![]() |
Eyrbekkingurinn Edda Óskarsdóttir. |
Hér er um að ræða rannsókn á og rannsókn í starfi Eddu sem deildarstjóra stoðþjónustu í grunnskóla. Megintilgangur rannsóknarinnar var að umbreyta skipulagi stoðþjónustu í einum grunnskóla, þannig að stuðningur yrði án aðgreiningar, auk þess að öðlast dýpri skilning á hlutverki deildarstjóra stoðþjónustu í starfi við að efla forystu og samstarf. Nýttar voru aðferðir faglegrar sjálfsrýni við rannsóknina til að öðlast skilning á breytingaferlinu og hlutverki forystu í starfi og var rannsókninni skipt í þrjú skeið; undirbúningsskeið, framkvæmdaskeið og ígrundunarskeið.
Á undirbúningsskeiðinu voru tekin viðtöl við stjórnendur, kennara, starfsfólk stoðþjónustu og námsráðgjafa í skólanum til að öðlast innsýn inn í skilning þeirra á skóla án aðgreiningar og hugmyndir þeirra um stoðþjónustuna og samstarf.
Á framkvæmdaskeiðinu vann Edda að breytingum á skipulagi stoðþjónustunnar samkvæmt framkvæmdaáætlun og skráði í rannsóknardagbók. Einnig tók hún viðtöl við mæður nokkurra barna í skólanum, nemendur og stuðningsfulltrúa og gerði verkefni með nemendum.
Á ígrundunarskeiðinu rýndi Edda í það sem hún hafði lært á rannsókninni í þeim tilgangi að greina gögnin og skilja þróun hennar í starfi og hugsun. Niðurstöðurnar sýna að það reyndist ekki auðvelt að ná markmiðum verkefnisins varðandi umbreytingu á stoðþjónustunni. Stærsta áskorunin reyndist vera að breyta orðræðu fötlunar, meðaumkunar og læknisfræði sem stýrði hugarfari Eddu og annarra og setti mark sitt á hvernig stoðþjónustunni var háttað.
Edda Óskarsdóttir (f. 1968), dóttir Óskars Magnússonar og Þórunnar Vilbergsdóttur,
starfar í hlutastarfi við Evrópumiðstöð um sérkennslu og skóla án aðgreiningar (European Agency for Special Needs and Inclusive Education) auk þess sem hún starfar á Menntavísindasviði. Edda lauk B.Ed.-prófi frá Kennaraháskóla Íslands 1990 og MA í sérkennslu frá University of Oregon 1993. Edda er gift Ólafi Andra Ragnarssyni og á þrjár dætur og eina stjúpdóttur.
Morgunblaðið föstudaginn 10. nóvember 2017.
Skráð af Menningar-Staður.
![]() |
Þuríður Einarsdóttir. |
Merkir Íslendingar - Þuríður Einarsdóttir
Þuríður Einarsdóttir, oftast nefnd Þuríður formaður, fæddist árið 1777 á Stéttum í Hraunshverfi á Eyrarbakka. Foreldrar hennar voru Einar Eiríksson, bóndi þar, og k.h. Helga Bjarnadóttir.
Þuríður bjó í foreldrahúsum þar til hún varð 25 ára gömul. Hún byrjaði að róa á vorvertíð hjá föður sinum 11 ára gömul og gerðist fullgildur háseti á vetrarvertíð hjá Jóni í Móhúsum, þá rúmlega tvítug að aldri. Hún fékk leyfi frá sýslumanni til að klæðast karlmannsfötum og klæddist ekki kvenmannsfötum eftir það.
Síðan bjó hún í Stokkseyrarhverfi, lengst af á Götu og var formaður þar, fyrst á vor- og haustvertíð, síðan á vetrarvertíðum. Hún flutti á Eyrarbakka 1830 og bjó þar til æviloka að undanskildum árunum 1840-1847 þegar hún dvaldist við verslunarstörf í Hafnarfirði. Fyrsta áratuginn sem hún bjó á Eyrarbakka var hún formaður í Þorlákshöfn á vetrarvertíðum og stýrði áttæringi og aflaði vel. Hún var lengst af sjálfrar sín, ýmist við smábúhokur eða sem húskona á Skúmsstöðum þar til seinustu 8-9 árin sem hún lifði, er hún varð að þiggja sveitarstyrk.
Þuríður bjó um tveggja ára skeið með manni að nafni Erlendur Þorvarðarson í Eystri-Móhúsum. Þau eignuðust stúlku sem hét Þórdís en hún lést fimm ára gömul. Löngu síðar, eða árið 1820, giftist hún vinnumanni sínum, Jóni Egilssyni, sem þá var 21 árs, en þeirra hjónaband stóð ekki lengi.
Þuríður varð fræg fyrir að koma upp um Kambsránið, en það var rán sem framið var á bænum Kambi í Flóa 1827. Ræningarnir skildu eftir sig verksummerki m.a. skó, járnflein og vettling. Hún taldi sig þekkja handbragðið á skónum og að för á járnfleininum pössuðu við steðja í eigu Jóns Geirmundssonar á Stéttum í Hraungerðishreppi, sem var einn ránsmannanna.
Þuríður formaður lést í Einarshöfn 13. nóvember 1863.
Morgunblaðið 13. nóvember 2017.
Skráð af Menningar-Staður.
![]() |
„Við Djúpið blátt“ sem er Árbók Ferðafélags Íslands 2017. |
Á morgun, þriðjudaginn 14. nóvember 2017, flytur Ólína Kjerúlf Þorvarðardóttir erindið „Gullkistan Djúp. Þróun byggðar og mannlífs við Ísafjarðardjúp“. Fyrirlesturinn hefst kl. 12.05 og fer fram í fyrirlestrasal Þjóð- minjasafns Íslands. Þetta er fimmti fyrirlestur þessa haustmisseris í röð fyrirlestra sem Sagnfræðingafélag Íslands skipuleggur í samvinnu við Þjóðminjasafnið.
Ísafjarðardjúp hefur stundum verið nefnt Gullkistan vegna þeirra miklu náttúrugæða sem þar er að hafa, ekki síst verðmæta fiskveiðiauðlind. Við Ísafjarðardjúp hafa búið höfðingjar og stjórbændur um aldir og þar reis eitt stærsta verslunarveldi á Íslandi um miðja 19du öld. Á síðustu áratugum hafa þó orðið mikil umskipti á aðstæðum og atvinnuskilyrðum við Ísafjarðardjúp þar sem sveitir hafa lagst í eyði og fólksfækkun verið viðvarandi bæði í sveitum og þéttbýli.
Dr. Ólína Kjerúlf Þorvarðardóttir er höfundur bókarinnar „Við Djúpið blátt“ sem er Árbók Ferðafélags Íslands 2017 og fjallar meðal annars um þróun byggðar og mannlífs á þessum slóðum. Í fyrirlestrinum verður gerð grein fyrir efni bókarinnar og reynt að varpa ljósi á orsakir þeirrar þróunar sem greina má á mannlífi og menningu við Djúp.
Ólína Kjerúlf Þorvarðardóttir lauk doktorsprófi í íslenskum bókmenntum árið 2000 með ritgerðinni Brennuöldin – galdur og galdratrú í málskjölum og munnmælum. Hún hefur haldið fyrirlestra, skrifað fræðigreinar og bækur mörg undanfarin ár. Nýjasta bók hennar, Við Djúpið blátt, fjallar um byggð, mannlíf og sögu við Ísafjarðardjúp sem er efni hádegisfyrirlestrar hennar að þessu sinni.
Fréttablaðið 13. nóvember 2017.
Skráð af Menningar-Staður
![]() |
Félagar. Jóhannes Kristjánsson og Guðni Ágústsson, fyrrverandi ráðherra, fylla sali af hlátri og skemmtan víða um land. — Ljósm.:Morgunblaðið/?Hari |
Í kvöld, sunnudagskvöldið 12. nóvember 2017, koma Guðni Ágústsson, fyrrverandi ráðherra, og Jóhannes Kristjánsson skemmtikraftur fram saman í Iðnó í Reykjavík kl. 20 og eru þar með dagskrána Eftirherman og orginalinn. Fyrsta sýning þeirra félaga var í apríl og nú eru þær orðnar rúmlega 30.
„Síðustu mánuðir hafa verið mikið ævintýri. Við félagarnir höfum farið um allt land og hvarvetna fengið fullan sal af fólki og góðar móttökur. Gjarnan myndast mikil stemning,“ segir Guðni.
Um þessar mundir eru 40 ár síðan Jóhannes Kristjánsson kom fyrst fram á sviði til að skemmta. „Íslendingum finnst gaman að segja sögur og við Guðni komum báðir úr slíku umhverfi. Dagskrá okkar er í grunninn sögustund; mest hermi ég eftir þjóðfrægum mönnum sem fylla salinn af hlátri og skemmtan. Og skemmtilegar sögur spretta alls staðar fram,“ segir Jóhannes.
Guðni segir það vera hápunkt að komast á fjalirnar í Iðnó, þar sem þeir félagar skemmta 12. og 22. nóvember og 7. og 18. desember.
„Iðnó er Mekka leiklistarinnar og þar hafa verið færðar á svið margar sýningar sem hafa endurspeglað samfélag hvers tíma. Iðnó er frægasta leikhús okkar Íslendinga; sjálf höllin, enda bjóðum við drottningunni, Vigdísi Finnbogadóttur, fyrrverandi leikhússtjóra og forseta Íslands. Hún er væntanleg 22. nóvember,“ segir Guðni sem á sínum yngri árum tók þátt í uppfærslu á leiksýningum á Suðurlandi, m.a. Gullna hliðinu og Nýársnóttinni. „Leiklistin var mikill skóli þar sem ég hristi af mér feimni og lærði að standa á sviði. Sá skóli reyndist mér vel í stjórnmálunum,“ segir Guðni.
Morgunblaðið.
![]() |
Iðnó við Tjörnina í Reykjavík. |
Skráð af Menningar-Staður.
![]() |
Matthías Jochumsson (1835 - 1920). |
Matthías Jochumsson fæddist 11. nóvember 1835 að Skógum í Þorskafirði, sonur Jochums Magnússonar og Þóru Einarsdóttur. Þóra var systir Guðmundar, pr. á Kvennabrekku, föður Ásthildar, móður Muggs, og föður Theodóru Thoroddsen skáldkonu, ömmu Dags Sigurðarsonar skálds.
Foreldrar Matthíasar bjuggu við barnaómegð og gestanauð á harðæristímum og fór því Matthías til vandalausra 11 ára. Hann var til sjós og í vinnumennsku og sinnti verslunarstörfum í Flatey þar sem hann kynntist fólki sem kom honum til mennta. Hann útskrifaðist frá Prestaskólanum þrítugur að aldri.
Matthías var prestur á Kjalarnesi en þar missti hann fyrstu og aðra eiginkonu sína með stuttu millibili. Hann sagði þá af sér prestsskap, fór utan og varð síðan ritstjóri Þjóðólfs. Eftir að Matthías giftist þriðju konu sinni var hann prestur að Odda á Rangárvöllum í nokkur ár en síðan á Akureyri.
Matthías og Steingrímur Thorsteinsson voru helstu skáldmæringar síðrómantísku stefnunnar. Vinátta þeirra var einlæg þótt oft hvessti á milli þeirra. Matthías var skáld mannlífs, örlaga og tilfinninga en Steingrímur skáld hinnar ósnortnu náttúru. Matthías var mælskur, andríkur og tilfinninganæmur en Steingrímur vitsmunalegra og líklega vandvirkara skáld. Matthías var auk þess eitt mesta trúarskáld þjóðarinnar. Hann orti lofsönginn sem síðar varð þjóðsöngur Íslands. Þá samdi hann leikritið Skugga-Svein, sem var klassískt leikhúsverk hér á landi á fyrstu áratugum íslenskrar leiklistar.
Að Skógum er minnismerki um Matthías, lágmynd eftir Helga Gíslason og bautasteinn úr Vaðalfjöllum. Að Sigurhæðum á Akureyri er safn helgað minningu hans. Ævisaga hans, eftir Þórunni Valdimarsdóttur, Upp á Sigurhæðir, kom út haustið 2006.
Matthías lést 18. nóvember 1920.
Morgunblaðið.
Skráð af Menningar-Staður.
![]() |
Þessa dagana eru að koma út fimm nýjar bækur hjá Vestfirska forlaginu. Fyrr á árinu komu út þrjár. Samtals átta! Bækurnar eru þessar.
100 Vestfirskar gamansögur
Hallgrímur Sveinsson tók saman
Í þessari bók eru hundrað sögur úr hinum mikla þjóðsagnabanka Vestfirska forlagsins af Vestfirðingum. Flestar hafa þær komið á prenti áður í bókunum að vestan og víðar. Sögurnar lýsa orðheppni Vestfirðinga og hæfileika þeirra til að fanga augnablikið. Græskulaus gamansemi, sem allir hafa gott af, er aðalsmerki hinna vestfirsku sagna. Þessa bók köllum við Rauða kverið.
Verð: 2,800 kr.
Allt þetta fólk - Þormóðsslysð 18. febrúar 1943
Séra Jakob Ágúst Hjálmarsson tók saman.
Þormóðsslysið 18. febrúar 1943 var hræðilegt áfall og hafði mikil áhrif á Bíldudal og nærsveitir. Fjöldi manna lifði í skugga þess alla sína tíð. Hér er í fyrsta sinn fjallað um þennan mikla harmleik í heild eftir öllum tiltækum heimildum. Séra Jakob hefur tekið bókina saman að hvatningu margra afkomenda þeirra sem fórust með Þormóði. Frásögn hans lætur fáa ósnortna.
Verð: 5,980 kr.
Vestfirðingar til sjós og lands - Gaman og alvara fyrir vestan
Hallgrímur Sveinsson tók saman
Bók þessi hefur að geyma ýmsar frásagnir af Vestfirðingum, lífs og liðnum. Bæði í gamni og alvöru. Tilgangurinn: Að vekja athygli og áhuga á Vestfjörðum og innbyggjurum þeirra fyrr og síðar. Til þess var Vestfirska forlagið einmitt stofnað. Kannski bara af hugsjón. En ekki til að græða peninga. Þessa bók köllum við Hvíta kverið.
Verð: 2,800 kr.
Fortunu slysið í Eyvindarfirði á Ströndum 1787
eftir Guðlaug Gíslason frá Steinstúni og Jón Torfason
Strandlengjan, frá Hornbjargi og langt suður eftir Ströndum, með öllum sínum flóum, fjörðum og annesjum, var löngum annáluð fyrir að vera hættuleg skipum, stórum og smáum. Enda hafa farist þar ótal skip í tímans rás. Hér er sagt frá atburðinum sem átti sér stað þegar kaupskipið Fortuna fórst í Eyvindarfirði á Ströndum 1787 og þeim eftirmálum sem urðu út af honum. Skjölin sem geyma þessa 230 ára gömlu sögu, og hér er stuðst við, eru öll varðveitt í Þjóðskjalasafni Íslands.
Verð: 2,800 kr.
Sólin er klukkan sjö á Hreiðarstaðafjallinu - Ævi mín í pörtum eftir Jóhannes Sigvaldson búnaðarráðunaut og tilraunastjóra á Akureyri.
Jóhannes Sigvaldason er Svarfdælingur. Ólst upp við sveitastörf striðsáranna þegar gamli tíminn var að mæta hinum nýja. Klukka var ekki hjá fólki við heyskap en verklok þegar sól var á Hreiðarsstaðafjallinu. Vann fyrir bændur og landbúnað allan sinn starfsferil. Jóhannes fór í pólitík og komst að því síðar að hann botnaði ekkert í henni en var þá hættur. Stýrði nokkrum félögum og var hvorki verri eða betri en fyrirrennarar og viðtakendur. Átti góða konu og mjög lánsamur með afkomendur.
Verð: 4,400 kr.
Eftirtaldar bækur voru áður komnar út á árinu hjá Vestfirska forlaginu:
Hjólabókin, 5. bók, Rangárvallasýsla eftir Ómar Smára Kristinsson.
Verð 2,800 kr.
Þorp verður til á Flateyri, 2. bók eftir Jóhönnu G. Kristjánsdóttur.
Verð: 3,200 kr.
Vestfirskar sagnir, 4. hefti, Helgi Guðmundsson safnaði.
Verð. 2,800 kr.
![]() |
Skráð af Menningar-Staður |
![]() |
alþjóðaflugvöll á Suðurlandi.— Morgunblaðið/Á?rni Sæberg |
Bæjarráð Sveitarfélagsins Árborgar hefur samþykkt að koma á fót starfshópi til að kanna möguleika á byggingu alþjóðaflugvallar í sveitarfélaginu. Nokkrir einstaklingar höfðu frumkvæði að málinu og bjóðast til að leiða verkefnið.
Hugmyndin gengur út á að byggja alþjóðaflugvöllinn á svæðinu á milli Selfoss og Stokkseyrar. Landið er í eigu sveitarfélagsins og fleiri aðila.
Ásta Stefánsdóttir, framkvæmdastjóri Árborgar, segir eðlilegt að skoða hvort hugmyndin sé raunhæf. Fyrsta skrefið í því að kanna þessa staðsetningu sé að rannsaka jarðvegsaðstæður og veðurgögn. Hún telur rétt að skoða stærra svæði.
Andri Björgvin Arnþórsson, sem er í forsvari fyrir frumkvöðla málsins, er ánægður með undirtektir Árborgar. „Ef það kemur í ljós að þarna eru ekki réttar aðstæður fellur málið um sjálft sig,“ segir hann.
Andri stendur að málinu með tveimur bræðrum sínum. Þeir telja vert að athuga hvort hægt sé að koma upp flugvelli á Suðurlandi enda fari yfir 90% þeirra ferðamanna sem koma til landsins á þær slóðir.
Morgunblaðið 7. nóvember 2017.
![]() |
Hugmyndin er að byggja völlin á landflæminu milli Selfoss og Stokkseyrar.
|
Skráð af Menningar-Staður
![]() |
Dýrafjarðargöng eru orðin 400 metra löng. Í síðustu viku voru grafnir 35,2 metrar en gangamenn grófu einnig fyrir 35,2 metra löngu hliðarrými sem meðal annars verður notað sem sandgeymsla. Heildarframvinda síðustu viku var því 67,7 metrar.
Notast var við tvo bora, annar var í hliðarrýminu en hinn í sjálfum veggöngunum. Nokkur vandamál hafa verið með stæðni í borholum og því hafa verið sprengdar 3 metra færur að hluta í göngunum sem er heldur styttra en venjulega.
Skráð af Menningar-Staður
![]() |
Dómkirkjan og Alþingishúsið við Austurvöll í Reykjavík.
|
Dómkirkjan í Reykjavík var vígð þennan dag árið 1796 og var fyrsta byggingin sem reist var sérstaklega með tilliti til þess að Reykjavík skyldi verða höfuð- staður landsins.
Tæpri öld síðar var svo Alþingishúsið reist þétt við kirkjuna. Séra Þórir Stephensen skrifaði sögu Dómkirkjunnar sem kom út árið 1996. Þar segir hann að Dómkirkjan og Alþingishúsið hafi myndað heild í hugum landsmanna og táknað órofa samhengi laga og siðar í landinu.
„Dómkirkjan hefur verið vettvangur stórra atburða í lífi íslensku þjóðarinnar, einstaklinga, fjölskyldna, samfélags. Við þingsetningar ganga alþingismenn til Dómkirkjunnar og hlýða á guðsþjónustu og eins við embættistöku forseta Íslands. Dómkirkjan er kirkja biskups Íslands, þar sem hann vinnur flest embættisverk sín. Umfram allt er Dómkirkjan þó sóknarkirkja, fyrst allra Reykvíkinga en nú gamla Vesturbæjarins og næstu hverfa til austurs,“ segir í bókinni.
Þar segir líka að kirkjan hafi verið byggð eftir teikningum A. Kirkerups.
„Byggingin stóðst illa tímans tönn og svo fór að hún var endurbyggð 1848 í núverandi mynd, að forsögn arkitektsins, L. A. Winstrup. Þá var hún hækkuð og byggður kór, forkirkja og turn. Hún hefur nokkrum sinnum fengið gagngerar endurbætur síðast 1985 og svo um aldamótin síðustu,“ segir Þórir í bókinni.
Fréttablaðið.
Skráð af Menningar-Staður.
![]() |
Ólafur Hannibalsson (1935 - 2015). |
Ólafur Hannibalsson fæddist á Ísafirði 6. nóvember 1935. Foreldrar hans voru Sólveig Sigríður Ólafsdóttir húsfreyja, f. 1904 á Strandseljum í Ögursveit, d. 1997, og Hannibal Gísli Valdimarsson, alþingismaður og ráðherra, f. 1903 í Fremri-Arnardal við Skutulsfjörð, d. 1991.
Ólafur lauk stúdentsprófi frá Menntaskólanum á Laugarvatni árið 1956 og stundaði nám við háskólann í Delaware í Bandaríkjunum og við hagfræðiháskólann í Prag í Tékklandi á árunum 1957 til 1962. Hann starfaði hjá Loftleiðum í New York, var ritstjóri Frjálsrar þjóðar 1964-1970, með árshléi 1968 þegar hann vann að hafrannsóknum. Hann var skrifstofustjóri ASÍ 1971-1977. Ólafur var varaþingmaður Sjálfstæðisflokksins í Vestfjarðakjördæmi 1995-1999.
Um tíu ára skeið til ársins 1987 var Ólafur bóndi í Selárdal og síðan blaðamaður, rithöfundur og ritstjóri. Ásamt Jóni Hjaltasyni og Hjalta Einarssyni skrifaði hann 50 ára sögu Sölumiðstöðvar hraðfrystihúsanna, sem út kom 1997. Hann þýddi Sögu þorsksins eftir Mark Kurlansky og skráði ásamt konu sinni Sólarmegin, endurminningar Herdísar Egilsdóttur kennara. Síðustu árin vann Ólafur að Djúpmannatali, skrá ábúenda við Ísafjarðardjúp frá 1801 til 2011, og kom ritið út í fyrra.
Ólafur lét sig þjóðmál miklu varða, tók virkan þátt í ýmsum aðgerðum, ritaði ótal greinar og hélt útvarpserindi um innlend og erlend málefni.
Eiginkona Ólafs er Guðrún Pétursdóttir lífeðlisfræðingur, f. 1950. Foreldrar hennar voru Pétur Benediktssson, alþingismaður og bankastjóri, og Guðrún Eggertsdóttir Briem. Dætur Ólafs og Guðrúnar eru Ásdís og Marta. Börn Ólafs með fyrri eiginkonu sinni, Önnu G. Kristjánsdóttur kennara, f. 1935, eru Hugi, Sólveig og Kristín.
Ólafur lést á heimili sínu í Þykkvabæ í Reykjavík 30. júní 2015.
Morgunblaðið.
Skráð af Menningar-Staður
© 2019 123.is | Nýskrá 123.is síðu | Stjórnkerfi 123.is