Iðnaðarmannafélagið í Reykjavík í 150 ár

-Stiklað á stóru í sögu félagsins frá stofnfundinum 3. febrúar 1867

 

Til þess að efla hag íslenskra iðnaðarmanna um miðja nítjándu öldina þurfti samtök, menntun og áræði og framkvæmdir. 

Það varð hlutverk reykvískra iðnaðarmanna að stuðla að þessari þróun með stofnun Iðnaðarmannafélagsins í Reykjavík þann 3. febrúar árið 1867. 

Stofnendur voru 31 reykvískur iðnaðarmaður og fór stofnfundurinn fram í húsi Landsprentsmiðjunnar. Um sex árum síðar var félagið nefnt Iðnaðarmannafélagið í Reykjavík.

Iðnaðarmannafélagið í Reykjavík er hið þriðja elsta sem nú hefur starfað óslitið á Íslandi. 

Samofin sögu Reykjavíkur 

Það er táknrænt að stofnfundur Iðnaðarmannafélagsins skuli hafa verið haldinn í fyrsta húsi innréttinganna en Skúli Magnússon reisti það fyrir forstjóra þeirra. 

Í þessu húsi bjó þá Einar Þórðarson prentari og rak þar einnig prentsmiðju, Landsprentsmiðjuna. 

Saga Iðnaðarmannafélagsins er þannig samofin sögu Reykjavíkur með vöggu sína í hlaðvarpa Ingólfs Arnarsonar. 

Árið 1869 stofnaði Iðnaðarmannafélagið í Reykjavík kvöldskóla. Kennari við hann var Árni Gíslason leturgrafari en hann var lengi ritari félagsins. 

Seinna var skólinn rekinn sem sunnudagaskóli og voru kennslugreinar: réttritun, uppdráttarlist, reikningur, danska, enska og söngur.

Rekstur skólans reyndist félaginu fjárhagslega erfiður og lagðist kennsla niður þann 1. febrúar árið 1890.

Á fundi í Iðnaðarmannafélaginu þann 31. mars árið 1901 kynnti stjórn félagsins áform um að koma á fót kvöldskóla með ákveðinni námsskrá fyrir iðnaðarmenn. 

Á fundi þann 7. október árið 2003 gekk Jón Þorláksson verkfræðingur í félagið og á þessum sama fundi hafði hann framsögu um málefni skólans. 

Hann upplýsti fundarmenn um sambærilegt skólahald erlendis og vildi hefja skólastarf samkvæmt nýjum reglum strax um næstu áramót.

Iðnskólinn settur á stofn 

Skólahald með nýju fyrirkomulagi hófst við Iðnskólann í Reykjavík 1. október árið 1904. 

Skólastjóri var skipaður Jón Þorláksson og fastur kennari Þórarinn B. Þorláksson, bókbindari og listamaður. Hann varð síðar skólastjóri við skólann. Kennslugreinar voru flatarteikning, rúmteikning, iðnteikning, íslenska, reikningur og danska. 

En Iðnaðarmannafélagið í Reykjavík lét ekki staðar numið. Mánuði eftir fyrstu setningu skólans lagði formaður félagsins, Knud Zimsen, fram teikningar af nýju skólahúsi. Samþykkt var að kaupa lóð Búnað- arfélagsins á mótum Vonarstrætis og Lækjargötu undir skólabyggingu.

Trésmiðjan Völundur tók að sér byggingu hússins samkvæmt tilboði sem hljóðaði upp á kr. 20.850,00. Kennsla hófst í nýju skólahúsi haustið 1906. 

Gáfu styttuna af Ingólfi

Iðnaðarmannafélagið í Reykjavík beitti sér fyrir því að reist yrði minnismerki um Ingólf Arnarson. 

Knud Zimsen, borgarstjóri og fyrrverandi formaður félagsins, hélt ræðu en formaður félagsins, Jón Halldórsson, afhjúpaði styttuna. 

Hann sagði m.a.: „Háttvirta ríkisstjórn! Ég afhendi yður nú þessa mynd frá Iðnaðarmannafélaginu í Reykjavík, þessu landi og þessari þjóð til eignar og umráða; gerið svo vel og takið á móti henni og verndið hana frá árásum eyðileggingar að svo miklu leyti sem í ykkar valdi stendur.“ 

Á aldarafmæli sínu, árið 1967, gaf Iðnaðarmannafélagið í Reykjavík borgarstjóraembættinu „há- tíðartákn“, keðju sem borgarstjóri ber við hátíðleg tækifæri. Keðjan er úr silfri, smíðuð af listamanninum Leifi Kaldal gullsmið. 

Heimild: Imfr.is

Fréttatíminn 3. febrúar 2017 - Morgunblaðið 4. febrúar 2017.

Skráð af Menningar-Staður

 

Arnarhóll í Reykjavík og Ingólfur Arnarson.

 

3. febrúar 1867 - Iðnaðarmannafélagið í Reykjavík var stofnað

 

Iðnaðarmannafélagið í Reykjavík var stofnað þann 3. febrúar 1867 og er því 150 ára í dag. 

Félagið byggði Iðnó og Iðnskólann við Lækjargötu. 

Iðnaðramannafélagið beitti sér fyrir því að styttan af Ingólfi Arnarsyni var reist á Arnarhóli í Reykjavík og gefin íslensku þjóðinni árið 1924. Það var í formannstíð Önfirðingsins Jóns Halldórssonar frá Vöðlum en hann var formaðmur Iðnaðramannafélagsins árin 1921 - 1925.

 

Morgunblaðið og fleira. 

 

Ingólfur Arnarson. Skráð af Menningar-Staður

 

 

Hallgrímskirkja sem Eyrbekkingurinn Guðjón Samúelsson teiknaði.

Eldgos á Hallgrímskirkju
 

Vetrarhátíð var sett í gærkvöldi með afhjúpun ljóslistaverksins Sköpun lands eftir Ingvar Björn á Hallgrímskirkju.

Hátíðin stendur í fjóra daga og taka öll sveitarfélög á höfuðborgarsvæðinu þátt í henni.

Meginstoðirnar eru Safnanótt, Sundlauganótt, Snjófögnuður og Ljósalist.


Morgunblaðið 3. febrúar 2017



Skráð af Menningar-Staður

 

Birgir Sigurfinnsson.

 

Birgir á skólarútunni að hætta akstri
 

 

Sæl veri þið öll.

 

Þar sem ég hef hætt akstri skólabíls hérna á ströndinni langar mig að þakka fyrir frábæra samvinnu og traust nemenda og foreldra í gegnum tíðina.

Ég hef ekið meira og minna síðan í mars 2008, og það sem mest er um vert að allt gekk þetta slysalaust hjá okkur, og held ég öll börnin sem hafa verið farþegar mínir gegnum tíðina eru vinir og félagar mínir í dag og verða vonandi áfram, það er mikilsvert.
 

Takk fyrir mig.

Birgir Sigurfinnsson.

 

Birgir Sigurfinnsson og Siggeir Ingólfsson í Alþýðuhúsinu á Eyrarbakka.

Skráð af Menningar-Staður

 

Snjókarl á Eyarrbakka á Kyndilmessu 2. febrúar 2017.                                      Ljósm.: BIB

 

2. febrúar - Kyndilmessa

 

HREINSUNARHÁTÍÐ Maríu meyjar er í dag 40 dögum eftir fæðingu Krists og þá er mikil ljósadýrð við katólska guðsþjónustu og dagurinn því kenndur við kerti eða kyndla og íslenska nafnið  -Kyndilmessa-  þaðan upprunnið segir í Sögu Daganna.

 

Þar segir ennfremur að veðrabrigði þyki oft verða um þetta leyti á meginlandi Evrópu.

 

Haft er eftir bónda austur á Skeiðum eftir miðja 20. öld þegar hann sá sólina setjast á kyndilmessu: "Hún ætlar að setjast í heiði, bölvuð."

 

Á sólskin þennan dag að vita á snjóa síðar og hefur sú speki verið umort á íslensku eftir erlendum vísubrotum eða spakmælum og fer hér á eftir:

 

Ef í heiði sólin sést,

á sjálfa kyndilmessu

snjóa vænta máttu mest

maður upp frá þessu.


Morgunblaðið


Skráð af Menningar-Staður

 

 

Endurbætur á Mjólkurbúinu í Hveragerði

 

Nú standa yfir framkvæmdir við Mjólkurbúið (Breiðamörk 26, Hveragerði) sem miða m.a. að því að gera íbúð á 2. hæð hússins íbúðarhæfa.

 

Mjólkurbúið er eitt elsta hús bæjarins, byggt árið 1929 eftir teikningum Eyrbekkingsins Guðjóns Samúelssonar, húsameistara ríkisins.

 

Stofnun Mjólkurbús Ölfusinga og bygging hússins markaði upphaf þéttbýlis í Hveragerði. Þetta kemur fram á hveragerdi.is

 

Búið er að fjarlægja spónaplötuklæðningu og plasteinangrun innan af útveggjum 2. hæðar, endureinangra útveggi með steinullareinangrun og klæða þá með gifsplötum. Einnig lagfæra hitalagnir og einangra þak. Nú er verið að skipta um glugga á 2. hæð og færa þá til upprunalegs horfs. Næsta sumar verður lokið við að skipta um glugga á húsinu en þá verður einnig þakjárn og þakrennur endurnýjaðar og farið í múrviðgerðir á útveggjum og þeir málaðir.

 

Ráðgjafar við framkvæmdina eru Sigurður Þ. Jakobsson tæknifræðingur og Stefán Örn Stefánsson arkitekt. Vænta má að húsið verði bæjarprýði að loknum þessum framkvæmdum.

 

Í íbúðinni kemur svo til með að búa 7 manna fjölskylda frá Sýrlandi sem væntanleg varnú til landsins í lok janúar.
 

 

Suðri fimmtudagurinn 2. febrúar 2017.
 

Skráð af Menningar-Staður

 

Sveinbjörg Vilhjálmsdóttir (1922 - 2017)

 

Sveinbjörg Vilhjálmsdóttir - Fædd  26. ágúst 1922

- Dáin 27. jan. 2017 - Minning

 

Sveinbjörg Vilhjálmsdóttir fæddist á Eyrarbakka 26. ágúst 1922.

Hún lést á Hjúkrunarheimilinu Skógarbæ 27. janúar 2017.

 

Foreldrar hennar voru Elín Sveinsdóttir, f. 24.5. 1886, d. 13.12. 1984, og Vilhjálmur Andrésson, f. 27.5. 1887, d. 19.4. 1972. Systkini Sveinbjargar eru: Unnur, f. 14. júlí 1918, d. 11.1. 1999, Reynir Sveinn, f. 25.6. 1921, d. í júlí 1922, Stefán Gunnar, f. 25.6. 1931, d. 12.9. 2015, og eftirlifandi er Andrés Már, f. 17.9. 1929.

 

Hinn 1. júlí 1944 gekk Sveinbjörg að eiga Georg Ámundason rafeindavirkja, f. 11. febrúar 1917, Mjóanesi, Þingvallahr., d. 20. desember 2007. Trúlofuð síðan 1938.

 

Börn þeirra eru:

1) Vilhjálmur Örn, f. 24. mars 1946, maki Ágústa Sigríður Jóhannesdóttir og eiga þau tvo syni, Andrés og Georg, og fjögur barnabörn.

2) Kristján, f. 4. júní 1949, maki Jóhanna Guðrún Gunnarsdóttir, eiga þau saman fjögur börn, þau eru Gunnar Heimir, Marín, Íris Björg og Kristján Unnar og ellefu barnabörn.

3) Birgir, f. 11. september 1953, maki María Hreinsdóttir og eiga þau saman þrjú börn, Ástu Hólm, Sigurjón Vigfús, Birgi Má og sjö barnabörn.

 

Sveinbjörg var jarðsungin frá Fossvogskirkju í dag, 1. febrúar 2017


Skráð af Menningar-Staður

 

 

Þórdís Frímannsdóttir (1927 - 2017)

 

Þórdís Frímannsdóttir - Fædd 3. desember 1927  

- Dáin 23. jan. 2017 - Minning

Þórdís Frímannsdóttir fæddist 3. desember 1927 að Bessastöðum í Fljótsdal.

Hún lést 23. janúar 2017 á dvalarheimilinu Sólvöllum á Eyrarbakka.

 

Foreldrar hennar voru Jóhann Frímann Jónsson, f. 2. júní 1898, d. 23. ágúst 1960, og Sigríður Þorsteinsdóttir, f. 9. júlí 1901, d. 24. ágúst 1974.

 

Þórdís var elst sinna systkina sem eru: Anna Arnbjörg, f. 1930, Jón, f. 1932, María, f. 1935, og fóstursystir þeirra, Unnur Jónasdóttir, f. 1943.

 

Fyrri eiginmaður Þórdísar var Helgi Eyjólfsson, f. 22. september 1925, d. 23. júní 2008, sonur þeirra er Jóhann Frímann Helgason, bílasmiður, f. 22.1. 1948. Fyrrverandi maki Elsebeth Elena Elíasdóttir sjúkraliði. Börn þeirra eru: Þórdís Fríða, Sigurður Eyþór og Jóhanna, barnabörn þeirra eru sex. Hinn 16. okt.

 

1953 giftist Þórdís seinni eiginmanni sínum, Magnúsi Aðalbjarnarsyni frá Unaósi í Hjaltastaðaþinghá, f. 10 janúar 1927, d. 19. júlí 1997.

Börn Þórdísar og Magnúsar eru:

1) Aðalbjörn Þór, f. 10.10. 1952, verkamaður á Selfossi, maki: Guðbjörg Erla Kristófersdóttir, leikskólaleiðbeinandi. Börn þeirra eru: Magnús Víðir, f. 4. sept 1972, d. 28. júní 1995, Birgir og Eva Hrund, barnabörnin eru þrjú.

2) Sigríður, f. 5.5. 1958, bankamaður, maki: Hermann Árnason frjótæknir. Synir þeirra eru: Steinar, Arnar Freyr og Ástþór, barnabörnin eru tvö. 3) Steinunn Hrefna, f. 17.3. 1963, leikskólakennari, maki: Guðjón Stefánsson húsasmíðameistari. Dætur þeirra eru: Sara og Erna, barnabörnin eru þrjú.

 

Þórdís ólst upp á Reyðarfirði og stundaði nám við Alþýðuskólann á Eiðum einn vetur. Hún starfaði sumarlangt á Grímsstöðum á Fjöllum einnig á símstöðinni á Egilsstöðum og á Hótel Reyðarfirði. Þórdís og Magnús hófu búskap sinn á Selfossi þar sem þau byggðu hús á Kirkjuvegi 26 og bjuggu allan sinn búskap. Þórdís vann við verslunarstörf, lengst af í brauðgerð KÁ og hjá Selfoss Apóteki. Þórdís var virkur félagi í Kvenfélagi Selfoss og einnig í Þroskahjálp á Suðurlandi.

 

Árið 2000 flutti hún að Heiðavegi 4 og bjó hún þar á meðan heilsa leyfði.

 

Síðustu fjögur árin bjó hún á dvalarheimilinu Sólvöllum á Eyrarbakka.

 

Þórdís var jarðsungin frá Selfosskirkju þriðjudaginn, 31. janúar 2017

 

Skráð af Menningar-Staður
 

 

 

 

1. febrúar - Dagur kvenfélagskonunnar

 

Dagurinn í dag, mánuudagurinn 1. febrúar, er Dagur kvenfélagskonunnar. 

1. febrúar 1930 var stofndagur Kvenfélagasambands Íslands og var formlega gerður að degi kvenfélagskonunnar árið 2010. Var það gert til að vekja athygli á miklu og óeigingjörnu starfi kvenfélagskvenna um árabil, enda löngu tímabært að kvenfélagskonur fengju sinn eigin dag á dagatalinu.

 

Fyrsta kenfélagið á Íslandi, sem var í Rípurhreppi, var stofnað 1869. 

Kvenfélag Eyrarbakka var stofnað 25. apríl 1888.

 

Kvenfélagskonur á Eyrarbakka taka lagið á afmælisfundi.  Ljósm.: BIB

Skráð af Menningar-Staður

 

. Ísólfur Gylfi Pálmason skrifar:

 

Framsýnir bændur stofnuðu Sláturfélagið fyrir 110 árum

 

Þann 28. janúar voru liðin 110 á frá því að Sláturfélag Suðurlands var stofnað á fundi við Þjórsárbrú. Sérstök nefnd boðaði fulltrúa úr öllum hreppum Árnes- og Rangárvallasýslu þar sem samþykkt var að stofna félagið. Seinna þetta sama ár bættust fulltrúar úr Vestur-Skaftafellssýslu og Gullbringu- og Kjósarsýslu.

 

Sláturfélag Suðurlands er framleiðslusamvinnufélag í eigu bænda, þar gilda reglur samvinnufélaganna einn maður, eitt atkvæði. Bændur eru almennt stoltir af þessu myndarlega félagi sínu. Á seinni árum hefur  samvinnufélagsformið átt erfiðara uppdráttar hér á landi en áður var – þó eru um 35.000 Íslendingar í samvinnufélögum í landinu sem er ríflega 10% þjóðarinnar.

 

Það eru ekki mörg félög og fyrirtæki sem hafa verið starfrækt jafn lengi á Íslandi. SS vörumerkið er tákn um gæði enda nota þeir slagorðið „Fremstir fyrir bragðið“ sem eru orð að sönnu. Til marks um árangur félagsins má benda á SS-pylsuna, en talið er að markaðshlutdeild hennar á Íslandsmarkaði sé á milli 80 og 90%. Hún ekki aðeins vinsæl meðal Íslendinga heldur nýtur einnig ómældra vinsælda hjá ferðamönnum.

 

Sláturfélag Suðurlands er stærsti atvinnurekandi á Suðurlandi á almennum markaði. Þannig veitir Sláturfélagið um 170 manns vinnu á Hvolsvelli, um 70 manns í kjúklingasláturhúsinu Reykjagarði á Hellu og um 25 manns á Selfossi en um 140 manns starfa þar við slátrun  á haustin.

 

Það var ógleymanleg stund þegar að undirritaðir voru samningar um að flytja kjötvinnslu Sláturfélagsins frá Reykjavík á Hvolsvöll árið 1991. Undirbúningsvinnan var mikill og margs konar samningar gerðir. Þáverandi ríkisstjórn kom að málinu og stjórn félagsins var samstíga undir farsælli stjórn Páls Lýðssonar í Litlu Sandvík. Bændur sættust á að leggja niður nýlegt sláturhús á Hvolsvelli sem þeir höfðu lengi barist fyrir, en fjárfestingin nýttist ekki eins og skyldi. Þess má til gamans geta að samskipti mín og forstjóra Sláturfélagsins fóru gjarnan fram í gegnum faxtæki sem þótti undratæki í þá daga. Enn eigum við í ánægjulegum samskiptum þar sem við skrifuðum á fimmtudaginn undir viljayfirlýsingu þar sem Sláturfélagið heitir að byggja 24 íbúðir á Hvolsvelli og sveitarstjórn heitir að útvega lóðir, m.a. með nýju deiliskipulagi og gatnagerð.

 

Óhætt er að segja að Sláturfélag Suðurlands sé í sífelldri þróun. Kjötiðnaðarmeistarar félagsins eru margfaldir meistarar í sinni grein. Það er skoðun mín að engir séu betur til þess fallnir en kjötiðnaðarmeistarar og matreiðslumeistarar að kynna íslenskar matvörur sem eru í raun í sérflokki. Þess vegna væri gaman að sjá Sláturfélagið opna sælkeraverslun á Hvolvelli þar sem hægt væri að kaupa þessa gæðavöru. Ýmis konar matvara er upplagður minjagripur í þeim straumi ferðamanna sem fer um héraðið okkar. Þá er ég viss um að í framtíðinni mun starfsemin aukast og eflast hér á Hvolsvelli. Það gleymist oft í önn dagsins að það er mjög gott fyrir ungt fólk að búa á stöðum eins og Hvolsvelli. Það er þægilegt vera með börn og úrvals aðstaða og þjónusta fyrir fjölskyldufólk í sveitarfélaginu.

 

Íbúar sveitarfélagins Rangárþing eystra og aðrir íbúar á félagssvæði Sláturfélags Suðurland gleðjast yfir þessum tímamótum og  óska eigendum, stjórnendum og starfsfólki hjartanlega til hamingju á þessum tímamótum.

 

 

Ísólfur Gylfi Pálmason, sveitarstjóri Rangárþings eystra.

 

Skráð af Menningar-Staður