![]() |
Bókaupplestur, jólaævintýri, gráglettin jól, jólalög og jólasýning Hússins
Það verður nóg um að vera á aðventunni hjá Byggðasafni Árnesinga. Í Húsinu verða skáld, jólaævintýri, ljúfir jólatónar og gömlu jólin. Öllum viðburðum verður streymt á Facebooksíðu Byggðasafns Árnesinga og hér á heimasíðu safnsins.
Sunnudaginn 29. nóvember, klukkan 16:00. Skáldastund í streymi. Rithöfundar lesa úr nýútkomnum verkum sínum í Húsinu á Eyrarbakka. Vilborg Davíðsdóttir les úr skálsögu sinni Undir Yggdrasil, Pjetur Hafstein Lárusson segir frá ljóðabók sinni Undir mánans fölu sigð og fer með nokkur ljóð, Guðjón Friðriksson les úr riti sínu Samvinna á Suðurlandi I-IV, Eyrún Ingadóttir les úr skáldsögu sinni Konan sem elskaði fossinn, Guðmundur Brynjólfsson les úr verki sínu um Eyjólf sýslumann Síðasta barnið og Guðrún Guðlaugsdóttir les upp úr glæpasögu sinni Hús harmleikja en sögusviðið er Eyrarbakki.
Þriðjudaginn 1. desember, klukkan 10:00. Ævintýrið um Augastein. Leikarinn og rithöfundurinn Felix Bergsson rifjar upp jólasögu sína „Ævintýrið um Augastein“. Viðburðinum verður streymt og eru nemendur í leik-og grunnskólum hvattir til að fylgjast með.
Alla aðventuna birtir safnið einn upplestur á dag á heimasíðu safnsins en jólasagan er í formi jóladagatals sem gaman er að sameinast um að fylgjast með á aðventunni.
Sunnudaginn 6. desember, klukkan 14:00. Gömul og gráglettin jól. Eva María Jónsdóttir stjórnar fjölskyldustund fyrir unga og aldna í Húsinu þar sem í forgrunni verða hin gráglettnu jól og þræðir úr jólum fortíðar.
Sunnudaginn 20. desember klukkan 14:00. Sönghópurinn Lóurnar kemur og syngur undurfögur jólalög.
Jólasýning Byggðasafns Árnesinga verður opin frá 14:00 – 17.00 þann 29. nóv. og helgarnar 5.-6. des. og 12.-13. des. Aðgangur ókeypis. Í safnbúð verða kærleikskúla og jólaórói Styrktarfélags lamaðra og fatlaðra til sölu og rennur allur ágóði sölunnar til starfs í þágu fatlaðra barna og ungmenna.
Uppbyggingarsjóður Suðurlands styrkir jóladagskrá Byggðasafns Árnesinga.
Skráð af Menningar-Bakki.
![]() |
Bjarni Guðbjörnsson (1912 - 1999) |
Merkir Íslendingar - Bjarni Guðbjörnsson
Bjarni Guðbjörnsson bankastjóri fæddist í Reykjavík 29. nóvember 1912.
Foreldrar hans voru Guðbjörn Guðbrandsson bókbandsmeistari og Jensína Jensdóttir.
Bjarni kvæntist Gunnþórunni Björnsdóttur árið 1941 og þau áttu börnin Björn Ragnar, Þórdísi og Gunnar Þór.
Bjarni lauk gagnfræðaprófi árið 1930 og vann ýmis störf næsta áratuginn. Hann lauk kennaraprófi frá KÍ 1941 og sama ár hóf hann störf hjá Útvegsbankanum í Reykjavík.
Eftir starfsnám í Privatbanken í Kaupmannahöfn og Skandinaviska Banken í Stokkhólmi tók Bjarni við útibússtjórastöðu Útvegsbankans á Ísafirði 1950. Bjarni var farsæll útibússtjóri næstu 23 árin, á tíma sem eftirspurn eftir lánsfé var miklu meiri en framboð og lán voru skömmtuð. Bjarni náði með mikilli útsjónarsemi að styrkja atvinnulíf Ísafjarðar á þessum erfiðu tímum.
Frá Ísafirði fór Bjarni suður 1974 og var eitt ár útibússtjóri Útvegsbankans í Kópavogi, en tók þá við sem bankastjóri Útvegsbankans og gegndi því embætti til starfsloka 1983. Bjarni var virkur í félagsmálum, sat m.a. í bæjarstjórn Ísafjarðar í 22 ár og þar í forsæti í fjögur ár, í stjórn fiskveiðasjóðs og iðnþróunarsjóðs og var norskur vararæðismaður á Ísafirði í 22 ár.
Bjarni var alþingismaður Vestfirðinga fyrir Framsóknarflokkinn 1967-1974.
Bjarni lést 29. janúar 1999.
Morgunblaðið laugardaginn 28. nóvember 2020.
Skráð af Menningar-Bakki.
![]() |
-Úr myndasafninu-
BIBarinn grúskar í myndasafninu. Hrútavinafélagið Örvar heiðrar
á Bryggjuhátíðinni á Stokkseyri sumarið 2006.
Skráð af Menningar-Bakki
![]() |
Dave Grohl og hljómsveitin NilFisk. Ljósm.: Guðmundur Karl Sigurdórsson.
Foo Fighters
hugsa hlýtt til Íslands á 25 ára afmælinu
Bandaríska rokksveitin Foo Fighters fagnar 25 ára starfsafmæli í ár. Eins og gefur og skilja hafa hátíðarhöldin ekki alveg gengið upp hjá þeim enda ómögulegt að halda nokkurs konar afmælistónleika í ár eins og til stóð. Þess í stað hittust liðsmenn Foo Fighters á dögunum og rifjuðu upp fyrstu 25 árin og Ísland kom mikið við sögu.
Af yfirferð Foo Fighters að dæma er nokkuð ljóst að Ísland er þeim ofarlega í huga en hljómsveitin hefur spilað hér á landi þrisvar sinnum. Fyrsta heimsóknin er þeim sérstaklega minnistæð en hljómsveitin hélt tónleika í Laugardalshöll í ágúst 2003.
Miðað við myndirnar sem þeir renna í gegnum virðist sem svo að Foo Fighters hafi komið til landsins í einkaþotu. Þegar til Íslands var komið nutu þeir þess að eiga frídag þar sem þeir fóru út að borða á Stokkseyri. Í myndbandinu tala þeir um daginn sem sinn uppáhalds frídag í sögu hljómsveitarinnar. Þeir fara í gegnum fjölmargar myndir sem eru teknar á Stokkseyri og nágrenni og ljóst að liðsmenn Foo Fighters og starfslið þeirra skemmtu sér konunglega.
Þegar þeir rifjuðu upp fyrstu tónleika sína hér á landi kom hljómsveitin Nilfisk einnig við sögu.
„Þetta er daginn eftir besta frídag allra tíma. Hræðilega þunnir eftir að hafa drukkið þennan skít, brennivín. Munið þið eftir upphitunarhljómsveitinni? Kvöldið áður vorum við allir í einhverju tjaldi að borða humar og alls konar og drekka brennivín. Við heyrðum í hljómsveit æfa sig í hlöðu hinum megin við götuna. Við fórum inn og fundum þrjá unglingsstráka, mig minnir að þeir hétu Nilfisk, að æfa sig og við spiluðum aðeins með þeim. Buðum þeim svo að hita upp fyrir okkur á tónleikunum næsta kvöld,” segir Dave Grohl, söngvari Foo Fighters
![]() |
NilFisk í Laugardalshöllinni. Ljósm.: Júlía B. Björnsdóttir. |
Af: www.ruv.is
Skráð af Menningar-Bakki.
![]() |
Þorvarður Kjerúlf Þorsteinsson (1917 - 1983). |
Þorvarður Kjerúlf Þorsteinsson fæddist á Egilsstöðum 24. nóvember 1917.
Foreldrar hans voru Þorsteinn Jónsson, kaupfélagsstjóri Kaupfélags Héraðsbúa í Hermes á Reyðarfirði, og Sigríður Þorvarðardóttir Kjerúlf, húsfreyja í Hermes.
Þorsteinn var sonur Jóns Bergssonar, bónda, kaupmanns, pósts- og símstöðvarstjóra og loks kaupfélagsstjóra á Egilsstöðum, og k.h., Margrétar Pétursdóttur húsfreyju.
Sigríður var dóttir Þorvarðar Andréssonar Kjerúlf, læknis og alþingismanns á Ormarsstöðum í Fellum, og s.k.h., Guðríðar Ólafsdóttur Hjaltested húsfreyju. Seinni maður hennar og stjúpfaðir Sigríðar var Magnús Blöndal Jónsson, prestur í Vallanesi.
Þorvarður var bróðir Þorgeirs, lögreglustjóra á Keflavíkurflugvelli, föður Herdísar fyrrverandi forsetaframbjóðanda, og bróðir Jóns, föður Eiríks Jónssonar fjölmiðlamanns.
Börn hans og Önnu Einarsdóttur, fyrri eiginkonu hans, eru:
Einar - fv. umdæmisverkfræðingur Vegagerðarinnar á Austurlandi.
Sigríður - verslunamaður (rak og átti um árabil verslunina Pipar og salt á Klapparstíg).
Margrét - hjúkrunarfræðingur.
Guðbörg Anna - dýralæknir (Dýralæknastofa Dagfinns)
Þorsteinn - búnaðarráðunautur.
Með Ólafíu Þorvaldsdóttur, fv. sambýliskonu átti hann tvær dætur, þær eru
Dagbjört Þyri - hjúkrunarfræðingur og deildarstjóri
Þórunn - verslunarmaður
Með seinni eiginkonu sinni, Magdalenu Thoroddsen átti hann tvær dætur, þær eru:
Ólína Kjerúlf - þjóðfræðingur, fv. alþingismaður og skólameistari
Halldóra Jóhanna - prófastur í Suðurprófastdæmi.
Þá eignaðist hann ungur að aldri dótturina Dýrfinnu sem skrifuð er Jónsdóttir og búsett á Selfossi.
Þorvarður lauk stúdentsprófi frá MA 1938, embættisprófi í lögfræði frá HÍ 1944 og fékk hdl-réttindi 1950. Hann hóf störf í atvinnu- og samgöngumálaráðuneytinu 1944, varð fulltrúi þar 1946 og deildarstjóri 1971 og starfrækti lögmannsstofu í Reykjavík um skeið samhliða störfum í ráðuneytinu.
Þorvarður var bæjarfógeti og sýslumaður á Ísafirði 1973-83 er hann baðst lausnar af heilsufarsástæðum.
Um Þorvarð segir Ármann Snævarr í minningargrein: „Hann var að eðlisfari og öllu geðslagi friðsamur maður, rólyndur og æðrulaus, þótt á móti blési, maður með ríka réttlætiskennd, tryggur og góður félagi, hreinlyndur og hreinskiptinn.“
Þorvarður lést 31. ágúst 1983.
Skráð af Menningar-Bakki.
![]() |
Dynjandi
í Arnarfirði
18. nóvember 2020
Skráð af Menningar-Bakki.
![]() |
(1878 - 1966) |
Merkir Íslendingar - Guttormur J. Guttormsson
Guttormur J. Guttormsson fæddist 21. nóvember 1878 á Víðivöllum á Nýja-Íslandi við Winnipegvatn í Kanada.
Foreldrar hans, Jón Guttormsson og Pálína Ketilsdóttir, fluttu til Vesturheims þremur árum áður, þegar Öskjugos var nýhafið. Þau voru bæði úr Múlasýslu, Pálína frá Mjóanesi í Vallnahreppi í S-Múl. og Jón frá Arnheiðarstöðum í Valþjófsstaðarsókn í N-Múl. Bæði létust þau þegar Guttormur var á barnsaldri og hann þurfti að bjarga sér sjálfur. Hann fór víða og vann ýmis störf, en árið 1911 keypti hann jörð foreldra sína og bjó þar upp frá því.
Guttormur var bókhneigður og vel lesinn þrátt fyrir litla skólagöngu. Hann hneigðist snemma til ritstarfa og birtust kvæði hans fyrst í íslenskum vikublöðum í Kanada og fyrsta bók hans, Jón Austfirðingur, kom út í Kanada árið 1909. Viðfangsefni ljóða hans eru oft Ísland, en ekki síður erfiðleikar frumbyggjanna í Kanada, og vísaði hann þar oft í reynslu foreldranna og síðar sína eigin, sem bónda sem vann hörðum höndum allt sitt líf.
Kvæðasafn, heildarútgáfa ljóða Guttorms, kom út á Íslandi árið 1947. Hann er yfirleitt talinn eitt af bestu skáldum VesturÍslendinga á 20. öld, ásamt Stephan G. Stephanssyni og Káin, og eftir hann liggja bæði kvæði og leikrit.
Guttormur lést árið 1966.
Morgunblaðið laugardagurinn 21. nóvember 2020
Skráð af Menningar-Bakki.
|
||||
Jónas Hallgrímsson (1807 - 1845). |
Í dag, 16. nóvember 2020, á degi íslenskrar tungu, eru 213 ár frá fæðingu Jónasar Hallgrímssonar. Hann fæddist á Hrauni í Öxnadal þann 16. nóvember 1807.
Jónas var sonur Hallgríms Þorsteinssonar, aðstoðarprests séra Jóns Þorlákssonar, skálds á Bægisá, og Rannveigar Jónsdóttur af Hvassafellsætt. Er Jónas var átta ára drukknaði faðir hans.
Jónas lauk stúdentsprófi frá Bessastaðaskóla 1829, sigldi til Kaupmannahafnar 1832, hóf laganám en söðlaði fljótlega um, hóf nám í náttúrufræði og lauk prófum í náttúrufræði (steinafræði og jarðfræði) við Hafnarháskóla 1838.
Jónas stofnaði ársritið Fjölni árið 1835, ásamt Brynjólfi Péturssyni, Konráð Gíslasyni og Tómasi Sæmundssyni. Markmið Fjölnis var að blása í þjóðfrelsisglóð hnípinnar þjóðar, minna hana á sínu fornu frægð og upplýsa hana um það besta í skáldskap og vísindum álfunnar. Ljóð Jónasar, Íslands farsældar frón, sem er grískur fimmliðaháttur, birtist í fyrsta árgangi Fjölnis sem nokkurs konar stefnuskrá hans.
Jónas var, ásamt Bjarna Thorarensen, boðberi nýrrar gullaldar í íslenskri ljóðagerð, varð helsta skáld íslenskra stúdenta í Höfn, hefur sl. 150 ár verið talinn ástsælasta skáld þjóðarinnar og jafnframt eitt fremsta skáld Evrópu á sinni tíð.
Jónasar smíðaði fjölda nýyrða, m.a. aðdráttarafl, fjaðurmagnaður, hitabelti, ljósvaki, sjónarhorn, sólmyrkvi, sporbaugur og vetrarbraut. Hann fékk ríkisstyrk til rannsókna á náttúrufari Íslands, vann að því verki 1839-1842 og setti fram merk drög að kenningu um landmynd Íslands. Hann fór í rannsóknaferðir um landið, lenti í hrakningum síðsumars 1839, hafði næstum orðið úti, fékk slæma brjósthimnubólgu, lá rúmfastur í Reykjavík næsta vetur, en hélt til Kaupmannahafnar 1842 og var búsettur í Danmörku þrjú síðustu æviárin.
Jónas fótbrotnaði illa er hann féll í stiga og lést á Friðriksspítala í Kaupmannahöfn 26. maí 1845.
![]() |
Framan við íbúð Jónasar Hallgrímssonar í Kaupmannahöfn. |
Skráð af Menningar-Bakki.
![]() |
Þuríður Einarsdóttir (1777 - 1863) |
Þuríður Einarsdóttir, oftast nefnd Þuríður formaður, fæddist árið 1777 á Stéttum í Hraunshverfi á Eyrarbakka. Foreldrar hennar voru Einar Eiríksson, bóndi þar, og k.h. Helga Bjarnadóttir.
Þuríður bjó í foreldrahúsum þar til hún varð 25 ára gömul. Hún byrjaði að róa á vorvertíð hjá föður sinum 11 ára gömul og gerðist fullgildur háseti á vetrarvertíð hjá Jóni í Móhúsum, þá rúmlega tvítug að aldri. Hún fékk leyfi frá sýslumanni til að klæðast karlmannsfötum og klæddist ekki kvenmannsfötum eftir það.
Síðan bjó hún í Stokkseyrarhverfi, lengst af á Götu og var formaður þar, fyrst á vor- og haustvertíð, síðan á vetrarvertíðum. Hún flutti á Eyrarbakka 1830 og bjó þar til æviloka að undanskildum árunum 1840-1847 þegar hún dvaldist við verslunarstörf í Hafnarfirði. Fyrsta áratuginn sem hún bjó á Eyrarbakka var hún formaður í Þorlákshöfn á vetrarvertíðum og stýrði áttæringi og aflaði vel. Hún var lengst af sjálfrar sín, ýmist við smábúhokur eða sem húskona á Skúmsstöðum þar til seinustu 8-9 árin sem hún lifði, er hún varð að þiggja sveitarstyrk.
Þuríður bjó um tveggja ára skeið með manni að nafni Erlendur Þorvarðarson í Eystri-Móhúsum. Þau eignuðust stúlku sem hét Þórdís en hún lést fimm ára gömul. Löngu síðar, eða árið 1820, giftist hún vinnumanni sínum, Jóni Egilssyni, sem þá var 21 árs, en þeirra hjónaband stóð ekki lengi.
Þuríður varð fræg fyrir að koma upp um Kambsránið, en það var rán sem framið var á bænum Kambi í Flóa 1827. Ræningarnir skildu eftir sig verksummerki m.a. skó, járnflein og vettling. Hún taldi sig þekkja handbragðið á skónum og að för á járnfleininum pössuðu við steðja í eigu Jóns Geirmundssonar á Stéttum í Hraungerðishreppi, sem var einn ránsmannanna.
Þuríður formaður lést í Einarshöfn 13. nóvember 1863.
Skráð af Menningar-Bakki.
![]() |
Eyrarbakkakirkja. Ljósm.: Ingvar Magnússon. |
Prestaköll sameinuð í Flóanum
• 8.180 sálir • Flói, Selfoss og strönd
Nú á dögunum tók gildi sú breyting að Selfoss- og Eyrarbakkaprestaköll í Suðurpófastdæmi voru sameinuð, skv. því sem Kirkjuþing samþykkti á dögunum. Alls sjö kirkjur og jafn margar sóknir eru innan hins nýja prestakalls, það er Hraungerðis-, Laugardæla-, Selfoss-, Villingaholts-, Eyrarbakka-, Stokkseyrar- og Gaulverjabæjarsókn. Sóknir þessar ná yfir láglendið milli Ölfusár og Þjórsár og alls eru sóknarbörnin 8.180 talsins.
Prestar hins nýja prestakalls verða áfram þeir sömu og þjónuðu áður á svæðinu. Sr. Guðbjörg Arnardóttir er sóknarprestur hins nýja prestakalls og fer með ákveðið forystuhlutverk því samkvæmt. Prestar eru þeir sr. Gunnar Jóhannesson og sr. Arnaldur Bárðarson.
Í tilkynningu segir að markmiðið með þessari breytingu fyrst og fremst að efla og auðga þjónustu kirkjunnar á hverjum stað og greiða fyrir samstarfi og samvinnu presta.
„Með tilkomu hins nýja prestakalls fáum við prestarnir nú tækifæri til að starfa nánar saman og skipuleggja starf okkar og þjónustu á breiðari grunni. Það teljum við afar jákvætt og hlökkum við mikið til að vinna saman að því, ásamt öðru samstarfsfólki okkar innan kirkjunnar, að efla þjónustu kirkjunnar okkar og auka breidd hennar og fjölbreytni,“ segir í tilkynningu. Þar er og þeirri ósk lýst að aðstæður í samfélaginu komist í eðlilegt horf fljótlega svo aftur megi bjóða upp á fjölbreytt helgihald og safnaðarstarf.
sbs@mbl.is
Morgunblaðið laugardagurinn 14. nóvember 2020.
![]() |
Skráð af Menningar-Bakki.
© 2021 123.is | Nýskrá 123.is síðu | Stjórnkerfi 123.is