarhreppi 13. október 1908, þar sem foreldrar hans, Kristmundur Guðmundsson og Etelríður Pálsdóttir, voru í húsmennsku. Skírnarnafn Steins var Aðalsteinn Kristmundsson. Eftir hreppaflutninga leystist fjölskyldan upp og Steinn ólst upp hjá vandalausum á Miklabæ í Saurbæ.
Steinn naut farkennslu, m.a. hjá Jóhannesi úr Kötlum, en kynntist einnig Stefáni frá Hvítadal sem varð nágranni þeirra í Miklagarði. Stefán og Steinn voru alla tíð miklir mátar.
Steinn fór til Reykjavíkur haustið 1926 og var lengi margt á huldu um líf hans þótt úr því sé nú bætt með bókinni Maðurinn og skáldið – Steinn Steinarr, eftir Sigfús Daðason, útg. 1987, ævisögu Steins í tveimur bindum, Steinn Steinarr – Leit að ævi skálds, eftir Gylfa Gröndal, útg. 2000, og 2001, og æviágripi Steins eftir Inga Boga Bogason, 1995. Á síðustu æviárunum varð Steinn góður vinur Matthíasar Johannessen en viðtöl hans við skáldið eru dýrmætar heimildir um Stein.
Ljóðabækur Steins:
Rauður loginn brann, útg. 1934;
Ljóð, útg. 1937;
Spor í sandi, útg. 1940;
Ferð án fyrirheits, útg. 1942;
Tindátarnir, útg. 1943,
og Tíminn og vatnið, útg. 1948.
Steinn er öðrum fremur talinn hafa valdið formbyltingu í íslenskri ljóðagerð, en Tíminn og vatnið, sem þá er oft vísað til, er samt afar formfastur ljóðabálkur. Hann gældi ungur við kommúnisma en var snemma rekinn úr flokknum og afneitaði síðar kommúnismanum eftir fræga kynnisferð til Moskvu, 1956.
Skáldskapur Steins endurspeglar oft lamandi tómhyggju en í miðju svartnætti ljóða hans leiftra oft óræð blik um mannlega reisn og jafnvel hina innstu vitund. Kristján Karlsson sagði réttilega í inngangi að Kvæðasafni Steins: „Trúaður eða trúlaus er hann í flokki hinna mestu trúarskálda vorra.“
Steinn Steinarr lést 25. maí 1958.
Skráð af Menningar-Staður.
© 2021 123.is | Nýskrá 123.is síðu | Stjórnkerfi 123.is