Gils Guðmundsson (1914 - 2005).

Merkir Íslendingar - Gils Guðmundsson

Gils Guðmundsson fæddist í Hjarðardal innri í Önundarfirði 31. desember 1914, sonur Guðmundar Gilssonar, útvegsb. í Hjarðardal, og k.h., Sigríðar Hagalínsdóttur.

Foreldrar Guðmundar: Gils Bjarnason á Mosvöllum og Guðmundína Jónsdóttir, systir Guðnýjar, ömmu Jónu, ömmu Ólafs Þ. Þórðarsonar og Kjartans Ólafssonar alþm. Foreldrar Sigríðar: Hagalín Þorkelsson og Sólveig Pálsdóttir.

Kona Gils var Guðný Jóhannesdóttir en dóttir þeirra er Erna Sigríður Gilsdóttir, kennari í Danmörku. Stjúpsonur Gils er Úlfur Árnason, doktor í Lundi.
 

Gils lauk kennaraprófi frá KÍ 1938, var sjómaður 1934-40, kennari við Íþróttaskólann í Haukadal og við unglingaskóla í Garði og Sandgerði, rithöfundur frá 1942, blaðamaður og ritstjóri 1943-56 og framkvæmdastjóri Menntamálaráðs og Bókaútgáfu Menningarsjóðs 1956-75.
 

Gils var alþingismaður Reykjavíkur fyrir Þjóðvarnarflokk Íslands 1953-56 og þingmaður Reykjaneskjördæmis fyrir Alþýðubandalagið 1963-79. Hann var formaður Þjóðvarnarfélags Reykjavíkur 1953-54 og varaformaður Þjóðvarnarflokksins 1960-62, formaður Rithöfundasambands Íslands 1957-58 og formaður félagsins Ísland – Færeyjar.

Gils sat í Rannsóknaráði ríkisins, var skipaður í endurskoðunarnefnd laga um friðun Þingvalla og náttúruvernd, var formaður fiskveiðilaganefndar frá 1971, sat í Norðurlandaráði 1971-74, í verðlaunanefnd Gjafar Jóns Sigurðssonar og í Þingvallanefnd. Hann sat á Allsherjarþingi SÞ 1970 og á hafréttarráðstefnu SÞ 1974-75.

Gils samdi fjölda sagnfræðilegra rita og skrifaði sögu ýmissa stéttarfélaga. Má þar helst nefna Skútuöldina, Togaraöldina og Vestfirska sagnaþætti. Þá ritstýrði hann tímaritum og bókum, s.s. bókunum Öldin sem leið 1800-1900 og Öldin okkar, frá 1900-1980.

Gils lést 29. apríl 2005.


 

Séð yfir Önundarfjörð að Holtsodda og Hjarðardal. Ljósm.: BIB

Skráð af Menningar-Bakki

Flugeldasala BJARGAR á Eyrarbakka

Flugeldasalan okkar er opin eftirfarandi timasetningar.

28.12. Kl 10-22
 

29.12. Kl 10-22
 

30.12. Kl 10-22
 

31.12. Kl 10-16



 

Skráð af Menningar-Bakki

Sigurður Eiríksson (1928 - 2019)

Sigurður Eiríksson - Fæddur 22. mars 1928

- Dáinn  14. desember 2019 - Minning

Sig­urður Ei­ríks­son fædd­ist 22. mars 1928 í Fífl­holts-Vest­ur­hjá­leigu í Vest­ur-Land­eyj­um. Hann lést 14. des­em­ber 2019 á Hjúkr­un­ar­heim­il­inu Ljós­heim­um, Sel­fossi.

For­eldr­ar Sig­urðar voru Ei­rík­ur Björns­son bóndi, f. 1887, d. 1943, og Þór­unn Guðmunds­dótt­ir hús­freyja, f. 1888, d. 1972.

Al­syst­ir Sig­urðar var Vil­borg, f. 1923, d. 2015, hálf­bróðir sam­feðra var Ársæll Ei­ríks­son, f. 1915, d. 2007, og hálf­bróðir sam­mæðra var Markús Hjálm­ars­son, f. 1918, d 2010.

Þann 26. des­em­ber 1953 kvænt­ist Sig­urður eft­ir­lif­andi eig­in­konu sinni, Guðfinnu Sveins­dótt­ur, f. 15.6. 1928, frá Efri-Kví­hólma, Vest­ur-Eyja­fjöll­um. For­eldr­ar henn­ar voru Sveinn Jónas­son, f. 1902, d. 1981, verkamaður og síðar bóndi að Rot­um und­ir Vest­ur-Eyja­föll­um og Ragn­hild­ur Jó­hanns­dótt­ir hús­freyja, f. 1904, d. 1972.

Sig­urður og Guðfinna eignuðust fimm börn:

Trausti, f. 12.12. 1950.

Viðar, f. 30.4. 1952,

Ein­ar Bragi, f. 18.7. 1953, d. 15.7. 2018,

Svandís Ragna, f. 5.9. 1954,

og Eygló Alda, f. 17.11. 1964.

Trausti er kvænt­ur Sig­ríði Sæ­munds­dótt­ur, son­ur þeirra er Sig­mund­ur Unn­ar, f. 28.9. 1971. Unn­usta Anna Sól­munds­dótt­ir. Barna­börn­in eru þrjú.

Viðar, sam­býl­is­kona hans er Guðbjörg Bjarna­dótt­ir, börn Viðars eru Sig­urður Grét­ar, f. 7.9. 1978, sam­býl­is­kona Britta Magda­lena. Viðar Þór, f. 7.10. 1981, og Ólöf Val­borg, f. 26.6. 1996, sam­býl­ismaður Arn­ar Freyr. Barna­börn­in eru sjö.

Ein­ar Bragi kvænt­ist Soffíu A. Jó­hanns­dótt­ur, börn þeirra eru Guðfinna Krist­ín, f. 18.6. 1975, sam­býl­ismaður Eggert Berg­mann, Jó­hanna Sigrún, f. 24.12. 1979, sam­býl­ismaður Krist­inn Helga­son, Jó­hann Freyr, f. 19.2. 1983, og Þór­unn Ósk, f. 25.7. 1988. Barna­börn­in eru níu.

Svandís Ragna, sam­býl­ismaður henn­ar var Árni Al­ex­and­ers­son en hann er lát­inn.

Eygló Alda, sam­býl­ismaður henn­ar er Sigv­ard A. Sig­urðsson Hammer, börn þeirra eru Berg­lind Ósk, f. 11.12. 1985, eig­inmaður Ei­rík­ur Ingvi Jóns­son, Bjarki Þór, f. 16.9. 1989, sam­býl­is­kona Linzi Trosh og Sandra Sif, f. 2.6. 1992, sam­býl­ismaður Guðmund­ur H. Björg­vins­son. Barna­börn­in eru sex.

Sig­urður ólst upp í Fífl­holts-Vest­ur­hjá­leigu. Á upp­vaxt­ar­ár­un­um hjálpaði hann til við bú­störf­in heima við. Seinna sem ung­ur maður vann hann við hin ýmsu störf, m.a. í vélsmiðju í Reykja­vík og hélt hann þá til hjá Vil­borgu syst­ur sinni. Eft­ir það vann hann lengi á skurðgröfu víða um sveit­ir í Rangár­valla- og Skafta­fells­sýslu. Árið 1946 kynnt­ist Sig­urður Guðfinnu en þá voru þau við störf í Slát­ur­hús­inu á Hellu. Þau felldu strax hugi sam­an. Leið þeirra lá síðar til Vest­manna­eyja þar sem hann starfaði hjá Ísfé­lag­inu. Árið 1950 fluttu þau að Indriðakoti und­ir V-Eyja­fjöll­um og hófu þar bú­skap, bjuggu þar í tíu ár en þá flutt­ust þau að Orm­skoti í sömu sveit. Árið 1965 brugðu þau búi og flutt­ust á Eyr­ar­bakka. Þar vann hann m.a. við hafn­ar­gerð, smíðar o.fl. Síðar keypti hann vöru­bíl og starfaði sjálf­stætt í mörg ár.

Útför Sig­urðar fór fram frá Eyr­ar­bakka­kirkju í gær, 28. des­em­ber 2019.

__________________________________________________________________________

 

Minningarorð

Í dag er sorg og mik­ill söknuður í hjarta mínu er ég kveð elsku besta pabba minn. En jafn­framt er mér þakk­læti of­ar­lega í huga því það er ekki sjálf­gefið að fá að hafa pabba sinn svona lengi hjá sér. Pabbi minn var jafn fal­leg­ur að utan sem inn­an. Góður, skemmti­leg­ur og fróður. Hann vildi öll­um vel jafnt mönn­um sem dýr­um. Alla tíð var hann stolt­ur af sinni konu og henn­ar dugnaði, mátti hann það svo sann­ar­lega.

Nú er bara að ylja sér við all­ar góðu minn­ing­arn­ar um besta pabba í heimi. Við vor­um alla tíð mjög náin og ekki hvað síst nú í seinni tíð. Þegar ég var barn taldi ég að ekki mætti tala eft­ir kvöld­bæn­irn­ar, er mér minn­is­stætt at­vik frá því að ég var lít­il stelpa, ég var að festa svefn en þá heyrði ég í pabba frammi í eld­húsi, hann var þá kom­inn heim eft­ir nokk­urra daga fjar­veru vegna vinnu. Ég þaut fram til að hitta hann og knúsa, áttaði mig svo á að ég var búin að fara með bæn­irn­ar svo ég varð að að fara með þær aft­ur.

Pabbi minn var ein­stak­ur dýra­vin­ur. Kind­ur voru í miklu upp­á­haldi hjá hon­um og talaði hann alltaf um fé eða kind­ur, alls ekki roll­ur. Eft­ir að pabbi fór á hjúkr­un­ar­heim­ilið Ljós­heima fékk hann nokkr­um sinn­um kiðling í heim­sókn, sem hann kunni svo sann­ar­lega að meta, en það var ynd­is­legri starfs­stúlku að þakka. Það var ein­stakt sam­band á milli pabba og kis­unn­ar Uno sem varð tæp­lega 18 ára og var mikið dek­ur­dýr hjá for­eldr­um mín­um. Þeir spjölluðu sam­an, fóru í göngu­túra sam­an, lögðu sig sam­an, fóru í úti­legu sam­an og svona mætti lengi telja. Þrátt fyr­ir hversu dekraður Uno var fékk hann ekki að fara í bíl­skúr­inn ef þar voru mýs. Nei minn veiddi mýsn­ar lif­andi og sleppti þeim síðan vest­ur á sandi. Músa­gildr­ur voru pynt­ing­ar­tæki sem átti ekki að líða. Marg­ar svipaðar sög­ur rifjast upp, en þær lýsa vel hans fal­lega hjarta­lagi.

Þá eru ófá­ar minn­ing­arn­ar tengd­ar úti­leg­um, bú­staðaferðum og ferðalög­um um landið, bæði frá barnæsku minni og eft­ir að ég eignaðist sjálf fjöl­skyldu. Hann þekkti landið okk­ar vel og var mikið gam­an að ferðast með þeim mömmu. Hann var ein­stak­lega minn­ug­ur allt fram á síðustu stundu og það ber að þakka. Kennitala seg­ir nefni­lega ekki allt eins og marg­ur held­ur.

Marg­ar vís­ur og ljóð hef ég skrifað eft­ir hon­um síðustu ár ásamt ýms­um fróðleik sem ann­ars væri lík­lega gleymd­ur. Það verður skrýtið fyrst um sinn að geta ekki bara spurt pabba. Ég trúi að elsku Ein­ar minn hafi tekið á móti pabba okk­ar og nú séu þeir sam­einaðir. Ég lofa að hugsa eins vel og ég get um elsku mömmu. En þangað til næst Guð geymi þig elsku besti minn.

Þín dótt­ir,

Eygló Alda.




Morgunblaðið.
 

Skráð af Menningar-Bakki

    -  ÆFING 51 árs  -
 

Meðal afmæla dagsins - 27. desember 2019 – er 51 árs afmæli

Hljómsveitarinnar ÆFINGAR frá Flateyri.

Afmæliskveðjur með myndum frá 50 ára afmælistónleikum

ÆFINGAR í Bæjarbíói í Hafnarfirði.

. . . . Skráð af Menningar-Bakki.

Einar Oddur Kristjánsson (1942 - 2007).

Merkir Íslendingar - Einar Oddur Kristjánsson

Ein­ar Odd­ur Kristjáns­son fædd­ist á Flat­eyri 26. des­em­ber 1942. For­eldr­ar hans voru hjón­in Kristján Ebenezers­son skip­stjóri, f. 1897, d. 1947, og María Jó­hanns­dótt­ir, stöðvar­stjóri Pósts og síma á Flat­eyri, f. 1907, d. 2003.

Ein­ar Odd­ur stundaði nám í Héraðsskól­an­um á Núpi í Dýraf­irði og í Mennta­skól­an­um á Ak­ur­eyri. Frá ár­inu 1968 starfaði Ein­ar Odd­ur við sjáv­ar­út­veg, fyrst sem einn af stofn­end­um og fram­kvæmda­stjóri hluta­fé­lags­ins Fiskiðjunn­ar Hjálms. Hann var síðar stjórn­ar­formaður hluta­fé­lag­anna Hjálms, Vest­firsks skel­fisks og Kambs.

Ein­ar Odd­ur sat í hrepps­nefnd Flat­eyr­ar­hrepps 1970-1982, var formaður Sjálf­stæðis­fé­lags Önund­ar­fjarðar 1968-1979, formaður full­trúaráðs Sjálf­stæðis­flokks­ins í Vest­ur-Ísa­fjarðar­sýslu 1979-1990 og formaður kjör­dæm­is­ráðs Sjálf­stæðis­flokks­ins á Vest­fjörðum 1990-1992.

Ein­ar Odd­ur sat í stjórn Vinnu­veit­enda­fé­lags Vest­fjarða frá ár­inu 1974. Hann var í aðal­stjórn Sölu­miðstöðvar hraðfrysti­hús­anna 1989-1994, stjórn­ar­formaður Vél­báta­út­gerðarfé­lags Ísfirðinga frá ár­inu 1984 og sat í stjórn Sam­taka fisk­vinnslu­stöðva 1981-1996. Hann var formaður efna­hags­nefnd­ar rík­is­stjórn­ar­inn­ar 1988. Formaður Vinnu­veit­enda­sam­bands Íslands var hann 1989-1992 og sat í stjórn at­vinnu­leys­is­trygg­inga­sjóðs 1995.

Ein­ar Odd­ur var alþing­ismaður fyr­ir Sjálf­stæðis­flokk­inn frá 1995 til dán­ar­dags. Á Alþingi átti hann sæti í mörg­um nefnd­um en lengst og mest starfaði hann í fjár­laga­nefnd, var vara­formaður henn­ar 1999-2007 og jafn­framt aðaltalsmaður síns flokks í rík­is­fjár­mál­um.

Hinn 7. október 1971 kvænt­ist Ein­ar Odd­ur Sigrúnu Gerðu Gísla­dótt­ur hjúkr­un­ar­fræðingi, f. 20.11 1943 - d. 22. maí 2018.


Börn Ein­ars Odds og Sigrún­ar Gerðu eru:

Bryn­hild­ur, Kristján Torfi og Teit­ur Björn.

Ein­ar Odd­ur lést 14. júlí 2007.
 

Skráð af Menningar-Bakki.

Magnús Erlingsson, prestur á Ísafirði. Hér í Staðarkirkju í Grunnavík í Jökulfjörðum.

  -  JESÚS  - 

OG JÓNAR TVEIR

Á jólum minnumst við þess að Jesús var fæddur í Betlehem.  Orðið Betlehem merkir hús brauðanna.  Það er vel við hæfi að Jesús sé fæddur þar, enda sagði Jesús að hann væri brauð lífsins og sá, sem til sín kæmi, myndi hvorki hungra né þyrsta.

Nóbelsskáldið Halldór Kiljan Laxness virðist hafa þekkt þessa merkingu orðins Betlehem því hann birtir í smásagnakveri sínu Sjöstafakverinu, sem út kom árið 1964, smásöguna um Jón í Brauðhúsum.  Jón þessi er dáinn þegar tveir lærisveinar hans hittast og taka tal saman.  Lærisveinarnir eru látnir heita Filippus og Andrés líkt og tveir af lærisveinum Jesú.  Af smásögunni er augljóst að Kiljan er að fjalla um Jesú og það hvernig fólk túlkaði hann og minntist hans.  Líkt og greina má af fleiri bókum Kiljans þá er eins og þarna sé hann farinn að hugsa um næstu skáldsögu sína en það var verkið Kristnihald undir Jökli, sem kom út fjórum árum seinna.

Í Kristnihaldinu er sagt frá Jóni prímusi, sérkennilegum presti, sem virðist lítið gefa fyrir helgisiði en helgar sig í staðinn því að hjálpa fólki, hann járnar hesta og gerir við prímusa.  Jón prímus er nauðalíkur þeim Jóni í Brauðhúsum, sem Filippus man eftir.  Jón prímus er í raun Kristsgervingur þegar nánar er að gáð.  Skáldið lætur hann líkjast Kristi á vissan hátt.  Báðir lifa þeir á brauði og fiski, sem þeim er gefið.  En þrátt fyrir fátækt sína og allsleysi þá geta þeir Kristur og Jón prímus ávallt gefið fólki með sér af fisknum og brauðinu.  Báðir tilheyra þeir þeim fámenna hópi manna, sem eru svo „ríkir að þeir hafa efni á því að vera fátækir,“ – eins og skáldið orðar það.  Líkt og Jeús var upp á kant við faríseana og fylgdi ekki þeirra venjum þá virðist Jón prímus lítið gefa fyrir formsatriði og valdakerfi íslensku kirkjunnar.

Þessi samanburður á Jesú Kristi og tveimur sögupersónum í skáldverkum Halldórs Kiljans Laxness kann einhverjum að finnast óviðeigandi á helgri jólahátíð.  En þegar betur er að gáð þá hæfir hann.  Við höfum flest búið okkur til í huganum mjög fallega mynd af fæðingu Jesú Krists, með skrautklæddum englum, vitringum í glitklæðum og fleiru.  En sé texti Lúkasar lesinn þá blasir það við að Jesús var fæddur við hinar fátæklegustu aðstæður.  Það var ekkert pláss fyrir hann híbýlum manna eða því gistiskýli, sem ætlað var að hýsa ferðafólkið í Betlehem.  Í staðinn voru þau María og Jósef í litlum fjárhúshelli og þegar Jesúbarnið var fætt þá var það lagt í jötu, sem notuð hefur verið undir fóður handa skepnunum.  Umgjörðin gat vart verið fátæklegri.  Þess vegna má segja að sú ofgnótt, sem einkennir jólahald margra vestrænna þjóða sé í nokkru ósamræmi við frásögn jólaguðspjallsins.

Boðskapur jólaguðspjallsins er sá að Guð vitjar mannkyns og birtist því í litlu barni, sem fætt er af fátækri móður.  Guð varð maður í Kristi, sögðu hinir fornu kirkjufeður.  Hann gerðist einn af okkur.  Þess vegna var það ekki alveg úr lausu lofti gripið hjá Nóbelsskáldinu góða að líkja þessum Jónum tveimur við Krist.  Karlmannsnafnið Jón er stundum notað sem samheiti yfir allar manneskjur.  Og boðsakpur jólanna er sá að Jesús sé bróðir og frelsari allra mann.  Öll séum við börn Guðs.  Þess vegna erum við líka öll bræður og systur.  Jólin boða fólki samkennd og kærleika.

Kæri lesandi, ég hvet þig til að opna Biblíuna þína og lesa annan kaflann í Lúkasarguðspjalli.  Lestu hann með opnum huga.  Hlustaður svo á fallega tónlist og vittu til hvort þú skynjir ekki hinn sanna anda jólanna, anda auðmýkar og kærleika. 

Megi Guð gefa þér og þínum gleðileg jól.

Magnús Erlingsson,

prestur á Ísafirði.


 

Safnahúsið á Ísafirði. Eitt af glæsihúsum Eyrbekkingsins Guðjóns Samúelssonar.   Af vefnum: www.bb.is á Ísafirði   Skráð af Menningar-Bakki

      - Gleðileg jól -



 

Hallgrímskirkja í Reykjavík.   Ein af glæsikirkjum Eyrbekkingsins Guðjóns Samúelssonar.   Akureyrarkirkja. Ein af glæsikirkjum Eyrbekkingsins Guðjóns Samúelssonar.   Skráð af Menningar-Bakki

Eyrarbakkakirkja. Ljósm.: Ingvar Magnússon.

Eyrarbakkaprestakall

- Helgihald um jól 2019

Stokkseyrarkirkja

Aðfangadagur jóla 24. desember.

Aftansöngur kl. 18.00.

Kór Stokkseyrarkirkju syngur.

Organisti Haukur Arnarr Gíslason.

Prestur sr. Arnaldur A. Bárðarson

Eyrarbakkakirkja

Aðfangadagur jóla 24. desember.

Aftansöngur kl. 23.30.

Kór Eyrarbakkakirkju syngur.

Organisti Haukur Arnarr Gíslason.

Prestur sr. Arnaldur A. Bárðarson

Gaulverjabæjarkirkja

Jóladagur 25. desember.

Hátíðarguðsþjónusta kl. 14.00.

Kór Gaulverjabæjarkirku syngur.

Organisti Haukur Arnarr Gíslason.

Prestur sr. Arnaldur A. Bárðarson





Skráð af Menningar-Bakki

Vetrarsólstöður

(sólhvörf) eru í dag 22. desember 2019

Vetrarsólstöður eru í dag 22. desember 2019.

Þá er skemmstur sólargangur og sól fer að hækka á himninum.

Vetrarskammdegið er nú í hámarki en stysti dagur ársins er á tímabilinu 20.-23. desember.

Á þessari öld ber vetrarsólhvörf oftast upp á þann 21. 

Í dag er sólargangur stystur; sólris seint og sólarlag snemma. Um leið verður áberandi hve seint náttúrulegt hádegi er á ferðinni á Íslandi.

Í Reykja­vík voru vetr­ar­sól­stöður kl. 04:19 í morgun, sól­in rís kl. 11:22 og verður hæst á lofti 2,7 gráður yfir sjón­deild­ar­hring kl. 13:26. Sól­in sest svo kl. 15:31 og ekki löngu síðar er orðið myrkt.

Ljóð Einars Benediktssonar, 

Vetrarsólhvörf:

Stynur jörð við stormsins óð

og stráin kveða dauð,

hlíðin er hljóð,

heiðin er auð.

- Blómgröf, blundandi kraftur,

við bíðum, það vorar þó aftur.

Kemur skær í skýjunum sólin,

skín í draumum um jólin.

Leiðir fuglinn í för

og fleyið úr vör. 

Arni sofa hugir hjá, -

þeir hvíldu dag og ár.

Stofan er lág,

ljórinn er smár.

- Fortíð, fram líða stundir,

senn fríkkar, því þróttur býr undir.

Hækka ris og birtir í búðum,

brosir dagur í rúðum.

Lítur dafnandi dug

og djarfari hug.

Vakna lindir, viknar ís

og verður meira ljós.

Einhuga rís

rekkur og drós.

- Æska, ellinnar samtíð,

við eigum öll samleið - og framtíð.

Aftni svipur sólar er yfir,

sumrið í hjörtunum lifir.

Blikar blóms yfir gröf,

slær brú yfir höf.
 

Skráð af Menningar-Bakki.